Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
267
XVIII.2.
Barqaror
rivojlanishning
tashkil
qiluvchi
iqtisodiy, va ekologik yo‗nalshlari.
―Dunyo, rivojlanish va atrof-muhit
muhofazasi
o‗zaro bog‘langan va
ajralmasdir‖.
Barqaror
rivojlanish
g‘oyasining maqsadi
–
kelajak avlod
ehtiyojlarini
inobatga
olgan
holda
hozirgi zamon kishilik jamiyatini uzviy
bog‘langan
ekologik, iqtisodiy, ijtimoiy
va siyosiy
taraqqiyotini bir me‘yorda
ta‘minlashdir.
Tabiiy boyliklardan
foydalanmasdan turib insonlar,
jamiyat
yoki davlat yashay olmaydi. Ularning
farovon
hayot
kechirishlari
va
rivojlanishlari esa ularni o‗rab turuvchi
atrof
tabiiy
muhitdan
nechog‘li
foydalanish
imkoniyatlariga
ega
ekanliklari bilan belgilanadi. Shuning
uchun ham
qadimdan kishilik jamiyati
tabiat ne‘matlarini o‗zlashtirib olishga
bor kuch va g‘ayratlarini ishga solganlar.
Natijada davlatlar, jamoalar va insonlar
o‗rtasida turli
ziddiyatlar kelib chiqqan
va barqarorlikka jiddiy ziyon etkazilgan.
Tabiat
insonlarning
nafaqat
iqtisodiy rivojlanishining moddiy asosi,
balki
ularning
ma‘naviy-estetik
ehtiyojlarini qondirish manbai hamdir.
Bu esa insonlarni tabiatga bo‗lgan
ehtiyojlarini kundan-kunga oshirmoqda.
Ushbu
yo‗nalishda
―Barqaror
rivojlanish kontseptsiyasi‖ umume‘tirof
etilgan va boshqa bir qator dunyoqarashlardan ustun turgan fikrlar, bilimlar hamda
real harakatlar majmuasidir.
1972 yili Stokgolmda (Shvе-
tsiya) atrof-muhit muhofazasiga
bag‘ishlangan BMT Konfеrеn-
tsiyasida ―Atrof-muhit muhofa-
zasi bo‘yicha
dasturi ishlab
chiqildi (YuNЕP).
BMTning atrof-muhit muho-
fazasiga bagishlangan Konfе-
rеntsiyasida,
Kanadalik
olim
Moris Strong
jamiyatning
iqti-
sodiy rivojini ekologiyalashtirish
zarurligini qayd etdi va quyidagi
tushunchalar kiritildi:
―Ekologik
impеrativ‖
- buzilishi aholi uchun
og‘ir-oqibatlarga olib kеluvchi,
jamiyatning tabiat bilan o‘zaro
aloqdorligi
shartlarining jamlan-
masi;
―Ekologik monitoring‖
-
atrof tabiiy muhitining antropo-
gеn o‘zgarishlarini qayd etuvchi
global nazorat tizimi;
―Ekologik
inqiroz‖
– ekotizimlar kompo
nеntlarining o‘zaro
aloqadorligi-
dagi tig‘izlik holati;
―Ekologik
halokat‖
-ekotizim
tarkibidagi
tuzatib
bo‘lmas
o‘zgarishlar;
Jamiyatning
ekologik
rivoji
tamoyillari
shakllantirilgan.
Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
268
Dostları ilə paylaş: