Toshkent 2020 yil

 
VI.2. Tabiiy resurslarning sinflanishi. 
Tabiiy sinflanish 
–
tabiiy 
resurslarning biosferaning komponenti ekanligiga asoslangan.
Tabiiy resurslarni 
quyidagi asosiy gruhlarga (geologik va mineral) ajratiladi. Ushbu resurslarni 
quyidagi rasm (VI.2.1-rasm) da ko‗rishimiz mumkin:
Ushbu barcha resurslar 2 turga bo‗linadi: real
va 
potentsial
.
- 
Real tabiiy resurslar
: bevosita ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etuvchi
resurslardir.
Ularga foydalanilayotgan yerlar, o‗simliklar, neft, ko‗mir, elektr 
energiyasi, va x.k. misol bo‗la oladi.
- Potentsial tabiiy resurslar:
 Ma‘lum sabablarga ko‗ra ishlab chiqarishda
ishtirok etmayotgan lekin keyinchalik ishlab chiqarishga jalb etiladigan
resurslardir
. Demak, potentsial resurslar ham ma‘lum vaqt o‗tishi bian, ishab 
chiqarish texnik darajasini oshishi bilan real resurslarga aylanadilar.
Tabiiy resurslarni tugash darajasi bo‗yicha sinflanishi
: Insonlarni tabi- 
iy resurslarga ko‗rsatayotgan ta‘siriga binoan ular 
tugaydigan
va 
tugamaydigan
turlarga ajratiladilar. Ular yesa o‗z navbatida qayta 
tiklanmaydigan
(yer osti 
foydali qazilmalarni) ya‘ni ulardan foydalanish natijasida, 
nisbatan qayta 
tiklanadigan
(tuproq, o‗rmon) ya‘ni qayta tiklash uchun uzoq vaqt muddati

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
112 
zarur; qayta tiklanadigan (o‗simlik va hayvonot turlari, ba‘zi bir mineral resurslar 
– masalan dengiz va ko‗llarda yig‘ilib qoladigan tuzlar) turlariga bo‗linadilar.