Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

Ob’ektga nuqtadan ob’ektlarga perpendikulyar va parallel to‘g‘ri chiziq o‘tkazish 
6. V nuqtadan AT urinmaga perpendikulyar va parallel to‘g‘ri chiziqlar o‘tkazilsin. 
AT kesmaga V nuqtadan parallel to‘g‘ri chiziq o‘tkazish uchun, kesma buyrug‘i yuklanadi 
va so‘ralgan birinchi nuqta uchun, V nuqta kiritiladi. «Ob’ektga parallel bog‘lanish» buyrug‘ining 
tugmasi kursor bilan yuklanadi va kursor AT kesmani ustiga keltiriladi. Shunda, kesmaning 
ustida sariq rangli parallellik belgisi paydo bo‘ladi. Bu belgi kuzatilgach, kursor V nuqtaga 

---

40 
yaqinlashtiriladi. Shunda, V nuqtadan o‘tuvchi nuqta-nuqta ko‘rinishida AT ga parallel chiziq 
paydo bo‘ladi va shu vaziyatda «Sichqon» ning chap tugmasi yuklansa, V nuqtadan AT kesmaga 
parallel bo‘lgan t
1
to‘g‘ri chiziq yasaladi. 
7. V nuqtadan AT urinmaga perpendikulyar o‘tkazilsin. 
Bu perpendikulyarni o‘tkazish uchun, kesma buyrug‘i yuklanadi va birinchi so‘ralgan 
nuqtaga V nuqta kiritiladi. Ikkinchi so‘ralgan nuqtani kiritish uchun, kursor bilan «Ob’ektga 
perpendikulyar bog‘lanish» buyrug‘ining 
tugmasi yuklanadi va kursor AT(t) urinmaga 
yaqinlashtiriladi. Kursor izlanayotgan nuqtaga etib kelmasdan, AT kesmaga tushirilayotgan 
perpendikulyarning asosini sariq rangli perpendikulyarlik belgisi bilan avtomatik belgilanadi. Bu 
belgini kursor bilan bog‘lab, «Sichqon»ning chap tugmasi yuklansa, perpendikulyar chizilib qoladi. 
8. R nuqtasi t
1
to‘g‘ri chiziqning chap uchida yotuvchi AR kesma yasalsin. AR kesmani 
yasash uchun, kesma buyrug‘i yuklanadi va so‘ralgan birinchi nuqta uchun, A nuqta kiritiladi. R 
nuqtani kiritish uchun «Ob’ektni chetki nuqtalariga bog‘lanish» buyrug‘ining 
tugmasi kursor 
bilan yuklanadi va kursor t
1
to‘g‘ri chiziqning chap uchiga yaqinlashtiriladi. Shunda, uning chetki 
nuqtasi sariq rangli kvadratcha bilan belgilanib qoladi. Bu belgini kursor bilan bog‘lab izlanayotgan 
AR kesma yasaladi. 
Shunday qilib ob’ektlarga bog‘lanish buyrug‘ining imkoniyatlaridan foydalanib, ularni 
harakterli nuqtalari bilan osongina bog‘lanish mumkin ekan. Bunday bog‘lanishlar absolyut 
aniqlikda bajarilgan bo‘ladi, ya’ni xech qanday hatolik bo‘lmaydi. 
1-rasm