Toshkent davlat davlat iqtisodiyot universiteti raqamli iqtisodiyot fakulteti at-92 guruh talabasi mirzayeva malika

Narx shakllanishi - tovarlar va xizmatlarga belgilangan narxning bir qator omillar taʼsirida yuzaga kelishi jarayoni. Umumiy maʼnoda — Narx shakllanishiga davlat organlari (soliq, kredit va iqtisodiy siyosatning boshqa koʻrinishlari orqali) hamda iqtisodiy fa-oliyat subʼyektlarining oʻzlari taʼsir koʻrsatadi. Tor maʼnoda — firmalarning oʻz narx strategiyasini ishlab chiqishi. Narx shakllanishining 3 asosiy — erkin, maʼmuriy va aralash tiplari mavjud. Erkin Narx shakllanishi talab va taklif asosida yuzaga keladi. Barcha tovarlar va xizmatlar narxlarining bevosita maʼmuriy belgilanishi maʼmuriy, erkin va maʼmuriy Narx shakllanishining turli nisbatlarda qoʻllanilishi aralash Narx shakllanishideb yuritiladi. Narx shakllanishi jarayoni tovar ishlab chiqaruvchi firmadan boshlanib, bozor narxi oʻrnatilgach, tugallanadi.
Narxning asosiy
vazifalari
Muvozanatlikni
ta’minlash
Qiymatni hisoblash
Tartibga solish
Ijtimoiy himoyalash
Raqobat vositasi

Нархнинг турлари

Inflyatsiya - lotincha “inflatio” so'zidan olingan bo'lib, “shishish”, “bo'rtish”, “ko'tarilish” degan ma'nolarni anglatib, mamlakatdagi tovar va xizmatlar bahosi umumiy darajasining oshishi (o'sishi) tushuniladi. Narxlarning umumiy darajasi ko'tarilishi natijasida mamlakat pul birligi (milliy valyuta) xarid qobiliyatining pasayishi ro'y beradi. Bu esa o'z navbatida, davlat pul birligining qadrsizlanishiga olib keladi.

Foydalanilgan adabiyotlar.

• Shodmonov Sh. Va boshqa, Iqtisodiyot nazariyasi.
• O`zME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.
• Ahmadjon O`lmasov.
•  Iqtisodiyot - Zhuravleva G.P.

XULOSA:

Erkin bozor iqtisodiyoti sharoitida narxlar talab va taklifning o'zaro ta'siri bilan belgilanadi. Mukammal raqobat - bozorda bozor konyunkturasidan yaxshi xabardor bo'lgan va bir xil tovarlarni sotuvchi xaridorlar va sotuvchilar ko'p bo'lgan vaziyat.
Talab va taklifning o'zaro ta'siri natijasi bozor bahosi bo'lib, uni muvozanat bahosi ham deyiladi. U talabning kattaligi taklifga teng bo'lgan bozor holatini tavsiflaydi. Talab va taklifdagi o'zgarishlarning hajmini o'lchash uchun elastiklik tushunchasi bir o'zgaruvchining boshqasi o'zgarishiga munosabati o'lchovi sifatida ishlatiladi.
Talab va taklif qonuniyatlarini hamda muvozanatli narxni shakllantirish tamoyilini hisobga olish quyidagi xulosalar chiqarish imkonini beradi.
1. Bozor iqtisodiyoti sharoitida bozorlarda sotuvchilar va xaridorlar manfaatlarini muvofiqlashtirishni ta'minlaydigan mexanizm mavjud: firmalar talabning o'zgarishiga qarab ishlab chiqarishni kengaytirishi va shartnoma tuzishi mumkin, boshqacha aytganda, ular hajmi va hajmini tanlashda erkindir. mahsulot tarkibi; narxlar moslashuvchan, talab va taklif ta'sirida o'zgaradi; raqobatning mavjudligi, busiz talab va taklifning bozor mexanizmi ishlamaydi.
2. Agar bozorda mavjud muvozanatni buzadigan biron bir hodisa ro'y bersa (masalan, iste'molchilar didining o'zgarishi va shunga mos ravishda talabning o'zgarishi), u holda ishlab chiqaruvchi firmalar bozor kon'yunkturasining o'zgarishiga albatta javob beradilar (masalan, o'sish). talab ushbu mahsulot narxining oshishiga olib keladi, chunki talab ishlab chiqaruvchilarga kuchlarini qayerga yo'naltirishlarini ko'rsatadi); ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilarning yangi sharoitlarga moslashish jarayoni boshlanadi, natijada o'zgargan sharoitlarga mos keladigan yangi bozor bahosi va yangi mahsulot hajmi shakllanadi.
Talab va taklif muayyan qonunlarga bo'ysunadi.

E’tiboringiz uchun raxmat!