Toshkent 2020 yil

… Ey Sipitmon Zardusht! 
Zaminni hammadan ko‘ra 
ko‘proq baxtiyor qilgan shaxs, 
hammadan ko‘p bug‘doy, giyoh 
va 
mevali 
daraxtlar 
ekkan 
zotdir. U quruq yerlarga suv 
chiqargan va suvli yerlarni 
shudgor qilgan zotdir. 
Avesto. Vandidod, uchinchi 
fargard, uchinchi bo’lim (23).
 

---

Q.X.Muftaydinov, H.M.Qodirov, E.Yu.Yulchiyеv Ekologiya.
81 
ketmoqda. Masalan, chorva mollar ko‗p yeydigan yem-xashak o‗tlari me‘yorsiz 
foydalanish natijasida Respublikamiz adirlari va boshqa hududlarida kamayib 
bormoqda, ularning joyini esa termopsisga o‗xshagan chorva mollari iste‘mol 
qilmaydigan o‗simliklar populyatsiyasi egallamoqda. Shuning uchun foydali 
o‗simliklar populyatsiyasini saqlab qolishda populyatsiyalarni monitoring yo‗li 
bilan kuzatish kerak va foydali o‗simliklar populyatsiyasining tiklanishi uchun 
tabiatdan me‘yorda foydalanish kerak. 
 
Biotsenoz
 
–bu lotin tilidan olingan so‗z bo‗lib, ―bios‖ – hayot, ―tsenoz‖ –
umumiy, deb tarjima qilinadi. ―Biotsenoz‖ terminini nemis biologi K. Myobius 
tomonidan 
1877-yilda 
berilgan. 
Bu 
o‗simliklar, 
hayvonlar 
va 
mikroorganizmlarning birgalikda yashashini ifodalab, bunday yashash ma‘lum yer 
yoki suv havzasida uchrashi mumkin. Biotsenozdagi organizmlar o‗zaro va abiotik 
muhitga bog‘liqdir.
―Biotsenoz‖ atamasi hozirgi zamon ekologik adabiyotlarda, ma‘lum 
territoriya uchastkalarni belgilash maqsadida ham ishlatiladi. Masalan, bug‘doy 
dalasi biotsenozi, o‗tloq biotsenozi, o‗rmon biotsenozi, va hokazolar. Bunda, birga 
yashashga moslashgan o‗simlik, hayvon va mikroorganizmlar kompleksi hisobga 
olinadi.