Tog' jinslarini maydalovchi qattiq qotishmali instrumentlar bilan skvajinalarni burg'ilash

Burg’ilash turi	Tog’ jinsi xususiyati
Izoh
Rotorli burg’ilash	Yumshoq tog’ jinslari	Chuqurligi 5000 m gacha, tik qiya yoki gorizontal burg’ilash imkoniyati
Botiriluvchi bolg’ali burg’ilash	Qattiq va darzdor jinslar (ohaktosh, granit va boshqalar	Chuqurligi 4000 m gacha, burg’ilash imkoniyati
Shnekli burg’ilash	Gil, gilli qum, graviy va shu kabilar	Chuqurligi bir necha o’n metrgacha burg’ilash imkoniyati
Karotaj	Barcha turdagi gruntlar	Tog’ jinslarini analiz qilish, qiya burg’ilash imkoniyati
Zarbli burg’ilash	Qattiq jinslar: qumtosh, ohaktosh, slanets toshlari	Chuqurligi 100 metrgacha burg’ilash imkoniyati
Rotorli sharoshkali burg’ilash	Qattiq jinslar (f=6-18)	Qazish diametri 400 mm va chuqurligi 40 m gacha burg’ilash imkoniyati

O’zbekiston konchilik sanoatida ochiq usulda qazib olinadigan yirik karyerlar mavjud.
Bu karyerlarda burg’ilovchi dastgoh sifatida sharoshkali aylanma burg’ilash
dastgohlaridan foydalanish har tomonlama samaradordir. Chunki mazkur konlarda tog’ jinslari qoyali va yarim qoyali, mustahkamligi esa f= 10-18 ga teng.

5. 
   Yordamchi burg'ilash instrumentlari
   

Quduqlarni burg‘ilash uchun xizmat qiladigan burg‘ilash asboblari texnilogik asboblar deb ataladi.

Ular qatoriga jinslarni parchalaovchi asbob, kolonkaviy quvur, o‘tgichlar, burg‘ilash quvurlari va ularni tutashtirish elementlari, og‘irlashtirilgan burg‘ilash quvurlari (UBT), kengaytirg‘ich, kernuzg‘ich va burg‘ilash salniklari kiradi.
Aniq ketma – ketlikda tutashtirilgan texnologik burg‘ilash asboblari burg‘ilash snaryadi deb ataladi. Burg‘ilash snaryadining tarkibi burg‘ilash turi va quduqning ahamiyatiga bog‘liq bo‘ladi. Tog‘ jinslarni parchalash, kernni qabul qilish va saqlash uchun ko‘zda tutilgan burg‘ilash snaryadinig bir qismi kolonkaviy yig‘ma deb ataladi.
Tog‘ jinslarini parchalash uchun ishlatiladigan kesgich meteriallar turiga qarab kolonkaviy burg‘ilashning quyidagi turlari mavjud: qattiq qotishmali va olmosli. Kolonkaviy burg‘ilash turiga qarab turli kolonkaviy yig‘malar ishlatiladi (rasm).
Kolonkaviy burg‘ilashda ishlatiladigan burg‘ilash koronkalari kolonkaviy quvur bilan ulash uchun rezbaga ega bo‘lgan po‘lat halqadan tashkil topgan. Koronkaning ustki qismida yuvish suyuqligi o‘tishi uchun ariqchalar qilingan; ichki yuzasi konus qilib ishlangan bo‘ladi. Kolonkaviy burg‘ilashda asosan qattiq qotishmali va olmosli koronkalar ishlatiladi. Qattiq qotishmali koronkalarda ularning korpusiga qattiq qotishmalardan kesgichlar mahkamlangan bo‘ladi, olmosli koronkalrda esa olmoslar matritsa yordamida koronka korpusiga yopishtirilgan bo‘ladi.