Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod
Yüklə 1,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
13 Родионов С.С., Бабичев Ю.А. Денежно-кредитное регулирование капиталистической экономики. M:.”ФиС”, 1991. –С. 16. 17
foizni, Kanadada-3,1, Germaniyada-2,8 foizni tashkil etgan edi. Ushbu davlatlar amalga oshirgan qator chora-tadbirlariga qaramasdan, byudjet taqchilligi 1976 yildagi o’rtacha 4,8 foizdan 1990 yilda 3,2 foizgacha pasaygan, holos 14 .
baholar yordamida tartibga solishga ustuvor darajada ahamiyat beradigan, muvozanatlashgan tizim sifatida qaraydigan nazariyadir. N.Kaldorning fikriga ko’ra, monetarizm - bu "asosan bitta iqtisodchining favqulodda kuchli ishontirish qobiliyatiga ega bo’lgan iqtisodchi - professor Milton Fridmenning sa’y- harakatlarining mevasidir" 15 . Foiz stavkasining pulga bo’lgan talabga ta’siriga oid ilk tadqiqotlardan biri, AQSH iqtisodchisi Jeyms Tobin tomonidan amalga oshirilgan. U muomaladagi pullarni ikki qismga bo’lib, birinchisini transaksion, ya’ni kundalik ehtiyojlar uchun ishlatiladigan, ikkinchisini foydalanilmaydigan pullarga ajratgan. U transaksion pullarni daromadga proporsional, foydalanilmaydigan pul qoldiqlarini foiz stavkasi bilan bog’liq, deb hisoblagan 16 .
So’ngra J.Tobin 1922-1941 yillarda foydalanilmaydigan pul qoldiqlarining foiz stavkasi bilan o’zaro bog’liqligini tekshirib ko’rib, ushbu ko’rsatkichlar o’rtasidagi aniq aks ta’sirning guvohi bo’lgan va pulga bo’lgan talab foiz stavkasining o’zgarishiga bog’liq, degan hulosaga keldi 17 .
O’sha davrda D.Leyder, K.Bryunner, A.Meltser kabi olimlar tomonidan olib borilgan pulga bo’lgan talab to’g’risidagi qo’shimcha emperik tadqiqotlar ham J.Tobinning ushbu kashfiyotini tasdiqlaydi. Aslida foydalanilmaydigan pullar real hayotda transaksion pul qoldiqlari bilan ajralmasdir. Umuman, J.Tobin va uning safdoshlari pulga bo’lgan talab foiz stavkasining o’zgarishiga bog’liq, degan hulosaga kelishgan 18 .
Yüklə 1,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|