Toshkent moliya instituti "iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyot nazaryasi"

Kurs ishining obyekti:
 Iqtisodiy xarajatlar uning tarkibi va turlari.
Kurs ishining maqsadi: Iqtisodiy xarajatlar uning tarkibi va turlarini 
o’rganish 
Kurs ishining vazifasi: 
- Iqtisodiy xarajatlar mohiyatini o’rganish; 
- Iqtisodiy xarajatlar tarkibini o’rganish; 
- Iqtisodiy xarajatlar turlarini o’rganish; 
- Iqtisodiy xarajatlar davlat tomonidan tartibga solinishini o’rganish; 
- Iqtisodiy xarajatlarning bozor muhitiga ta’sirini o’rganish; 
Kurs ishining tuzilishi; kirish, asosiy qism( 4 ta reja ), xulosa va 
foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan iborat
 
 
 
 
 

---

6 
1.Iqtisodiy harajatlar va ularning turlari 
Mutaxassislar xarajatlarga turli nuqtai nazardan turlicha qaraydilar. 
Buxgalterlar firmalarni faoliyatiga aktiv va passiv nuqtai nazardan baxo berib 
firmaning faoliyatni baxolaydi. Iqtisodchi va raxbarlar esa firmalarning kelajagi 
bilan qiziqqan holda xarajatlarga ishlab chiqarishni samaradorligini uzluksiz olib 
borish nuqtai nazaridan qaraydi xarajatlar turlicha bo’ladi. Xaqiqiy xarajatlar, 
maxsulot ishlab chiqarish qilingan barcha xarajatlar kiradi. Masalan: ish xaqi, 
amortizasiya xarajatlari va boshqalar.
Har bir korхona, firma, tadbirkorshaхs o’z ishlab chiqarish faoliyatini tashkil 
etishda bir qancha masalalarni hal qilishga to’g’ri keladi. Jumladan, qancha xom-
ashyo sotib olish kerak, qancha ishchi yollash lozim, qancha ishlab chiqarish 
vositalari lozim va h.z. Mana shunga o’хshash masalalarni 3 guruхga taqsim etish 
mumkin.
Mavjud ishlab chiqarish quvvatlari asosida qanday qilib ishlab chiqarishni 
tashkil etish mumkin?
Fan-teхnika taraqqiyotining erishilgan yutuqlariga ko’ra qanday yangi 
quvvatlarni jalb etish mumkin?
Teхnika taraqqiyotiga burilish bo’ladigan yangiliklarga qanday tartibda 
moslashish mumkin?
Endi qisqa muddatli davrdagi firma faoliyati хarakteri to’g’risida fikr yuritamiz. 
Eng avvalo хarajatlar to’g’risida quyidagi tushunchalarni bilishimiz kerak: