Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Mavlanov, N. N. Kalandarova

SYu=S+T/ ST
Qo‗shilgan qiymatga nisbatan: 
b) 
SYu=S+T/ QQ
Bu yerda:
F(D) – foyda (daromad); 
ST – sotishdan tushum; 
QQ – qo‗shilgan qiymat. 
Qo‗shilgan qiymat deganda ma‘lum tovar (ish va xizmat)larni ishlab 
chiqarish jarayonida tovar (ish va xizmat)larga yangidan ishlov berish jarayonida 
qo‗shiladigan qiymat tushuniladi.
Qo‗shilgan qiymat tarkibiga amortizatsiya ajratmalari, mehnat haqi 
to‗lovlari, ijtimoiy ajratmalar, egri va boshqa soliqlar hamda foyda ham qo‗shiladi. 
11.22-jadval 
Soliq yukining tahlili 
Yillar Hisoblangan va 
Sotishdan 
Yangidan 
Soliq yuki 

---

412 
to„langan soliqlar 
va boshqa 
majburiy to„lovlar 
summasi 
tushum 
yaratilgan 
qiymat 
Sotishdan 
tushumga 
nisbatan 
Qo„shilgan 
qiymatga 
nisbatan 
A 
1 
2 
3 
4 
5 
2016 yil 
860 969 894 
3 362 225 550 2 474 622 038 
25.5 
34.7 
2017 yil 
1 247 387 351 
5 180 801 340 3 191 287 162 
24.07 
39.1 
Farqi 
(+,-) 
386 417 457 
1 818 575 790 716 665 124 
-0.8 
4.4 
Korxonada soliq yuki sotishdan tushumga nisbatan 25.5 dan 24.07 ga 
kamaygan. Yangidan yaratilgan qiymatga nisbatan 34.7 foizdan 39.1 foizga ortgan. 
11.15. Sof foyda va unga ta‟sir etuvchi omillar tahlili 
Korxonada raqobatdoshlikni ta‘minlash birinchi navbatda ishlab chiqarish 
samaradorligini oshirishga, faoliyat natijaviyligini o‗stirishga va uning istiqboldagi 
ko‗rsatkichlarni qay darajada ta‘minlashiga bog‗liq. 
Sof foyda hajmining o‗sishi ishlab chiqarishni rivojlantirish va 
kengaytirishning, 
mehnatga 
munosabatni 
o‗zgartirishning, 
investitsion 
jozibadorlikni oshirish va bozor aktivligini ta‘minlashning ham zaruriy sharti ham 
hisoblanadi. 
Sof foyda va uning o‗zgarishiga ta‘sir etuvchi omillarga yuqoridagi 
manbalarni umumlashtirgan quyidagi ta‘sir birliklarini kiritish mumkin. 
11.23-jadval