Topshirdi: Nasimov O

Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Qarshi filiali KI-fakulteti KI-17-21 (S) guruhi talabasi Nasimov Og’abekning Web dasturlashga kirish fanidan 4­­- mustaqil ishi

Topshirdi: Nasimov O
Tekshirdi: Zohidov J
Saxifa va MySQL ma'lumotlar bazasi bog'lanishini o'rganish uchun quyidagi qadamlarni bajaring:

1. 
   MySQL ni o'rnatish: Agar sizda MySQL serveri yo'q bo'lsa, u erda MySQL ni o'rnatishingiz kerak. MySQL ni o'rnatish uchun qo'shimcha dasturiy vositani o'rnatishingiz mumkin. O'rnatilgandan so'ng, MySQL serveri bilan ishga tushishingiz kerak.
   
2. 
   Malumotlar bazasini yaratish: Yangi malumotlar bazasini yaratish uchun, siz "CREATE DATABASE" buyrug'ini ishlatishingiz kerak. Misol uchun: "CREATE DATABASE mydatabase;".
   
3. 
   Jadvallarni yaratish: Malumotlar bazasiga jadvallar qo'shish uchun "CREATE TABLE" buyrug'ini ishlatishingiz kerak. Jadvallarni yaratishda, siz ustunlar va ularning turlari haqida ma'lumotlar kiritishingiz kerak. Misol uchun:
   

sql
CREATE TABLE users (
id INT(6) UNSIGNED AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
firstname VARCHAR(30) NOT NULL,
lastname VARCHAR(30) NOT NULL,
email VARCHAR(50),
reg_date TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP ON UPDATE CURRENT_TIMESTAMP
);

4. 
   Jadvallarni ko'rish: Jadvallarni ko'rish uchun "SELECT" buyrug'ini ishlatishingiz kerak. Jadvallardan ma'lumotlar olishda, siz ustunlarni ko'rsatishingiz va shartlarni aniqlashingiz kerak. Misol uchun:
   

SELECT id, firstname, lastname FROM users;

5. 
   Jadvallarga ma'lumot qo'shish: Jadvallarga ma'lumot qo'shish uchun "INSERT INTO" buyrug'ini ishlatishingiz kerak. Ma'lumotlar qo'shilgan jadvallarda, siz ustunlarga va ularning qiymatlariga mos qiymatlar berishingiz kerak. Misol uchun:
   

INSERT INTO users (firstname, lastname, email)

VALUES ('John', 'Doe', '[e-mail]');

6. 
   Jadvallardan ma'lumot o'zgartirish: Jadvallardan ma'lumot o'zgartirish uchun "UPDATE" buyrug'ini ishlatishingiz kerak. Ma'lumotlar o'zgartirilgan jadvallarda, siz ustunlarni va ularning yangi qiymatlarini aniqlashingiz kerak. Misol uchun:
   

sql

UPDATE users

SET lastname='Doe', email='[e-mail]'
WHERE id=1;

7. 
   Jadvallardan ma'lumot o'chirish: Jadvallardan ma'lumot o'chirish uchun "DELETE" buyrug'ini ishlatishingiz kerak. Ma'lumotlar o'chirilgan jadvallarda, siz o'chirish sharti aniqlashingiz kerak. Misol uchun:
   

DELETE FROM users WHERE id=1;

``
MySQL ma'lumotlar bazasi operatorlari bilan ishlashni davom ettirish uchun quyidagi buyruqlarni bilish yaxshi bo'ladi:

1. 
   SELECT: SELECT buyrug'i, jadvallardan ma'lumotni olish uchun ishlatiladi. Bu buyruq yordamida siz, ustunlar va jadvallardan ma'lumot olishingiz mumkin.
   
2. 
   FROM: FROM buyrug'i, SELECT buyrug'idagi jadvallarni ko'rsatadi.
   
3. 
   WHERE: WHERE buyrug'i, SELECT, UPDATE va DELETE buyruqlarida ishlatiladi va jadvallardan ma'lumotni aniqlaydi. Shartning to'g'ri bo'lishi halda, buyruq natijasida faqat shartlarga mos keladigan ma'lumotlar chiqadi.
   
4. 
   GROUP BY: GROUP BY buyrug'i, SELECT buyrug'idagi ustunlarni guruhlarga ajratishga yordam beradi.
   
5. 
   ORDER BY: ORDER BY buyrug'i, SELECT buyrug'idagi ustunlarni tartiblashga yordam beradi. Ustunni asc (o'sish tartibida) yoki desc (pasayish tartibida) bo'yicha tartiblash mumkin.
   
6. 
   JOIN: JOIN buyrug'i, ikkita jadvalni bir-biriga bog'lash uchun ishlatiladi. Bu buyruq yordamida siz, bir-biriga bog'langan jadvallardan ma'lumotni olishingiz mumkin.
   
7. 
   INSERT INTO: INSERT INTO buyrug'i, jadvalga yangi ma'lumot qo'shish uchun ishlatiladi.
   
8. 
   UPDATE: UPDATE buyrug'i, jadvallardan ma'lumotni o'zgartirish uchun ishlatiladi.
   
9. 
   DELETE: DELETE buyrug'i, jadvallardan ma'lumotni o'chirish uchun ishlatiladi.
   

MySQL ma'lumotlar bazasini boshqarishda quyidagi vositalarni ham ishlatish mumkin:

1. 
   MySQL Workbench: Bu dastur, MySQL ma'lumotlar bazasini tuzish, boshqarish va shuningdek, jadvallarni ko'rish va o'zgartirish uchun xususiy vositalar bilan ta'minlaydi.
   
2. 
   phpMyAdmin: Bu dastur, MySQL ma'lumotlar bazasini brauzer orqali boshqarishga imkon beradi. Bu vosita orqali siz, jadvallarni yaratishingiz, jadvallardan ma'lumot qo'shishingiz, o'zgartirishingiz va o'chirishingiz mumkin.
   
3. 
   Command line: MySQL ma'lumotlar bazasini command line orqali boshqarishingiz mumkin. Bu usul, sizga yuqori darajada bevosita boshqarish imkoniyatini beradi, lekin uni ishlatish uchun ilm-hunar vaqt talab qiladi.