Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizika


jarayonlarining ichki dinamik muvozanatiga ega emas va shu ma’noda



Yüklə 170,75 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/28
tarix07.01.2024
ölçüsü170,75 Kb.
#205673
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   28
Bionika asoslari. Tibbiyotda bionika (6)

jarayonlarining ichki dinamik muvozanatiga ega emas va shu ma’noda
ular statikdir. Ularning ishlashi odatda intervalgacha. Tabiiy va texnik
tizimlar o’rtasidagi bu farq muhandislik nuqtai nazaridan juda muhimdir.
Tirik tizimlar texnik tuzilmalarga qaraganda ancha xilma-xil va
murakkabroqdir. Biologik shakllarni ko’pincha ularning favqulodda
murakkabligi tufayli hisoblab bo’lmaydi. Biz shunchaki ularning
shakllanish qonuniyatlarini hali bilmaymiz. Tirik organizmlarning
tuzilishini shakllantirish sirlarini, ularda sodir bo’ladigan hayotiy
jarayonlarning tafsilotlarini, tuzilishi va ishlash tamoyillarini faqat eng
zamonaviy jihozlar yordamida o’rganish mumkin, bu har doim ham
mavjud emas. Ammo eng so’nggi texnologiyalar bilan ham, ko’p narsa
sahna ortida qolmoqda. Bionika keladi. Tezroq, balandroq, kuchliroq!
Kitlar va delfinlar strukturasining gidrodinamik xususiyatlarini o’rganish
kemalarning suv osti qismi uchun maxsus terini yaratishga yordam berdi,
bu esa bir xil dvigatel kuchi bilan tezlikni 20-25% ga oshirishni
ta’minlaydi. Bu teri laminflo deb ataladi va delfin terisi kabi namlanmaydi
va elastik-elastik tuzilishga ega bo’lib, turbulent girdoblarni yo’q qiladi va
minimal qarshilik bilan sirpanishni ta’minlaydi. Xuddi shu misolni
aviatsiya tarixidan ham keltirish mumkin.
Uzoq vaqt davomida tezyurar aviatsiya muammosi chayqalish edi –
ma’lum bir tezlikda yuzaga keladigan qanotlarning to’satdan va shiddatli
tebranishlari. Ushbu tebranishlar tufayli samolyot bir necha soniya ichida
havoda parchalanib ketdi. Ko’plab baxtsiz hodisalardan so’ng, dizaynerlar
chiqish yo’lini topdilar – qanotlar oxirida qalinlashuv bilan yasala
boshlandi. Bir muncha vaqt o’tgach, xuddi shunday qalinlashuvlar ninachi

Yüklə 170,75 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin