Ichki kasalliklar propedevtikasi fani

T.T.A. M.U.X. tomonidan tavsiya etilgan “____”_____________2010 yil

2010-2011 o’quv yili

№ 67 Mavzu: Qandli diabet diagnostikasi. Diabetik gipoglikemik komada tez yordam asoslari.

1. Mashg’ulot o’tkazish joyi: auditoriya,palatalar, endokrinologiya bo’limi.

2. Mashg’ulotning davomiyligi - 2 soat.

3. Maqsadi va vazifalari.

Kandli diabet sindromini xosil bulishi mexanizmini tushuntirib berish. Talabalarga kasallikni

asosiy simptomlari, surab surishtirish va tekshirish usullarini uziga xosligini urgatish., shuningdek,

laborator tekshiruvi natijalarini analiz kilishga urgatish.

4. Motivasiya.

5. Fanlararo bogliqlik.

Vertikal integracia

Gorizontal integracia

ANATOMIYASI

Anatomik jihatdan m'eda osti bezning bosh, tana va dum qismlari tafovud qilinadi. Bezni qoplovchi yupqa kapsula biriktiruvchi toqimadan iborat borib, u bezning ichkarisiga kirib borib, bolaklarga ajratadi. Biriktiruvchi toqimadan qon tomirlar , chiqaruv naylari, limfa tomirlari va nervlar joylashadi.

Bolaklar ekzokrin va endokrin qismlardan tashkil topgan . Bez massasini 97 % ga yaqini ekzokrin, 3 %ga yaqini endokrin qismlardan iborat.

FIZIOLOGIYASI

Meda osti bezi bir sutkada 1,5-2,0 L shira ajratadi. Unig tarkibi suv va anorganik hamda organic moddalardan tashkil topgan. Shira tarkibida natriy, kalsiy, kaliy, magniy kationlari va xlor, sulfat, fosfat anionlari mavjud. Ayniqsa bikarbanatlar miqdori katta, shuning uchun ham lining PH 7,8-8,5 ni tashkil qiladi.Pankreatik shira fermentlari kuchsiz ishqoriy muhitda faollashadi.Meda osti bezining ekzokrin faoliyati nerv hamda gumoral mexanizmlari orqali boshqariladi. Meda osti bezida shira ajralishi 3 davrdan iborat; murakkab- reflector, meda va ichak davrlari. Meda osti bezi, shuningdek ichki secretor faoliyatga ham ega, u qonga insulin , glyukagon, somatostatin, pankreatik polipeptid(PP), serotonin, VIP, gastrin, enkefalin, kallikrein moddalarini ishlab chiqaradi.

PATOLOGIYASI

Qandli diabet eng keng tarqalgan kasalliklardan biridir. Bu kasallikka , asosan , insulin ishlab chiqarilishining buzilishi sabab boladi. Diabetning bazi shakillaridainsulin sintezi susayib qolgan, shunga kora uning qondagi miqdori meyordagidan bir necha barobar kam boladi. Bunday shaklda insulin bilan davolash yaxshi natija beradi; insulinga bogliq diabet yoki lturdagi diabet deb kasalliklarning shunday shakliga aytiladi. Qondagi insulin miqdori meyorda bolib turadigan shakli insulinga bogliq bolmagan diabet yoki 2-turdagi diabet deb ataladi. Bunday hollarda insulin sintezi buzilmaydi, balki insulinning retseptor bilan boglanishi buzilgan boladi. Kasallikning har ikkala turi ham insulin yetishmovchiligi tariqasida namoyon boladi.