Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizika


usuldan boshqa narsa emas. U hayvonlarga taxminan emas, balki ularning



Yüklə 170,75 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/28
tarix07.01.2024
ölçüsü170,75 Kb.
#205673
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   28
Bionika asoslari. Tibbiyotda bionika (6)

usuldan boshqa narsa emas. U hayvonlarga taxminan emas, balki ularning
o’ljasigacha bo’lgan masofani aniq aniqlashga yordam beradi. Ov paytida
ko’rshapalaklar g’ayrioddiy gapiradilar: ular hasharotlarga ultratovush
zaryadini “otishadi” va ularni hasharotlardan aks ettirilgan holda darhol
qabul qilishadi.
Ko’pgina tirik organizmlarda odamlarda mavjud bo’lmagan bunday
analizator tizimlari mavjud. Misol uchun, antennalarning 12-segmentidagi
chigirtkalarda infraqizil nurlanishni sezadigan tuberkulyar mavjud.
Akulalar va nurlarning boshi va tanasining old qismida 0,10 C harorat
o’zgarishini sezadigan kanallar mavjud. Salyangozlar, chumolilar va
termitlarda radioaktiv nurlanishni sezadigan qurilma mavjud. Ko’pchilik
magnit maydondagi o’zgarishlarga munosabat bildiradi (asosan uzoq
masofalarga ko’chib yuradigan qushlar va hasharotlar). Infraqizil va
ultratovushli tebranishlarni sezadiganlar bor: boyqushlar, yarasalar,
delfinlar, kitlar, ko’pchilik hasharotlar va boshqalar. Asalarilarning
ko’zlari ultrabinafsha nurga, tarakan infraqizilga va boshqalarga
reaksiyaga kirishadi.
Kosmosda yana ko’plab yo’nalish tizimlari mavjud, ularning qurilmasi
hali o’rganilmagan: asalarilar va arilar quyosh tomonidan yaxshi
yo’naltirilgan, erkak kapalaklar (masalan, tungi tovus ko’zi, qirg’iyning


o’lik boshi va boshqalar) 10 km masofada ayol. Dengiz toshbaqalari va
ko’plab baliqlar (ilan baliqlari, mersin, qizil ikra) o’zlarining tug’ilgan
qirg’oqlaridan bir necha ming kilometr uzoqlikda suzishadi va shubhasiz
tuxum qo’yish va o’zlari hayot safarini boshlagan joyda tuxum qo’yish
uchun qaytib kelishadi. Taxminlarga ko’ra, ular ikkita yo’nalish tizimiga

Yüklə 170,75 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin