Toshkent viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika Universiteti Matematika va informatika fakulteti Matematika va informatika yo’nalishi 0

Toshkent viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika Universiteti Matematika va informatika fakulteti Matematika va informatika yo’nalishi 20.2-guruh talabsi Doniyorova Xulkar Shuhrat qizining Toshkent viloyati Piskent tumanidagi 40-umumta’lim maktabida amaliyoti davomida 8 ”B” sinfda “Kvadrat tenglamalar va uning ildizlari ” mavzusida o’tgan dars ishlanmasi

8– sinf algebra Sana 13 .05.2023

Mavzu:
Kvadrat tenglama va uning ildizlari .
Darsning ilmiy maqsadi:
Mavzu boyicha DTS talablari asosida tushuncha berish nazariy olgan bilimlarini amaliyotga tadbiq qilish, oquvchilar bilimini mustaxkamlash, mustaqil fikrlashga orgatish. Darsning ilmiyligiga etabor berish.
Darsning tarbiyaviy maqsadi:
Dars davomida ahloqiy ishlarni olib borish, oquvchilarni jamoa guruh bolib ishlashga orgatish.
Rivojlantiruvchi maqsad:
Oquvchilarni axloqiy sezuvchanligini oshirish, matematikk bilimlarini mavzu boyicha olgan bilimlari bilan rivojlantirib borish.
Dars turi: ananaviy
Dars uslubi : Aralash , suhbat
Dars jihozi: O’quv qo’llanma, turli xil plakat va tarqatma savollar

1. 
   Tashkiliy qism:
   

1) Salomlashish
2) Oquvchilar davomatini aniqlash
3) Uy vazifasini tekshirish

II. Otilgan mavzuni mustahkamlash:

Kasrning kvadrat ildizi deganda nimani tushunasiz?

Kasrning kvadrat ildizi bilan kopaytmaning kvadrat ildizi ortasida oxshashlik bormi?

Ko’paytmani kvadrat ildiz ostiga qanday kiritiladi .?

Sonni qanday qilib kvadrat ildiz ostidan chiqarish mumkinm?



III. Yangi mavzu bayoni: Kvadrat tenglama
Kvadrat tenglama – matematikada koʻp hadli, bir oʻzgaruvchili va ikkinchi darajali tenglama. Umumiy koʻrinishi odatda quyidagicha ifodalanadi:
��2+��+�=0.ax²+bx+c=0
Bu yerda a, b, c — haqiqiy sonlar va a≠0. Agar a=1 boʻlsa, kvadrat tenglama keltirilgan tenglama, agar a≠1 boʻlsa, keltirilmagan tenglama deyiladi. a, b, c sonlari quyidagicha ataladi:

• 
  a — birinchi (bosh) koeffitsiyent;
  
• 
  b — ikkinchi koeffitsiyent;
  
• 
  c — ozod had.
  

Ildizi
Kvadrat tenglama ildizlari
�=−�±�2−4��2�
formula boʻyicha topiladi.
Diskriminant
�=�2−4�� D=
kvadrat tenglamaning diskriminanti deyiladi. Agar D<0 boʻlsa, kvadrat tenglama ildizlarga ega boʻlmaydi. Agar D=0 boʻlsa, tenglama bitta ildizga ega boʻladi. Agar D>0 boʻlsa, tenglama ikkita ildizga ega boʻladi. D=0 boʻlgan holda baʼzan kvadrat tenglama ikkita bir xil ildizga ega ham deyiladi.
�=�2−4�� D=
belgilashdan foydalanib,

�=−�±�2−4��2�

formulani

�=−�±�2�

koʻrinishda qayta yozish mumkin.

Chala kvadrat tenglamalar
Agar
��2+��+�=0 ��2+��+�=0.ax²+bx+c=0

kvadrat tenglamada ikkinchi koeffitsiyent b yoki ozod had c nolga teng boʻlsa, tenglama chala kvadrat tenglama deyiladi. Chala kvadrat tenglamani ajratib koʻrsatishdan maqsad uning ildizini topishda kvadrat tenglama ildizlari formulasidan foydalanish shart emasligida — chala kvadrat tenglamani uning chap tomonini koʻpaytuvchilarga ajratib yechish qulaydir.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. Kvadrat tenglama deb nimaga aytiladi?

2. Kvadrat tenglamaning nechta ildizi boladi?
3. Kvadrat tenglamaning ildizini topishda qanday formulalardan foydlaniladi?
4. Qanday tenglama chala kvadrat tenglama deyiladi?
5. Kvadrat tenglamaga misol keltiring.
6. Diskriminantni toppish formulasini ayting.

V. Darsni yakunlash:

a) o’quvchilarni baholash

b) uy vazifasi berish 297- misol
Amaliyot rahbari: Sh. Parmonova


Metodist: A. O’rishev