Tövsiyyə olunan dərslik, dərs vəsaitivə metodik vəsaitlər
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
İkinci metod.Hərəkət texnikasının hissə-hissə öyrədilməsi fondunda texnikanın
bütüvlükdə (tamlıqda) təkrar edilməsi yolu ilə hərəkətin öyrədilməsidir.Həmin metoddan istifadə zamanı əsas diqqət hissə-hissə öyrədilən hərəkət elementləri arasında uyğunluq koordinasiya yaratmağı yönəldilməlidir.Əgər hissələr arasında uyğunsuzluq müşahidə olunursa,bu vaxt onun səbəbini öyrənilməsi və aradan qaldırılması məqsədilə əlavə xüsusi hərəkətlər seçilməli və prosesdə istifadə edilməlidir.Şagirdlər yüngül atletikanın hər hansı növü üzrə hərəkət texnikasına yiyələndikdən sonra onların idman nəticəsinin yüksədilməsinə də çalışmalıdır.Konkret deşək,hərəkət texnikasının bütövlükdə təkmilləşdirilməsi və məktəblilərin fiziki hazırlığının artırılması yolu ilə idman sahəsində müvafiq nailiyyətləri qazanmaq lazımdır.Burada əzələ qüvvəsini artıran,hərəkət texnikasını bütövlükdə öyrənməyi təkmilləşdirən fiziki tərbiyə elementlərindən,texniki təlim vasitələrindən istifadə olunmalıdır.Hərəkət texnikasının mənimsədilməsi ilə əlaqədar texniki vasitələrdən istifadə edərkən duyma,hissetmə qabiliyyətlərini nəzərə almaq vacibdir.İbtidai siniflərdə səs və ekran vasitələrinə və onların düzgün tətbiqinə nail olmalıdır.Texniki təlim vasitələri və əyani vasitələr hərəkət texnikası üzrə qruplaşdırılmış siniflərin hazırliq səviyyəsinə uyğun olaraq tətbiq olunmalıdır.
Texniki vasitələrdən istifadə olunarkən hərəkət texnikası bütövlükdə,sonra isə hissə-hissə və ya əksinə nümayiş etdirilə bilər.Bu zaman sözün əyaniliklə qarşılıqlı əlaqəsini düzgün təşkil etmək xüsusən vacibdir.Müşahidə göstərir ki,yüngül atletika üzrə yeni hərəkət texnikası öyrədilərkən aşağıdakı pedaqoji –metodiki amillərə əməl olunması təlim işinin müsbət nəticələnməsinə kömək edir. Bura hərəkət texnikasının bütövlükdə və hissə-hissə öyrədilməsinin bilavasitə müəllimin rəhbərliyi altında aparılması,hərəkət texnikasının təkrar edilməsi dövründə,qüsurlu yerinə yetirilən hərəkətlərin daha çox təkrarlanması hərəkətlərin fərdi və qrup şəkilində yerinə yetirilməsi,hərəkəti düzgün yerinə yetirən uşaqların onu nümayiş etdirilməsi,ev tapşırıqları verilərkən şagirdləri fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə alınması və s.daxildir. 2. Yüngül atletika dərsləri adədən tədris ilinin isti aylarında şagirdlər üçün təşkil olunur.Ona görə ki,yüngül atletika növlərinin iqlim və idman baza şəraiti baxımından həmin aylar daha əlverişlidir.Eyni zamanda,göstərilən aylarda açıq və təmiz hava şəraitində yeriş,qaçış,tullanma,cisim atma və s. öyrədilməsi xeyli asanlaşır.Çünki digər tədris aylarına görə tədris ilinin əvvəli və axırında hava şəraiti orqanizmə daha müsbət təsir etməklə,həm də hərəkətlərin icra olunmasına görə də hazırlıqlı olur.Lakin həmin dərsdə digər dərslərə nisbətən (gimnastika,oyunları və s.) şagirdlər daha çox fiziki yük alırlar.Bu zaman onlar tez- tez tərləyir və bunun nəticəsində də soyuqdəymə,xəstələnmə halları baş verir.Qaçışdan sonra uşaqların dayanmalarında belə hadisələr tez-tez baş verir. Bunun qarşısını almaqdan ötrü müəllim qaçışdan sonra dayanmalara imkan verməməli,uşaqlar tənəffüs və sadə hərəkətləri icra etdilməlidir.Gərgin fiziki yük aldıqdan sonra uşaqların oturmağa icazə verilməməlidir.Yüngül atletika dərslərinə şagirdləri sinif otağı qarşısında sıraya düzüb gətirməlidir.Havalar soyuq olduqda onlar isti idman geyimində olmalıdır.Bu vaxt onların uzun-uzadı yoxlamamalı,dərsin məqsədi və vəzifələrini qısa şəkildə izah etdikdən sonra hərəkətlərin öyrədilməsinə keçməlidir.Hərəkətlərin yerinə yetirilməsi də qısa və konkret izahatla həyata keçirilməlidir.Əks təqdirdə,boşdayanma uşaqların üşüməsinə səbəb olar.Bu isə onların diqqətinin yayılmasına,hərəkətlərin icrasına marağın azalmasına şərait yaradır.İsti hava şəraitində uşaqları günvurmadan qorumalı,onları qızmar günəş altında saxlamamalı,izahatlar kölgəlikdə aydın şəkildə verilməlidir.
3.Yeriş,qaçış tullanmalar və çoxnövçülük üzrə məşğələlərin hərbi tətbiqi əhəmiyyəti vardır.Yüngül atletika idmanın hərbidə tətbiqi nə qədər böyük əhəmiyyətə malik olması hələ bizim eramızdan əvvəl mövcudluğu bizə məlum olmuşdur. –Yüngül atletika hərəkətləri-yeriş qaçış,tullanmalar və atmalar çox qaədim dövürdən qalmışdır.Buna misal olaraq Qədim Yunanıstan Olimpiya oyunları proqramına hərbi iştirakçılara stadionda 192 m qaçmaq,uzaq 2300 m-dən 4500 m- dək məsafəyə qaçmaq,yumruq davası,güləşmək-pentatlon, qədim beş mübarizə(qaçış,tullanmala,güləşmək,lövhə və nizə atmaq) daxil idi.İnqlabdan əvvəl(böyük sosialist,inqlabi) Azərbaycanda yüngül atletika idmanı inkişafı etdirilib kütləvi hal almasında bu idman növündən düşmənlə üz-üzə dayanmaqdaqn ötəri bizim cümüriyyət əsgərlərinə lazım olan davamlılıq,cəldlik,güc,qıvraqlıq,cəsarətlilik,qələbəyə inam və s. keyfiyyətləri inkişaf etdirmək baxımından orduda geniş istifadə etdirilmişdir.Çünki cümüriyyət döyüşçülərin hazırlığında yüngül atletika elementləri xüsusi əhəmiyyətə malik idi. –Kələ-kötür yerlərlə qaçmaq,maneələr sahəsini rədd etmək və qumbara atmaq üzrə növlər o zaman orduda əsas yer tuturdu. Yüngül atletikanın əsas növləri Müstəqil Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin təlim prosesində böyük əhəmiyyətli bir amil kimi tətbiq olunur.Özümüz istəmədən müharibəyə təcrübən cəlb olunmağımız və bu müharibədə Respublikamızın 20% -dən çox torpaqlarımızın düşmən tapdağından təmizləmək naminə bütün ordu sıralarında xidmət edən döyüşçülərimizə,uzaq məsafələri qət etməkdən,müəyyən sahəni dəf etməkdən və müyyən sahəni qumbara atmaqdan ötəri onlara lazım olan bir sıra fiziki keyfiyyətləri aşılamaq lazım gəlir.Bədən tərbiyəsi və idmanda,xüsusən yüngül atletikada mübarizə aparmaq,qələbə qazanmaq,səy göstərmək,seçilən növdə nəticə əldə etmək həvəsi çox gözə çarpır.Biz Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinə inanırıq ki,onlar torpaqlarımızı düşməndən azad edəcəklər.Çünki,bizim güclü ordumuz buna qadirdir, və onların siyasət baxımından güclü Ali baş komandanları var.
|