Toshkent arxitektura-qurilish universiteti “Muhandislik” fakulteti “Geomatika muhandisligi” kafedrasi

Toshkent arxitektura-qurilish universiteti
“Muhandislik” fakulteti
“Geomatika muhandisligi” kafedrasi
“Masofadan zondlash va fotogrammetriya” fanidan
1-AMALIY ISH
Mavzu: Surxondaryo viloyati Sherobod tumani relyefi va 3D ko‘rinishi

Bajardi: 62-21 GKK talabasi Bozorov Mahmudali

Tekshirdi: Xalilov D.

Bizga masofadan zondlash va fotogrammetriya fanidan 1-amaliy ish uchun fan o’qituvchisi tomonidan tumanlar bo’lib berildi.

1. 
   Google Earth Prodan izvlech qilingan sheyp faylni “import” qilib sheyp fayl ko’rinishida yuklab olamiz.
   
2. 
   “Dobavit put” buyrug’ida nuqtalar bilan tumanni chizib chiqamiz. “Put bez nazvaniya” ga tumanni nomini yozib “ok”ni bosamiz.
   
3. 
   “Kml” fayl shaklida soxranit qilib , https://www.gpsvisualizer.com/elevation saytidan “gpx” formatiga o’tkazib olamiz va uni faylimizga yuklab olamiz.
   
4. 
   Arc GIS dasturini ochib, “search”ga “gpx” deb yozamiz va “gpx to features (conversion)”ni ustiga bosamiz. “Input gpx file”ga saqlagan “gpx’’ faylimizni yuklab olamiz. “Out put gpx file”ga bitta baza yaratib “nuqta” deb “save” qilamiz
   

5. 
   Arctoolbox spatial analyst tools interpolation kriging.
   

6. 
   Input point featuresga “nuqta”ni belgilaymiz. “Nuqta”ni yaratgan baza dannixning ichiga tashlaymiz va “yuza” deb save qilamiz.
   
7. 
   Add datedan sheyp faylimizni tashlab olamiz. Sheyp fayl ichidan “open attribute table” start editing uzb_admbnda_adm2_2018b ok.
   

8. 
   Tumanni belgilab, sheypni ustiga o’ng tomonini bosib, data export data selected features. So’ng baza dannixga rayon deb save qilamizva okni bosamiz.
   

9. 
   Arctoolbox data management tools raster raster processing clip. Input rasterga yuzani tanlaymiz, output extendga rayonni tanlaymiz va baza dannixga “chegara” deb save qilamiz.Galochkalarni belgilab ok deb oynani yopamiz.
   
10. 
    Chegara ustiga o’ng tugmani bosib, layer properties symbology rangini shartli belgiga mos qilib tanlaymiz.
    
11. 
    Endi chegara chizig’ini ajratish uchun symbol selector edit symbol outline orqali rangini va chiziq turini tanlaymiz.
    
12. 
    Keyin arctoolbox spatial analyst tools surface contourga kirib, input rasterga chegarani tanlaymiz va baza dannixga gorizontal deb save qilamiz. So’ng contour intervalga qancha intervalda gorizontal o’tishini kiritamiz va ok bosamiz.
    

13. 
    Yana xuddi shunday jarayon bajarib kattaroq intervalda yana gorizontal o’tkazamiz.
    
14. 
    Intervali katta gorizontalni to’qroq rangda ajratamiz va qalinlashtiramiz.
    
15. 
    Endi gorizontallarni balandligini chiqarish uchun, properties labels contourni tanlaymiz placement propertiesdan “parallel” va “on the line” ni tanlan okni bosamiz va balandligi chiqadi.
    
16. 
    Endi kampanovkaga o’tamiz, view layout view ni tanlaganda gorizontalli ko’rinishini ko’rsatadi. Bizga 2d relyef ko’rinishi ham kerak. Buning uchun, insert data frame yaratib, chegarani copy qilib, “new data frame”ga tashlab olamiz. “Zoom to layer” buyrugi orqali kattalashtirib kampanovka qilish mumkin.
    
17. 
    “Select template” orqali istalgan turdagi ramkani tanlab olishimiz mumkin va tuman nomini kiritib qo’yamiz va saqlaymiz.
    
18. 
    Endi arcscene dasturini ochamiz, va add date orqali saqlagan baza dannixdagi “chegara” ni tanlab add qilamiz.
    

19. 
    Shartli belgilarni qo’yishni boshlaymiz. Properties base heights “floating on the custom surface”ni tanlaymiz va okni bosamiz.
    

20. 
    Agar ko’rinmasa “zoom to layer” ni bosamiz.
    
21. 
    Scene propertiesdan calculateni bosib qo’ysak ko’rinadi.
    

22. 
    Ranglarini shartli belgili qilib to’g’irlaymiz pikselli ko’rinishdan o’tkazish uchun, properties display bilinear interpolationga o’tkazamiz va bir rangga o’tadi.
    
23. 
    Ishimizni saqlab qo’yamiz va kesib olamiz kerakli joyini, so’ng arcmapga o’tib kesgan rasmimizni tashlaymiz bezatish ishlarini qilamiz.
    
24. 
    So’ngida ishimizni pdf formatida saqlab qo’yamiz.
    
25.