Toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Ta'lim jarayonida qo'llanilgan metodlar 

«Insеrt» mеtodidan foydalanilganda quyidagilarga e'tibor bеring: 

1.Ma'ruza matni xoshiyasida quyidagi bеlgilarni qoldirib o`qing: 

V- o`zimdagi bilimlarga mos kеladi. 

-  bilimlarimga qarama - qarshi kеladi. 

+ mеn uchun yangi ma'lumot. 

? tushunarsiz # aniqlik talab qiladi # qo`shimcha ma'lumot. 

 

2.Olingan ma'lumotlarni quyidagicha tablitsa ko`rinishida tartibga tushuring. 

 

Mavzu savollari. 

V 

- 

+ 

? 

1 

 

 

 

 

2 

 

 

 

 

3 

 

 

 

 

4 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

28 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O’z-o’zini tekshirish uchun savollar 

1.  Masala ―qachon to‘g‘ri qo‘yilgan‖ deb xisoblanadi? 

2.  Algoritm deb nimaga aytiladi? 

3.  Algoritm xossalarini aytib bering.  

4.  Algoritm xossalariga misollar keltiring  

5.  Algoritmlar  turi  va  xususiyatlari  xaqida  axborot  bering  (blok-tuzim, 

bloklar, algoritm turlari).  

6.  Algoritmni  tavsiflash  usullari  (blok-tuzim,  algoritm,  ketma-ket  tavsiflash, 

algoritm natijasi).  

7.  Chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlarga ta'rif bering.  

8.  Algoritm turlariga misollar keltiring. 

9. 

Masalalarni kompyuterda yechish bosqichlari xaqida axborot bering .  

10. 

―Algoritm‖ deb nimaga aytiladi? 

11. 

Masalaning qo‘yilishi va maqsadning aniqlanishi.  

12. 

Masalani matematik ifodalash.  

 

 

 

 

«Tеzkor-so’rov» savollari. 

 

1. 

Masalani  yechish  uslubini  ishlab  chiqish,  sonli  usullarni 

tanlash.  

2. 

Masalani yechish algoritmini ishlab chiqish.  

3. 

Ma'lumotlarni tayyorlash va tarkibini aniqlash (tanlash).  

4. 

Dasturlash deganda nimani tushunasiz.  

 

 

---

29 

 

Xulosa 

Xulosa  qilib  aytadigan  bo‘lsam  yosh  avlodning  kompyuter  savodxonligi 

darajasi ilmiy-texnika taraqqiyotini rivojlantirishga katta ta'sir etadi. Shunga ko`ra 

oliy  ta'lim  tizimi  kurslarida  kompyuterlardan  foydalanish  masalasi  dolzarb  bo`lib 

qolmoqda. 

Xozirgi kunda ishlab chiqarishning turli texnologiyalaridagi muammolarni hal 

qilishda  zamonaviy  hisoblash  texnikasi  vositalarini  keng  qo`llash  xar  bir 

mutaxassisdan,  xox  u  texnolog  bo`lsin  xox  iqtisodchi  bo`lsin  albatta  zamonaviy 

kompyuterlardan,  hamda  axborot  texnologiyalaridan  kerakli  darajada  foydalanish 

mahorati va tegishli ma'lumotga ega bo`lishni talab qiladi.  

«Algoritm  asoslari  va  algoritmik  tillar»  fani  orqali  ishlab  chiqarishning  turli 

sohalariga  taaluqli  bo`lgan  masalalarni  echish  algoritmlarini  va  dasturini  tuzish 

yo`llari hamda usullarini bilib olinadi. 

Informatikada masala yechish tushunchasi deganda axborotlarni qayta ishlab, 

natijani oldindan belgilangan ma'lum bir ko‘rinishga olib kelish tushuniladi.  

Kompyuterdan  foydalanib  masalani  yechish  -  yaratilgan  algoritmga 

asoslangan  xolda  dastlabki  ma'lumotlar  ustida  avtomatik  tarzda  amallar  bajarilib 

izlangan natija (natijalar) ko‘rinishiga keltirish demakdir.