Toshkent 2020 yil

 
Fabrik bog‘lanishlar
da bir tur ba‘zan o‗z faoliyatlarida boshqa turlar 
qoldiqlarini ishlatadi. Masalan, qushlar o‗ziga uya qurganda daraxtlarning 
mayinroq shoxchalarini, sut emizuvchilarning junini, o‗tlarni va barglarni ishlatadi. 
 
Biotsenozda turlarning yo‗qolish sabablari
: Tarixda biotsenoz ichidagi 
turlar va ularning genetik xilma- xilligining kamayishiga inson faoliyati sabab 
bo‗lgan, inson o‗rmonlarni kesgan, botqoq va ko‗llarni quritgan, yangi erlar ochib 
dehqonchilik bilan shug‘ullangan va foyda ko‗rgan. Katta maydonlarga boshoqli 
don ekinlar va yuqori hosilli navlar yaratilgan. Hozirgi kunda xam cho‗l, dasht 
zonalari o‗zlashtirilmoqda, o‗tloqzorlar kamayib ketmoqda, suv omborlarida 
suvning gullashi kuzatilmoqda. 
Mikroorganizmlar,o‗simlik va hayvonlarning biologik xilma- xilligi, boyligi 
insoniyatning yashab qolishining fundamental asosi hisoblanadi. Turlarning 
―genetik resursi‖ biotsenozning genetik xar xilligi, boyligi bo‗lib, tarixda 
jamiyatning iqtisodiy talabini xar tomonlama qondirib kelgan. Bu xar xillik turlar 
va turlarning vakillari ichida bo‗ladi. Genetik resurslar asosida yovvoyi va 
madaniy o‗simliklar, hayvonlar turlarining genofondi yotadi.

 
Ozuqa zanjiri deganda biz nimani tushunamiz? Jamoalardagi ozuqa zanjiri bu 
energiyaning bir organizmdan ikkinchisiga berilish ketma–ketligidir. ―O‗simlik-
xashorat-baqa-ilon-kalxat‖ ozuqa zanjirida birinchi bo‗g‘indan keyingilariga qarab 
biomassa kamayib boradi. Ekotizimlar oziq to‗rlari orqali o‗zaro bog‘langandir.
Konsumentlar tomonidan qabul qilingan ozuqalar to‗liq o‗zlashtirilmaydi va 
uning ma‘lum bir qismi tashqi muhitga qaytariladi. Hayvonlarda ozuqa 
moddalarning o‗zlashtirilishi 30% dan 70% gachani tashkil qiladi. 
Energiyaning ko‗p qismi nafas olishga sarflanadi, qabul qilingan ovqatning oz 
qismi organizmlarning o‗sishiga ketadi. 
Ekotizim