Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi

6-rasm Qurilish materiallari ishlab chiqarish hajmining o’zgarish dinamikasi²⁸
7-rasmda aniqlangan model grafigi bilan haqiqatda aholini uy joy bilan ta’minlanish darajasining o’zgarishini taqqoslash mumkin bo’lib, iqtisodiy tahlil orqali ko’rinmagan ayrim chetlanishlarni kuzatish imkoniyati paydo bo’ladi va bu o’z-o’zidan ilmiy asoslangan qarorlar chiqarishga yordam beradi.

7-rasm. Aholini uy joy bilan ta’minlanish darajasining o’zgarish dinamikasi²⁹

Namangan viloyati qurilish materiallari bozorini rivojlanishiga ta’sir etuvchi asosiy omillarning 2016-2021 yillardagi ko’rsatkichlari bo’yicha tahlil qilinganda, qurilish materiallari bozori faoliyatida tarmoqlar salohiyatini o’sish darajasini ko’rish mumkin. Endi hosil qilingan matematik modellar asosida Namangan viloyati qurilish materiallari bozorini rivojlanishiga ta’sir etuvchi asosiy omillarning ko’rsatkichlari kerakli yillargacha prognoz qilish imkoniyati paydo bo’ldi.

8-jadval
Ekonometrik model natijalarining taqqoslama jadvali³⁰

Omillar nomi	Matematik modellar	Determinatsiya koeffitsienti
Aholi soni	Y = 1,7071x^2 + 41,287x + 2561,2	R² = 0,9998
Aholi jon boshiga umumiy daromadlar to’g’ri kelishi	Y = 38,871x^2 + 959,13x + 3712,4	R² = 0,9983
Qurilish materiallari ishlab chiqarish	Y = 20,336x^2 - 21,544x + 159,82	R² = 0,985
Qurilish materiallari chakana savdosi	Y = 19,321x^2 - 5,1586x + 102,44	R² = 0,996
Qurilish ishlari hajmi	Y = 150,14x^2 - 60,897x + 1128,2	R² = 0,9912
Aholining uy joy bilan ta’minlanish darajasi	Y = 0,2929x^2 - 1,6271x + 17,48	R² = 0,8413

Namangan viloyati qurilish materiallari bozorini rivojlanishiga ta’sir etuvchi asosiy omillarning 2016-2021 yillardagi ko’rsatkichlari bo’yicha hosil qilingan matematik modellar asosida prognoz ko’rsatkichlarni tahlil qilinib, ularning tarmoqlar tarkibi bo’yicha 8-jadval asosida 2022-2026 yillargacha bo’lgan prognoz ko’rsatkichlari aniqlandi (9-jadval).
Quyidagi 9-jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, 2022-2026 yillarda Namangan viloyati qurilish materiallari bozorini rivojlantirishga ta’sir etuvchi asosiy omillarning ko’rsatkichlari o’sib borishi kutilmoqda. Mazkur prognoz ko’rsatkichlaridan Namangan viloyati qurilish materiallari sanoati, qurilish materiallari chakana savdo aylanmasi, qurilish ishlari va aholining uy-joy bilan ta’minlanishiga qaratilgan strategik yo’nalishlarni ishlab chiqishda foydalanigan.