To‘plamning umumiy o‘rtacha ko‘rsatkichlari Oʼrtacha mikdor statistikada eng keng tarqalgan umumlashtiruvchi koʼrsatkichlardan xisoblanadi. Fakat oʼrtacha miqdor yordamida miqdoriy oʼzgaruvchan toʼplamni xarakterlash mumkin.
Oʼrtacha mikdor statistikada eng keng tarqalgan umumlashtiruvchi koʼrsatkichlardan xisoblanadi. Fakat oʼrtacha miqdor yordamida miqdoriy oʼzgaruvchan toʼplamni xarakterlash mumkin.
Statistikada oʼrtacha miqdor deganda - bir turdagi ommaviy ijtimoiy - iktisodiy xodisalarni oʼzgaruvchan belgilari asosida umumlashtirib ifodalovchi miqdor, koʼrsatkich tushuniladi.
Oʼrtacha miqdorning xususiyati shundaki, u toʼplamning umumiy darajasini yoki undagi ayrim birliklarning darajasini ifodalamasdan, balki oʼrganilayotgan belgi umumiy darajasining toʼplam birliklariga boʼlgan nisbatini ifodalaydi.
Oʼrtalashtirilayotgan individual miqdorlar bir xil turdagi toʼplamga xos boʼlishi va mohiyatlari tubdan fark qilmasligi kerak.
Oʼrtalashtirilayotgan individual miqdorlar bir xil turdagi toʼplamga xos boʼlishi va mohiyatlari tubdan fark qilmasligi kerak.
Oʼrtacha miqdorlar yetarli darajada ulkan boʼlgan bir turdagi ommaviy toʼplamlar uchun xisoblanishi kerak (katta sonlar qonuni).
Oʼrtacha miqdor faqatgina umumiy toʼplam uchun xisoblanmasdan balki toʼplamning ayrim guruxlari, kismlari uchun xam xisoblanishi kerak.
Oʼrtacha xisoblanishi kerak boʼlgan belgi muxim boʼlishi kerak.
Xisoblanayotgan oʼrtacha miqdor u bilan bogʼlik bulgan boshka belgilar oʼrtachalari bilan toʼldirilishi zarur.
Urtacha arifmetik mikdor. Urtachaning eng sodda va amaliyotda keng kullanilayotgan shakli urtacha arifmetik mikdordir. Urtacha arifmetik oddiy va tortilgan shakllarga ega.
Urtacha arifmetik mikdor. Urtachaning eng sodda va amaliyotda keng kullanilayotgan shakli urtacha arifmetik mikdordir. Urtacha arifmetik oddiy va tortilgan shakllarga ega.
a) Oddiy arifmetik urtacha urtalashtirilayotgan belgi mikdori (variantalari) bir yoki teng marta takrorlangan xolda kullaniladi.
b) tortilgan arifmetik urtacha, individual mikdorlarning char biri turlicha uchragan xolda kullaniladi
Moda
Moda deyilganda toʼplamda eng katta songa yoki salmoqqa ega boʼlgan koʼrsatkich tushuniladi. U oraliq va oraliq boʼlmagan (diskret) qatorlar uchun aniqlanishi mumkin.
M0=X0+d M0 =moda X0 =moda oralig’ining quyi chegarasi D=moda oralig’I kattaligi
