40
4.3. Tuzilish va loyihalarni boshqarish funksiyalari
Loyihani boshqarish uchun tuzilish zarur. Tuzilishning
mazmuni loyihani
sinchkovlik bilan ierarxik quyi tizimlar va tarkibiy qismlarga ajratishdir.
Loyiha tarkibi ishlab chiqilishi kerak boʻlgan yoki ishlab chiqarilishi kerak
boʻlgan mahsulotlarni aniqlash uchun moʻljallangan va loyihaning yakuniy maqsadi
bilan amalga oshiriladigan ishlarning elementlarini birlashtiradi.
Bundan tashqari, loyihani tuzish jarayoni umumiy loyihani rejalashtirish
jarayonining ajralmas qismidir va uning maqsadlarini belgilaydi,
shuningdek
konsolidatsiyalangan (bosh) loyiha rejasini va mas’uliyat va vazifalarni tayinlash
matritsasini tayyorlaydi.
Boshqarish funksiyalari loyihaning barcha yoʻnalishlarida va barcha
darajadagi menejerlar tomonidan bajarilishi kerak boʻlgan asosiy, bazaviy faoliyatni
oʻz ichiga oladi.
Loyiha boshqaruvi funksiyalari loyihani
boshqarishning barcha
bosqichlarida va bosqichlarida amalga oshiriladi: rejalashtirish, loyiha nazorati, tahlil
qilish, qarorlarni qabul qilish, loyiha budjetini tuzish va bajarish, bajarishni tashkil
etish, monitoring, baholash, hisobot berish, ekspertizadan oʻtkazish,
tekshirish va
qabul qilish, hisobga olish, boshqarish.
Loyihani boshqarishning kichik tizimlari ob’yektlar tarkibiga va loyihaning
boshqariladigan elementlariga qarab, loyihada nisbatan mustaqil ravishda
shakllantiriladi.
Loyihaning asosiy ob’yektlari va boshqariladigan elementlari eng umumiy
shaklda: vaqt, mehnat, qiymat va
xarajatlar, daromadlar, resurslar va xizmatlarni sotib
olish va yetkazib berish, resurslar (allaqachon sotib olingan), loyiha oʻzgarishlari,
loyiha risklari, axborot va aloqa, sifat va hokazolarni ichiga oladi.
Ushbu kichik
tizimlar deyarli barcha loyihalarda mavjud. Har bir oʻziga xos loyihada oʻziga xos quyi
tizimlar qoʻshilishi mumkin.
Quyi tizimlar va loyihalarni boshqarish funksiyalari oʻrtasidagi farq quyi
tizimlar mavzuga yoʻnaltirilganligi va funksiyalar muayyan jarayonlar, proseduralar
41
va usullarga yoʻnaltirilganligi hisoblanadi. Quyi tizimni boshqarish deyarli barcha
funksiyalarni amalga oshirishni oʻz ichiga oladi. Shunday qilib, xarajat rejalashtirish
va xarajatlarni nazorat qilish bir xil mavzu boʻyicha - xarajatlarga asoslangan boʻlib,
xarajat rejalashtirish va sifatni rejalashtirish bir xil rejalashtirish tartib-qoidalariga,
tarmoq modellariga va boshqalarga asoslangan.
Asosiy fan sohalari boʻyicha loyihalarni boshqarish tizimining quyi tizimlari
quyidagilarga boʻlinadi:
loyiha
mazmunini boshqarish, ish hajmi, vaqtni boshqarish, davomiylikni
boshqarish,
xarajatlarni boshqarish, sifatni boshqarish, xaridlar va ta’minotni boshqarish,
resurslarni
taqsimlashni boshqarish, inson resurslarini boshqarish, risklarni
boshqarish,
resurslarni boshqarish, integratsiya (muvofiqlashtirish) boshqaruvi, axborot va
kommunikatsiyalarni boshqarish.
Dostları ilə paylaş: