Toshkent davlat iqtisodiyotunversitet apple va google biznes modelining ishlash prinsplarri

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOTUNVERSITET

APPLE va GOOGLE BIZNES MODELINING ISHLASH PRINSPLARRI

MO-62 TALABASI JOVLIYEV BAXTIYOR

Apple Inc. – shtab-kvartirasi Kupertinoda (Kaliforniya) joylashgan Amerika koʻp millatli texnologiya kompaniyasi. Apple 2022-yilda 394,3 milliard dollar daromad bilan dunyoning eng yirik texnologiya kompaniyasi hisoblanadi. 2023 yil mart holatiga koʻra, Apple bozor kapitallashuvi boʻyicha dunyodagi eng yirik kompaniya hisoblanadi. 2022 yil iyun holatiga koʻra, Apple shaxsiy kompyuterlar sotuvchisi boʻyicha toʻrtinchi va dunyodagi ikkinchi yirik mobil telefon ishlab chiqaruvchisi. U Alphabet (Google kompaniyasining bosh kompaniyasi), Amazon, Meta Platforms va Microsoft bilan bir qatorda Amerikaning Katta beshlik axborot texnologiyalari kompaniyalaridan biri hisoblanadi.
1977-yilda Jobs va Voznyak tomonidan Apple Computer, Inc. nomi bilan tuzilgan. Kompaniyaning ikkinchi kompyuteri Apple II eng koʻp sotilgan va birinchi ommaviy ishlab chiqarilgan mikrokompyuterlardan biriga aylandi. Apple 1980 yilda bir zumda moliyaviy muvaffaqiyatga erishdi. Kompaniya innovatsion grafik foydalanuvchi interfeyslariga ega kompyuterlarni ishlab chiqdi, jumladan, 1984-yilgi asl Macintosh, oʻsha yili „1984“ deb nomlangan tanqidiy reklamada eʼlon qildi. 1985 yilga kelib, uning mahsulotlarining yuqori narxi va rahbarlar oʻrtasidagi hokimiyat uchun kurash muammolarni keltirib chiqardi. Voznyak Apple kompaniyasini tark etdi va boshqa tashabbuslarni davom ettirdi, Jobs esa isteʼfoga chiqdi va NeXT kompaniyasiga asos soldi va Apple xodimlarining bir qismini oʻzi bilan olib ketdi.
Hozirgi kunda Macintosh kompyuterlaridan tashqari (MacPro, iMac va Mac mini modellari, noutbuklar : MacBook va MacBook Pro, Xseve server ishlab chiqarish) shuningdek ularga dasturiy taʼminoti (Mac OS X, iLife,Final Cut, Aperture multimediya paketlari va boshqalar) ishlab chiqaradi. Apple iPod pleyerlari ishlab chiqaradi, shuningdek iTunes onlayn doʻkoni orqali raqamli audio va videoyozishlarni sotish bilan ham shugʻullanadi. Apple Cinema Display deb nomlanuvchi professional kompyuter displeylarini ham ishlab chiqaradi
Kompaniyaning Rossiyadagi biznes hamkorlari bu – Apple IMC Russia, „MakSentr“ va „Deep apple“ hisoblanadi. 2006 moliyaviy yil yakunlariga koʻra „Apple“ ning Rossiyadagi sotuvlari $69 mln ni tashkil etgan."Apple IMC Russia" menejerlari fikriga koʻra ushbu mavsumda Rossiyada 240 ming dona iPod audio pleyerlari sotilgan

• Yangi kompaniyaga nom tanlash uchun uch oy intilishlardan soʻng, kompaniya asoschilaridan biri Steve Jobs oʻz hamkasblariga shunday ultimatum qoʻyadi:"Men kompaniyani „Apple“ (oʻzbekcha: „“Olma”“) deb nomlayman, agar siz soat beshgacha yahshiroq nom topmasangiz"
• „Macintosh“ – AQShda sotilgan olma navining nomi, Jobsning yaxshi koʻrgan

• XAVFSIZLIK

Aplle texnikasini biznesda ishlatishning eng asosiy vajlaridan biri – platformasining xavfsizligi bo'ladi. Vositalarda saqlanadigan shaxsiy yoki korporativ ma'lumotingiz uchinchi shaxslar daxl qilishidan ishonchli himoya qilingan. Ko'p imkoniyatlar oldindan ishlatib qo'yiladi, ba'zi funksiyalarni esa o'zingiz sozlab qo'yishingiz kerak.

 IT KOMPANIYALAR
Boshqa tashkilotlar bilan solishtirganda IT kompaniyalarning texnikaga talabi ancha katta bo'ladi: materiallarning sifati, ularning yig'ilishi, samaradorligi, ixchamligi juda baland darajada bo'lishi kerak. Bizning IT bozorimiz vositalar ulushinig ko'pi macOS, iPadOS va iOSА ga to'g'ri keladigan g'arb mamlakatlariga yo'naltirilgani uchun mantiqan qaraganda shunday jihozlarga tushadigan ishlamalar bilan shug'ullanish to'g'ri bo'ladi. Qo'shimcha bonus sifatida esa foydalanuvchilarga Apple brend qo’yilgan mahsulotni ishlatish bir dunyo zavq ham beradi.

• Agar siz Internetdan ma'lumot izlash uchun foydalansangiz, ehtimol Googlening juda kuchli qidiruvi ekanligini bilasiz. Aslida, bu dunyoda eng ko'p ishlatiladigan qidiruvi. Google siz ham bilishi mumkin bo'lgan boshqa saytlarga ega, jumladan:FeedBurner
• YouTube
• Picasa

Qidiruv mexanizmi algoritmlari juda dinamik - Google bir nechta katta o'zgarishlar uchun, siz hech qachon eshitmagan sahnalarda minglab tweaks va o'zgarishlar yuzaga keltiradi
Birinchi marta bu kontseptsiya 1940 -yillarning oxirlarida iqtisodiy mavzudagi ilmiy ishlarga izohlarda yangragan va 50-60-yillarda menejerlar uchun biznes oʻyinlari kontekstida mustahkamlangan. 1990-yillarning ikkinchi yarmigacha biznes modeli tushunchasi korporativ strategiya kontekstida koʻrib chiqilib kelindi va u bilan uygʻun edi. Dot-com Boom davrida yangi Internet-kompaniyalarning bir-biridan va anʼanaviy biznesdan farqlarini tavsiflash vositasi sifatida biznes modellariga qiziqish paydo boʻldi va biznes modellashtirish yangi bozor bilan tanish boʻlmagan investorlarga startaplarni taqdim etish yondashuviga aylandi[1]. Natijada, 1990 va 2000-yillarda biznes modellari boʻyicha olib borilgan tadqiqotlarning aksariyati texnologik kompaniyalarga bagʻishlangan boʻlib, kontseptsiya ular bilan bogʻliq edi[
Misol tariqasida IBM’dan foydalanib, Drucker bozor sharoitlarining oʻzgarishi eski taxminlarni notoʻgʻri qilishini va kompaniyalarni yangilarini izlashga undashini koʻrsatadi. Shunday qilib, IBM tabulatorlarni yetkazib berishdan lizing apparaturasiga, soʻngra shaxsiy kompyuterlar, mikrokompyuterlar va komponentlar ishlab chiqarishga oʻtdi. Shunisi eʼtiborga loyiqki, kompaniya yana bir oʻtishni amalga oshirdi — dasturiy taʼminotni ishlab chiqish va xizmatlar koʻrsatish shular jumlasidan[5][6].

ETBORINGIZ UCHUN RAXMAT