Toshkent 2020 yil

Yangi texnika va texnologiyalar, materiallar va moddalarni yaratish 
bo‗yicha hujjatlar quyidagilardan iborat bo‗lishi kerak: 
1. Texnik vazifa. 
2. Texnik shartlar loyihasi. 
3. Texnik saviya va sifat kartasi. 
4. Ekspluatasiya qilish bo‗yicha yo‗riqnoma loyihasi. 
5. Yangi mahsulotning texnik vazifasi. 
6. Standart. 
7. Sanitar-gigienik va tabiatni muhofaza qilish me‘yor va qoidalariga mos 
kelishi to‗g‘risidagi ma‘lumotnoma. 
8. Rejalashtirilayotgan ishlab chiqarish dasturi to‗g‘risidagi ma‘lumotnoma. 
9. 
Ekspluatasiya 
davrida 
atrof-muhitni 
ifloslantiruvchi 
chiqindilar, 
tashlamalar va ularning solishtirma (rejalashtirilgan) miqdori. 
10. Chiqindi va tashlamalarni: neytrallash, ularni ushlab qolish, qayta ishlash 
yoki zararsizlantirish usullari va manbalari haqida ma‘lumotnoma. 
11. Ishlab chiqarilishi mo‗ljallanayotgan yangi mahsulotning ekspluatasiya 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
280 
qilish davridagi ekologik oqibatlar (atrof-muhitga ta‘sirini baholash natijalari) 
to‗g‘risidagi ma‘lumotnoma. 
12. Yangi mahsulotni ishlab chiqayotganda tabiatni muxofaza qilish 
me‘yorlariga va talablariga rioya qilinishini nazorat qilish natijalari to‗g‘risidagi 
tarmoq xulosalari. 
Shuni alohida ta‘kidlash kerakki, ekologik ekspertizaga topshiriladigan 
hujjatlar quyidagi tavsifnomalardan iborat bo‗lishi kerak: 
1. Chiqindilar, oqindilar, tashlamalar, ularning turlari, fizikaviy kimyoviy 
tarkibi, ularning hajmi, xavflilik darajalari, biologik chidamliligi, portlash 
qobiliyatlari va me‘yoriy qiymatlariga nisbatan taqqoslangan moddiy va energetik 
balans hisoblari. 
2. Me‘yoriy qiymatlar va parametrlarga taqqoslangan shovqin, vibrasiya 
(tebranishlar), 
elektromagnit 
maydon, 
ionizasiyalanuvchi 
va 
issiqlik 
nurlanishlarning tirik organizmlar va tuproq qatlamiga ta‘siri, sanitariya himoya 
mintaqalari va sanitariya buzilish o‗lchamlarining hisoblangan va tajriba natijalari.