Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

5. Individual qatnashchilar hissasining ahamiyati sezilarli ekanligi. 
Oxirgi paytlargacha deyarli barcha iqtisodiy jarayonlarning o‘zaro 
aloqalaribiznes-tsentrik paradigmasiga joylashadi, ya’ni,
B2B, B2C, B2G
. 
Texnologiyalar rivojlanishi yakka holdagi tashabbuskorlarga biznes-jarayonlarda 
muhim rol o‘ynashga imkon beradi. Shunday qilib, iqtisodiyotda o‘zaro 
aloqalarning mutlaqo yangi turlari paydo bo‘lmoqda: 
C2B
va
C2S
. Yangi turdagi 
o‘zaro aloqalarga misol bo‘lib, autsorsing asosida shartnoma majburiyatlarini 
bajaradigan 
Frilanser
lar hizmat qilishi mumkin. Ikkinchi turdagi o‘zaro aloqalarga 
CrowdFunding 
kabistartaplar 
(Amerikada
kickstarter.com
, 
Rossiyada
planeta.ru
)hizmat 
qiladi.Bunday 
yangi 
turdagi 
o‘zaro biznes 
aloqalarning paydo bo‘lishiiqtisodiyotdagi muhim bir hodisa hisoblanadi va o‘ziga 
jiddiy e’tibor qaratishni talab qiladi, chunki bugungi kunda O‘zbekistonda ushbu 
soha uchunpuxta ishlab chiqilgan normativ-huquqiy va soliq bazasi mavjud emas, 
uning umumiy iqtisodiyotga qanday qilib integratsiya qilinishi borasida ham biror-

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
bir pichoqqa ilinadigan fikr ham yo’q. Frilanserlarni qanday qilib soliq to‘lashga 
motivatsiya qilish mumkin? Ularning aksariyati iqtisodiyotning “kul rang” 
sektorida ishlaydi va o‘z hizmatlari uchun to‘lovni
BitCoin
da oladi. 
CrowdFunding
tashabbuslarga qanday soliqlar va imtiyozlar qo‘llanishi mumkin? 
Ushbu yo‘nalishlar yuqori salohiyatli bo‘lib ko‘rinadi va yaqin kelajakda umumiy 
iqtisodiyotda sezilarli ulushni tashkil qilishi mumkin, shu sababli, bunday 
masalalar hozirgi kundayoq puxta ishlab chiqishga ehtiyoj sezadi. 
Umuman aytganda, postindustrial yoki information jamiyatga xizmatlar sektori 
mamlakat yalpi milliy daromadning 60% dan ortig’ini tashkil qiladigan davlatlar 
kiradi. Ularda dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchi tarmorlarni moliyalashtirish 
miqdori keyingi o’ttiz yilda 130 martadan ko’proq ortdi. Informatsion 
innovatsiyalarni tarkib toptirish uchun dunyo miqyosida faoliyat ko’rsatuvchi 
global kompaniyalarga misol sifatida quyidagilarini ko’rsatib o’tishimiz mumkin: