Тошкент шахар Халк таълими ходимларини кайта тайёрлаш ва уларнинг малакаларини ошириш институти
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Xilma xil mehnat turlarining vujudga kelishi
- Etiboringiz uchun raxmat
|
Maktabgacha yoshdagi bolalarning mehnat tarbiyasi O’QITUVCHI: X.M.XO’JAMATOVA
“Mamlakatimizda amalga oshirayotgan yangilanish va isloxatlardan asosiy maqsad yurtimizning yanada rivojlanishi, xalqimizning farovonligi, jahon hamjamiyatidan o’zimizga mansub o’rin egallashdir” SH.M.MIRZIYOEV Reja: 1. Mehnat ta’limining vazifalari 2. Maktabgacha yoshdagi bolalarning ish turlari 3. Mehnatni tashkil etish shakllari 4.
Maktabgacha yoshdagi bola mehnatda tarbiyalash shartlari 5. Mehnat ta’limi vositalari Mehnat ta’limining vazifalari Mehnat inson hayoti uchun, uning farovon turmush kechirishi uchun hamisha asos bo‘lib kelgan va shunday bo‘lib qoladi. Mehnat farovon, baxtli hayot kechirishning eng asosiy sharti bo‘lganligi sababli ham fuqarolar uchun majburiydir. Mehnat odamlarning biror bir maqsad uchun sarflagan vaqti, aqliy va jismoniy kuchi yoki zarur faoliyatidir. Mehnatsiz yashamoq mumkin emas. Mehnat: Mehnat bolalarning jismoniy, rivojlanishida zarur shartlardan biri hisoblanadi. Mehnatda bola o‘zining ishlash, harakat qilish extiyojini qondiradi, harakatlarning aniq, uyg‘un bo‘lishini ta'minlaydi. Mehnat jarayonida bola organizmining umumiy hayotiy faoliyati, uning chidamliligi ortadi. Bolalarning turli xil mehnat jarayonlarida ishtirok etishlari, kattalar mehnati bilan tanishishlari ularning tevarak-atrofdagi hayot haqida, kishilarning o‘zaro munosabatlari to‘g‘risida, narsalar va ularning xususiyatlari, materiallarga ishlov berish usullari haqida, qurilmalar va asboblar to‘g‘risida muayyan tasavvurlarga ega bo‘lishlariga yordam beradi.
MEHNAT Mehnat bolalardan diqqat, o‘tkir zehnlilik, topqirlik, bilib olgan malaka va ko‘nikmalarini amaliyotda qo‘llay bilish, ijodkorlik qobiliyatlarini egallashni talab etadi. Mehnat jarayonida bolalar ayrim ish turlarini (bir varaq qog‘ozni buklash, kerakli o‘zunlikni o‘lchash, andazaga qarab shaklni qirqib olish kabi harakatlarni) anglatuvchi bir qancha tushuncha va atamalardan foydalanishga, bajarilgan ishdagi izchillikni so‘zlab berishga to‘g‘ri keladi. Bular bola nutqini yangi so‘zlar bilan boyitadi, uning mantiqiy bog‘liq ravishda grammatik jihatdan to‘g‘ri shakllanishiga imkon beradi. 2. Maktabgacha yoshdagi bolalarning ish turlari
Yosh avlodga mehnat tarbiyasi berish masalasi hozirgi davrda eng dolzarb mavzu hisoblanadi. Mehnat har bir kishi kamolotida va umuman jamiyat taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etadi. Bog‘cha yoshidagi bolalarni jismoniy, aqliy, axloqiy va estetik tomondan tarbiyalashda mehnat tarbiyasi muhim ahamiyatga ega Mehnat har bir yosh guruhidagi bolalarning o‘ziga xos xususiyatlarini e'tiborga olib tashkil etiladi, unga to‘g‘ri rahbarlik qilingandagina yetarli natijaga erishish mumkin. Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar mehnatining o‘ziga xos tomonlari ko‘pgina olimlar tomonidan olib borilgan ilmiy ishlarda keng o‘rganib chiqilgan. Mehnatni tashkil etish shakllari 1. Mehnat maqsad qo‘yish va uning natijasini belgilab olishdan boshlanadi: maqsad – mehnat tasviri. 2. Mehnat qilishdan ko‘zlangan maqsad bo‘yicha kerakli materiallarni tanlab (ajratib) olish. 3. Materialni ishlash uchun kerakli asboblarni tanlab (ajratib) olish. 4. Natijaga erishish uchun mehnat harakatlarini bajarish. 4. Maktabgacha yoshdagi bola mehnatda tarbiyalash shartlari Ta'lim-tarbiyaviy ishning mazmuni maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarni kattalar mehnati bilan tanishtirish orqali ularga kattalarning mehnati ijtimoiy-foydali mehnat bo‘lib, narsa va buyumlarni yaratishga qaratilganligi, ular har bir kishi va butun xalq uchun zarur ekanligi to‘g‘risida tushuncha berib boriladi. Masalan, o‘simliklarni, hayvonlarni parvarish qilish orqali ulardan olinadigan mahsulot kimlar uchun va nima maqsadda ishlatilishi to‘g‘risida bilim va tushunchalar berib boriladi. Kattalar mehnati bilan tanishtirishning asosiy mazmuni quyidagilardan iborat: -
ijtimoiy moxiyati; - mehnat axli o‘rtasidagi ijobiy o‘zaro yordam berish munosabati; - har qanday kasb ham muxim ekanligini tushuntirish .
Mehnat faoliyatining asosiy tarkibiy qismlari bilan tanishtirish: mehnatning maqsadi, uning ijtimoiy ahamiyati; materiallarni tanlash (mehnat materiallari); jihozlash (mehnat faoliyati uchun zarur bo‘lgan asboblarni tayyorlab olish); mehnat jarayoni (maqsadga erishish uchun bajariladigan mehnat harakatlari); natija-mehnat mahsuli. 5. Xilma xil mehnat turlarining vujudga kelishi Mehnat qilish muntazam tarzda bo‘lib, unda hamma bolalar ishtirok etsa va kattalar mehnati bilan tanishtirib borilsa, u tarbiya vositasiga aylanadi. O‘z-o‘ziga xizmat qilish. Bu bolalar mehnatining bir turi bo‘lib, unda bolalar ilk yoshidan boshlab mustaqil ovqatlanishga, yuvinishga, kiyinish va yechinishga, o‘yinchoqlarni yig‘ishtirib qo‘yishga o‘rgatiladi. O‘z-o‘ziga xizmat qilish jarayonida bolalarda mustaqillik, ma'lum maqsad bilan harakat qilish kabi sifatlar shakllanadi, bolalar qo‘llaridan kelgan ishni o‘zlari bajarishga o‘rganadilar. O‘z-o‘ziga xizmat bolalarda oddiy mehnat turlariga nisbatan qiziqish uyg‘otadi, batartiblikka, intizomli bo‘lishga, xulq-odobga o‘rgatadi. Etiboringiz uchun raxmat Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|