Transfüzyon
Endikasyon ve Reaksiyonları
Dr. S. Sami KARTI
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Hematoloji Bilim Dalı
TRANSFÜZYON
ENDİKASYONLARI
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
3
TRANSFÜZYON NEDEN YAPILIR?
1.
Kan hacmini sağlamak
2.
Dokulara oksijen taşınmasını sağlamak
3.
Kanama ve koagülasyon bozukluklarını
düzeltmek
4.
İmmünolojik eksikliği gidermek
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
4
Eritrosit Preperatları
Eritrosit süspansiyonu
Lökositi azaltılmış eritrosit süspansiyonu
Yıkanmış eritrosit süspansiyonu
Dondurulmuş eritrositler
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
5
Eritrosit Süspansiyonu
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
6
TAM KAN KULLANMA ORANI
ORTALAMA %3-5
ÜLKEMİZDE BU ORAN
%30’LARDADIR
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
7
Aneminin hipoksiye bağlı, acil tedavi gerektiren
semptomlarının ortaya çıkması durumunda
eritrosit süspansiyonu verilmelidir.
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-1
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
8
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-2
Yorgunluk
Yorgunluk
Solukluk
Solukluk
K
K
ı
ı
sa ve s
sa ve s
ı
ı
k soluma
k soluma
Ta
Ta
ş
ş
ikardi
ikardi
Senkop
Senkop
Kalp yetmezli
Kalp yetmezli
ğ
ğ
i
i
Angina
Angina
pekoris
pekoris
Serebral
Serebral
hipoksi
hipoksi
belirtileri
belirtileri
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
9
Kronik anemilerde hastalar; 7-8 g/dl Hb
değerini tolere edebilir.
Bazı durumlarda hemoglobin değeri yüksek de
olsa eritrosit transfüzyonuna gerek duyulabilir;
Solunum yetmezliği
Koroner arter hastalığı
Serebrovasküler hastalık
Orta-ağır derecede kalp yetmezliği
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-3
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
10
Hastanın kliniği uygunsa (hipoksiye bağlı
semptomlar yoksa)
Anemi: hematinik (demir
eksikliği, vitamin
B12 ve/veya folik asit yetmezliğine bağlı
anemilerdeki gibi) ya da kemik iliğinde
eritropoezi uyaran ilaçlarla (eritropoietin)
tedavi edilebiliyorsa transfüzyon yapılmamalıdır
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-4
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
11
Hipoplastik anemiler
Aplastik anemiler
Kemoterapi sonrası kemik iliğinin baskılandığı haller
Myelodisplastik sendrom
Paroksismal nokturnal hemoglobinüri
İmmünolojik nedenli olmayan kazanılmış hemolitik anemiler
Konjenital hemolitik anemiler (Talasemi, orak hücreli anemi,
eritrosit enzim bozuklukları, eritrosit membran
bozuklukları)
Eritropoietin tedavisine yanıt vermeyen kronik böbrek
hastalıkları
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-5
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
12
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
Doz ve İnfüzyon hızı:
Klinik duruma göre
değişir. 1 ünite 2-3 saatte verilir.
Normal erişkinde 1 ünite eritrosit süspansiyonu
transfüzyonu, hemoglobini 1-1,5 g/dl ve Htc’i
%3-5 artırır
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
13
1.
Lökositlerin neden olduğu
Hemolitik Olmayan Ateşli
Transfüzyon Reaksiyonunu
(NHFTR) önlemek
2.
HLA alloimmünizasyonu engellemek (MHC-Class I ve II
ile oluşur)
3.
Transfüzyona bağlı viral enfeksiyon geçişini azaltmak
(CMV, EBV, HTLV-I/II)
4.
Bütün transfüzyonlarda rutin olarak?
LÖKOSİTİ AZALTILMIŞ
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
14
LÖKOSİTİ AZALTILMIŞ
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
Üç şekilde hazırlanabilir;
Lökositlerin santrifügasyonla uzaklaştırılması
Lökositlerin yıkama ile uzaklaştırılması
Filtrasyon
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
15
Lökositi azaltılmış eritrosit süspansiyonu demek için;
Lökositlerin %99,99’unun eritrosit süspansiyonundan
uzaklaştırılması gereklidir.
1ü eritrosit süspansiyonunda <2x10
5
lökosit
LÖKOSİTİ AZALTILMIŞ
ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
16
YIKANMIŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
Tam kandan elde edilir
Hazırlandıktan sonra bakteriyel kontaminasyon riski
yüzünden 24 saat içinde kullanılmalı
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
17
YIKANMIŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI
Transfüzyona bağlı;
Ürtiker
Allerjik reaksiyon
Anaflaktik reaksiyon
görülürse.
Lökositi azaltmak amacıyla (%98 etkili) başka
yöntem kullanılamıyorsa
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
18
Nadir rastlanan kan grupları
Otolog transfüzyon
CMV (-) alıcı
Alloantikor gelişmiş hastalar
Organ nakli yapılacak hastalar
Sosyal gereksinim (savaşlar, doğal afetler)
durumlarında kullanılabilir
DONDURULMUŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
19
Kanamalı Hasta ve Transfüzyon
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
20
KAN VE ERİTROSİT HACMİ
Kan hacmi
Erişkin
70 ± 10 ml/kg
Yenidoğan
85 ± 10 ml/kg
Eritrosit hacmi
Erkek
30 ± 5 ml/kg
Kadın
25 ± 5 ml/kg
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
21
KANAMA SEMPTOM VE BULGULARI-1
Kaybedilen Hacim (ml)
Kaybedilen Hacim (ml)
Klinik Bulgular
Klinik Bulgular
500
500
Yok
Yok
Seyrek olarak kan ba
Seyrek olarak kan ba
ğış
ğış
ç
ç
ı
ı
lar
lar
ı
ı
nda
nda
g
g
ö
ö
r
r
ü
ü
len
len
vasovagal
vasovagal
senkop
senkop
1000
1000
İ
İ
stirahatle
stirahatle
klinik bulgu olmayabilir,
klinik bulgu olmayabilir,
belki hafif
belki hafif
postural
postural
hipotansiyon,
hipotansiyon,
egzersizle ta
egzersizle ta
ş
ş
ikardi
ikardi
1500
1500
İ
İ
stirahatte
stirahatte
ve yatarken
ve yatarken
kan bas
kan bas
ı
ı
nc
nc
ı
ı
ve nab
ve nab
ı
ı
z normal,
z normal,
postural
postural
hipotansiyon
hipotansiyon
2000
2000
İ
İ
stirahatte
stirahatte
ve yatarken bile
ve yatarken bile
kardiak
kardiak
output
output
ve kan bas
ve kan bas
ı
ı
nc
nc
ı
ı
normalden az, hava a
normalden az, hava a
ç
ç
l
l
ığı
ığı
var, nab
var, nab
ı
ı
z h
z h
ı
ı
zl
zl
ı
ı
ve zay
ve zay
ı
ı
f, cilt so
f, cilt so
ğ
ğ
uk ve nemli
uk ve nemli
2500
2500
Laktik
Laktik
asidoz
asidoz
ve
ve
ö
ö
l
l
ü
ü
m
m
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
22
AĞIR KAN KAYBI (> 2000 ml)
SONUÇLARI
Böbrek kanlanmasında azalma
Sempatik sistem aktivasyonu
Kalp hızında ve kontraksiyonunda artma
Deri, kas ve barsaklarda vazokonstrüksiyon
Sodyum retansiyonu, ADH salınımında artma
Laktik asit birikmesi
Hiperventilasyon ve respiratuvar alkaloz
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
23
ŞOK İNDEKSİ
KAN KAYBININ HESAPLANMASI
Şok İndeksi=
Sistolik kan basıncı (mmHg)
Şok İndeksi
İntravasküler sıvı kaybı
0.5
%0
0.8
%10-20
1.0
%20-30
1.1
%30-40
1.5
%40-50
Nabız (vuru/dk)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
24
MASİF KANAMA
24 saat içinde, total kan hacmine eşit miktarda
transfüzyonu gerektirecek miktarda kanama
24 saat içinde 10 üniteden fazla tam kan veya 20
üniteden fazla eritrosit süspansiyonu verilmek zorunda
kalınması
3 saatten daha az sürede kan hacminin %50’sinin
kanaması
150 ml/dk ve üzerindeki kanama
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
25
MASİF TRANSFÜZYON
AMAÇ:
Volüm kaybının düzeltilmesi
Hemostazın sağlanması
Oksijen taşıma kapasitesinin düzeltilmesi
Metabolik bozuklukların düzeltilmesi
Plazma onkotik basıncının düzeltilmesi
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
26
MASİF TRANSFÜZYONDA
UYGULAMALAR-1
Kristalloid sıvılar
Kolloid sıvılar
- Albumin
- Dekstran
- Hidroksi etil starch (HES)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
27
MASİF TRANSFÜZYONDA
UYGULAMALAR-2
Tam kan (En çok 4 günlük)
- Sitrat nötralize edilmelidir (Ca glukonat)
- Kan bileşeni ısıtılmalıdır
- 10 üniteden fazla verilmişse
- Koagülasyon fonksiyonları taranmalıdır
- Trombosit sayımı kontrol edilmelidir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
28
Kanamalı hastaya ardarda 4 ünite eritrosit süspansiyonu ve
sıvı verilmesine rağmen hastanın hemodinamik dengesi
stabil hale gelmiyorsa
(hipotansiyon, ortostatik hipotansiyon, taşikardi, periferik
soğukluk, idrar hacminde azalma gözleniyorsa)
TAM KAN TRANSFÜZYONUNA
gerek vardır
Kan kaybı, total kan hacminin %25-30'unu geçmişse tam
kan transfüzyonu endikasyonu doğar
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
29
Granülosit Süspansiyonu
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
30
Hemen hemen hiç kullanılmamaktadır
Rekombinant büyüme faktörlerinin ve
etkin antibiyotik ve immünglobulinlerin kullanımı bu ürünün
transfüzyon ihtiyacını azaltmış/ortadan kaldırmıştır.
GRANÜLOSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-1
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
31
Yenidoğan sepsisinde
Absolüt nötrofil sayısı 500/
μl’nin altında ise
Kontrol altına alınamayan ateş varsa
Enfeksiyon etkeni gösterilememişse
Antibiyotik tedavisine rağmen 48 saattir kontrol
edilemeyen ateş var ve genel durum bozuluyorsa
Kronik granülomatöz hastalıklarda antibiyotik tedavisi
yetersiz kalıyorsa
GRANÜLOSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-2
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
32
Trombosit Süspansiyonu
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
33
Trombositopeni
Eşik değer 50.000/m
3
Eşlik eden klinik değişkenler
Trombositopeninin sebebi
Trombositopeninin süresi
Eşlik eden hastalık (sepsis, üremi, vaskülit,
malinite, aspirin kullanımı, K vitamini eksikliği,
karaciğer hastalığı, vs)
TROMBOSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-1
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
34
Trombosit sayısı 50.000/m
3
birçok cerrahi prosedür
için yeterli
Majör kardiyovasküler ve intrakraniyal operasyonlar
için sınır 100.000/m
3
TROMBOSİT SÜSPANSİYONU
ENDİKASYONLARI-2
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
35
PROFİLAKTİK TROMBOSİT
SÜSPANSİYONU UYGULAMASI-1
Hematolojik maligniteli hastaların tedavileri
sırasında
Aplastik anemi, myelodisplastik sendrom gibi
hastalıklarda destek tedavisi olarak
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
36
Kemoterapi alan hastada trombosit sayısı
< 10x10
9
/ L ise
10-15x10
9
/ L ve ateş > 38
0
C veya yeni minör kanama varsa
PROFİLAKTİK TROMBOSİT
SÜSPANSİYONU UYGULAMASI-2
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
37
Erişkinde trombosit artışı:
1 Ü random
5x10
9/
L
1 Ü aferez
40-50x10
9
/L
Beklenen yükselme yoksa alloimmünizasyondan şüphe
edilir
Beklenen yükselme CCI (Corrected Count
Increment=Düzeltimiş Sayı Artışı) ile hesaplanır
CCI transfüzyondan 1 saat ve 24 saat sonra
değerlendirilir
TROMBOSİT SÜSPANSİYONUNDAN
YARARLANIM-1
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
38
Absolu trombosit artışı (tr/L)
CCI =
X BSA (m
2
)
Transfüze edilen trombosit sayısı (x10
11
)
BSA: Vücut yüzey alanı
Absolu trombosit artışı = Transfüzyon sonrası trombosit sayısı –
Transfüzyon öncesi trombosit sayısı
CCI 1. Saatte
7.5-10x10
9
/L
24. Saatte
4.5-7.5x10
9
/L
TROMBOSİT SÜSPANSİYONUNDAN
YARARLANIM-2
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
39
Trombosit refrakterliği sebepleri
İmmün sebepler
Anti-HLA antikorları
Platelet glikoproteinlerine karşı alloantikorlar
Antiplatelet otoantikorlar (ITP)
Non-immün sebepler
Splenomegali
Ateş, enfeksiyon
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
40
PROFİLAKTİK TROMBOSİT SÜSPANSİYONU
KONTRAENDİKASYONLARI
Trombotik trombositopenik purpura
Idiopatik trombositopenik purpura
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
41
TAGVHD (Transfüzyonla İlişkili Graft Versus Host
Hastalığı) donör lenfositlerinin alıcıya yerleşerek
çoğalması ve alıcı dokularına saldırması sonucu oluşur.
Lenfosit sayısı?
Bu hastalığı önlemenin tek yolu ışınlanmış kan/kan
ürünü kullanmaktır.
Tam Kan
Eritrosit Süspansiyonları
Trombosit süspansiyonları
Işınlama;
Se
137
kaynaklı özel cihazlarla yapılır ve
2500 – 3200 CGy gamma irradiasyon kullanılır
KOMPONENTLERİN
IŞINLANMASI
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
42
IŞINLAMA
ENDİKASYONLARI
1.
Kemik iliği transplantasyonu yapılan hastalar
2.
Prematüre, yenidoğan ünitesi hastaları
3.
Ağır immün yetmezlikli hastalar (Kalıtsal–Akkiz)
4.
Intrauterin kan nakli
5.
Hodgkin hastalığı
6.
HLA uygun trombosit süspansiyonu transfüzyonu
yapılanlar
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
43
IŞINLAMANIN YARARLI OLDUĞU
DURUMLAR
1.
Akut lösemiler
2.
Hodgkin dışı lenfomalar
3.
Solid organ nakli yapılan hastalar
4.
Yoğun kemoterapi veya radyoterapi ile
bağışıklık sistemi baskılanmış solid tümörlü
hastalar
Hücre içermeyen kan
ürünleri;
Taze donmuş
plazma ve kriyopresipitat
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
45
TAZE DONMUŞ PLAZMA
Volüm:200ml
İçerik:Bütün koagülasyon faktörleri
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
46
TAZE DONMUŞ PLAZMA
ENDİKASYONLARI-1
Spesifik faktör tedavisi yapılamadığında; izole FII,
FV, FVIII, FX ve FXI eksikliklerinde
Vitamin K’ya bağımlı faktör (II, FVIII, FIX, FX)
eksikliği, Warfarin tedavisi alanlar
Masif transfüzyona bağlı düzeltilebilir hemostatik
bozukluk varsa
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
47
TAZE DONMUŞ PLAZMA
ENDİKASYONLARI-2
DIC ve ağır karaciğer hastalığında
TTP’de plazma exchange için
Antitrombin III eksikliği olanlarda tromboz
nedeniyle heparin uygulanacak veya cerrahi
girişim yapılacaksa
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
48
KRİYOPRESİPİTAT
Volüm: 15ml
İçerik: Fibrinojen, Faktör VIII, Faktör XIII, vWF
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
49
DOZ: Ortalama 10 kg için 1 ünite
70 kg.lık erişkinde 10 ünite kriyopresipitat
Fibrinojen’de
75 mg/dl
FVIII’ de %30’luk
artış sağlar
KRİYOPRESİPİTAT
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
50
Fibrinojen replasmanı gereken durumlarda
(Hipofibrinojenemi, disfibrinojenemi)
Hemofili A hastalarında
Von Willebrand hastalarında
KRİYOPRESİPİTAT
ENDİKASYONLARI
TRANSFÜZYON
KOMPLİKASYONLARI
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
52
Kan ve kan komponentlerinin infüzyonuna bağlı
meydana gelen istenmeyen reaksiyonlara
TRANSFÜZYON REAKSİYONLARI
denir.
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
53
Transfüzyon sırasında karşılaşılan en
ufak bir belirti veya bulgu, yaşamı
tehdit eden bir transfüzyon
reaksiyonu olarak kabul edilmeli ve
aynı anda tanı ve tedaviye
başlanmalıdır.
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
54
ENFEKSİYÖZ
Bakteri ve Parazit Enfeksiyonları
Virus Enfeksiyonları
Prion Hastalıkları
İMMÜNOLOJİK
* Hemolitik
Akut
Gecikmiş Tipte
* Ateş Reaksiyonları (FNHTR)
* Akut Akciğer Hasarı (TRALI)
* Ürtiker ve Anaflaksi
* Graft Versus Host Hastalığı (TA-GVHD)
* Transfüzyon Sonrası İzlenen Purpura
İMMÜNOLOJİK
OLMAYAN
* Hiperkalemi
* Sitrat Toksisitesi
* Hipotermi
* Dolaşım Yüklenmesi
* Hemosiderozis
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
55
İmmün Hemolitik Reaksiyonlar
İmmün Hemolitik Reaksiyonlar
Erken Dönem HTR:
Transfüzyon sırasında veya hemen sonra (<24
saat) açığa çıkan reaksiyonlardır
Çoğunlukla damar içi hemoliz görülür
Geç Dönem HTR:
Transfüzyondan 5-7 gün sonra açığa çıkan
reaksiyonlardır
Çoğunlukla damar dışı hemoliz görülür
Nedenleri: primer immünizasyon veya anamnestik
reaksiyondur
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
56
İMMÜN HEMOLİTİK
REAKSİYONLAR
Hemolizin şiddeti:
antijenin özgüllüğü
uygunsuz hücrelerin miktarı
antikor titresi
antikorun tipi, alt-grubu
antikorun reaksiyon oluşturduğu ısı
hastanın (alıcı) primer hastalığı
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
57
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
58
Hemolitik Transfüzyon
Reaksiyonlarının Sıklığı
Hemolitik Transfüzyon
Reaksiyonlarının Sıklığı
Kadınlarda erkeklerden 3 kat fazladır (gebelikler)
Yaşlılarda
Cerrahi veya akut hastalıklar nedeniyle kısa sürede
fazla miktarda transfüzyon alanlarda
Kronik anemi nedeniyle sürekli transfüzyon
yapılanlarda sıktır
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
59
Erken Dönem HTR
Erken Dönem HTR
Görülme Sıklığı
1:100 000
Mortalite
% 40
Çoğunlukla (% 92 – 98) bildirilmemektedir
Neden
Yüzde 75 kadarı ABO, Kell, Kidd, Duffy
uyumsuzluğundan
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
60
Erken Dönem HTR
Belirti ve bulgular
Ateş, titreme
Göğüste, sırtta ve infüzyon yerinde ağrı
Hipotansiyon
Bulantı
Yüzde kızarma
Nefes darlığı
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
61
Erken Dönem HTR
Belirti ve bulgular
Hemoglobinüri
Şok
Yaygın kanama
Oligüri, anüri
Damar içi hemoliz bulguları
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
62
Akut intravasküler hemoliz
reaksiyonunda yapılması gerekenler
1.
Giden kan komponentini durdur
2.
Damar yolu uygun bir kristaloid veya kolloid solüsyonla açık
tutulmalı
3.
Kan basıncı ve kalp hızı kontrolü
4.
Havayolu açık tutulmalı
5.
İdrar takibi
6.
Kan ve idrar örneği alınmalı
7.
BUN, kreatinin ve elektrolit takibi
8.
Koagülasyon testleri kontrol edilmeli (PT, aPTT, fibrinojen)
9.
Hemoliz testleri (LDH, Bilirubinler, haptoglobulin)
10.
Sepsisten şüpheleniliyorsa; uygun kültürler
11.
Hemoglobinüri için idrar tetkiki
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
63
Akut intravasküler hemoliz reaksiyonunda kan
bankasında yapılması gerekenler
1.
Evraklar ve kan/kan komponenti doğru kanın
doğru kişiye verilip verilmediği için kontrol
edilmeli
2.
Plasma hemoglobinemi için gözlenmeli
3.
Direkt antiglobulin testi
4.
Cross-match tekrarlanmalı
5.
Diğer serolojik testler tekrarlanmalı (ABO, Rh)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
64
Geç Dönem HTR
Geç Dönem HTR
Görülme Sıklığı
1:20 000
Çoğu bildirilmemektedir
Mortalite
% 0
Neden
Çoğunluğu Rh sistemi antikorlarındandır, Kell,
Kidd, Duffy de olabilir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
65
Geç Dönem HTR
Belirti ve bulgular
Yüzde 35 asemptomatik
Ateş
Hemoglobinde beklenmeyen azalma
Sarılık
Laboratuvarda damar dışı hemoliz bulguları
Alloantikor saptanması
DAT pozitifliği
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
66
İmmünolojik olmayan
Hemolitik Reaksiyonlar
Non-immünolojik hemoliz nedenleri:
Bakteriyel kontaminasyon
: açık sistemler, cam
şişede depolama, 4-60°C üreyen bakteriler
(Pseudomonas, Yersinia), partikül, pıhtı, renk
değişikliği uyarıcı olmalı
Mekanik hemoliz
: vücut dışı dolaşım, kateterler,
dar çaplı iğneler
Termal hemoliz
: < -30°C >50°C
Osmotik hemoliz
: hipotonik solüsyonlar
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
67
Allerjik Reaksiyonlar
Allerjik Reaksiyonlar
Görülme Sıklığı
Yüzde 1-3
Transfüzyonun 1- 45’inci dakikalarında ya da 2-3 saat
sonra görülebilir
Neden
Çoğunlukla plazma proteinlerine, nadiren de ek solüsyon
ya da sterilizasyonda kullanılan maddelere bağlı gelişir
IgA eksikliği olan alıcılarda ciddi alerjik reaksiyonlar
görülebilir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
68
Allerjik Reaksiyonlar
Belirti ve bulgular
Akut ürtiker
Generalize kaşıntı
Generalize eritem, angionörotik ödem
Bulantı
Başdönmesi
Bronkospazm
Hipotansiyon
Kardiak aritmiler ve arrest
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
69
Görülme Sıklığı
1:5000
Tedavi edilmezse ölümcüldür, tedaviye rağmen
mortalitesi %5’dir
Solunum desteği çok önemlidir, hızla tedavi
edildiğinde 48-96 saatte kendini sınırlar
Transfüzyona Bağlı Akut Akciğer Hasarı
Transfusion-related acute lung injury (TRALI)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
70
Transfüzyona Bağlı Akut Akciğer Hasarı
Transfusion-related acute lung injury (TRALI)
Neden
Transfüze edilen kandaki anti-lökosit ya da
anti-HLA antikorlardır
Bu antikorlar çok doğum yapmış kadınların
plazmasında daha sık olabileceğinden bu tür
kişilerin bağışçı olarak kabul edilmemesi
önerilmiştir
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
71
Neden
Önceki sensitizasyona bağlı hastadaki anti-lökosit ya da
anti-HLA antikorlar, transfüze edilen lökositlerle reaksiyona
girer; sitokin, interlökinler, pirojen maddelerin salınımına
neden olurlar ve ateş yükselir
Transfüze edilen kan ürünündeki lökosit 5 x 10
8
’in
altındaysa bu reaksiyon gelişmez
Hemolitik Olmayan Transfüzyona Bağlı Ateş
Reaksiyonları
Febrile Non-Haemolytic Transfusion Reactions
(FNHTR)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
72
Görülme Sıklığı
Trombosit transfüzyonlarından sonra %38,
Eritrosit transfüzyonlarından sonra %7 oranında görülür
Tedavi
: Antipiretikler (Parasetamol)
Önemi
: diğer transfüzyon reaksiyonlarıyla (hemolitik,
bakteriyel, allerjik) karışır
Hemolitik Olmayan Transfüzyona Bağlı Ateş
Reaksiyonları
Febrile Non-Hemolytic Transfusion Reactions
(FNHTR)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
73
Görülme Sıklığı
1:200 000
Transfüzyondan 1 hafta kadar sonra trombosit sayısında
hızla düşme ve kanama diatezi görülür
HPA-1a negatif hastalarda
Çoğu kadın
Önceki transfüzyonlar veya gebeliklere bağlı alloantikor
gelişir ve bunun sonucunda trombositopeni
Genellikle 2 haftada kendiliğinden düzelir
Kanamalar ölümle sonuçlanabilir
Ivig, plasmaferez, steroid, splenektomi
Transfüzyon Sonrası İzlenen Purpura
“Post-transfusion purpura (PTP)”
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
74
Donör lenfositlerinin yok edilememesi ve alıcıya yerleşerek
alıcı dokularına saldırması
Mortalite
:%90
Doku (HLA) uyumsuz bağışçılardan kan ürünü alan immün
yetmezlikli hastalarda veya doku uyumlu (1. derece
akraba) bağışçılardan kan ürünü alan immün sistemi
sağlam kişilerde gelişebilir
Transfüzyona Bağlı Graft Versus Host
Hastalığı
Transfusion associated graft versus host
diseases (TA-GVHD)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
75
Transfüzyondan 8-10 gün sonra;
Ağır cilt lezyonları, karaciğer yetmezliği, pansitopeni
Ölüm 3-4 hafta içinde enfeksiyon ve kanamadan
Önlemek
Transfüze edilen üründeki lenfositlerin gamma
irradiasyonla çoğalmasının önlenmesi
Transfüzyona Bağlı Graft Versus Host
Hastalığı
Transfusion associated graft versus host
diseases (TA-GVHD)
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
76
İMMÜNOLOJİK OLMAYAN
TRANSFÜZYON REAKSİYONLARI
Hiperkalemi
Sitrat toksisitesi
Hipotermi
Dolaşım yüklenmesi
Hemosiderozis
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
77
HİPERKALEMİ
Banka kanında üç hafta içerisinde potasyum düzeyi 5-
6 katına çıkar
Hiperkalemi, elektrokardiografik değişikliklere ve
kardiak arreste neden olabilir
Böbrek fonksiyonu bozuk hastalar, yenidoğan ve masif
transfüzyon alanlarda risk oluşturur
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
78
Masif transfüzyon, karaciğer fonksiyon bozukluğu gibi
durumlarda sitratı metabolize edemeyen hastalarda
toksik olabilir
Kas tremoru, kardiak aritmiler ve ağız çevresinde
uyuşmalar gözlenir
Hipokalsemiyi önlemek için dikkatle kalsiyum glukonat
veya kalsiyum klorid verilmesi semptomları düzeltir
SİTRAT TOKSİSİTESİ
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
79
Hipotermi gelişme riski varsa kanın ısıtılması önerilir
Fazla miktarda soğuk kan transfüzyonu vücut ısısının,
37
0
C den 27-29
0
C’ye düşmesine sebep olabilir
Ventriküler aritmi ve kardiak arrest gelişebilir
Masif transfüzyonlarda, yenidoğanda, soğuk intoleransı
olanlarda dikkat edilmelidir
HİPOTERMİ
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
80
Sınırda kalp-akciğer yetmezliği, uzun süredir derin
anemisi olanlarda ve küçük bebeklerde görülebilir
Tam kan yerine konsantre eritrosit kullanımı riski yarı
yarıya azaltır
Riskli hastalarda infüzyon çok yavaş olarak
(1ml/kg/saat) verilmelidir
Transfüzyon öncesi diüretik yararlı olabilir
Transfüzyon hızının azaltılması, durdurulması, hastanın
pozisyonunun değiştirilmesi, diüretik ve oksijen
verilmesi ile düzelir
DOLAŞIM YÜKLENMESİ
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
81
Bir ünite transfüzyonla hastaya 250 mg demir verilir
20-30 ünite transfüzyon almış kişilerde hemosiderozis
gelişme riski vardır
Kardiak komplikasyonlara,karaciğer fibrozisine ve siroza
ilerleyen ağır bozukluklara, diabet, hipotiroidi,
hipoparatiroidi gibi birçok endokrin komplikasyonlara,
kemik ve iskelet sistemi komplikasyonlarına, nörolojik ve
dermatolojik komplikasyonlara yol açabilir
TRANSFÜZYONA BAĞLI
HEMOSİDEROZİS
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
82
ENFEKSİYÖZ KOMPLİKASYONLAR
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
83
Transfüzyonla Bulaşan Mikroorganizmalar
VİRÜSLER
BAKTERİLER
HAV
Treponema pallidum
HBV-HDV
Borrelia türleri
HCV
Brucella melitensis
HGV
Yersinia enterocolitica
HEV
Staphylococcus türleri
HTLV-1/2
Pseudomonas türleri
HIV-1/2
Serratia türleri
CMV
Salmonella türleri
EBV
Campylobacter türleri
Parvovirüs B19
Streptocoocus türleri
PARAZİTLER
RİKETSİYALAR
Plazmodium türleri
Rickettsia ricketsii
Toxoplasma gondii
Coxiella burnetti
Trypanasoma cruzi
PRİONLAR
Babesia türleri
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
84
Bakteriyel Kontaminasyon
Görülme Sıklığı: %0,2-0,5’tir
Ciddi ve fatal seyirli reaksiyonlara neden olabilir
Bakteriyel kontaminasyon riski, komponentin
saklama ortamıyla yakından ilişkilidir, oda ısısında
saklanan komponentlerde bakteriyel
kontaminasyon riski artar
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
85
Bakteriyel Kontaminasyon
Bağışçıda bakteriyemi
Gastroenteritli bağışçıda asemptomatik
bakteriyemi
Yersinia enterocolitica,
Campylobacter jejuni
ÜSYE’de asemptomatik inkübasyon
dönemi
Streptococcus pyogenes
Lyme hastalığı erken dönemi
Borrelia burgdorferi
Kronik enfeksiyonlar
Osteomyelit
Salmonella choleraesuis
Sifiliz
Treponema pallidum
Topuk ülserasyonları
Serratia liquefaciens
Dental girişimler veya küçük cerrahi
operasyonlar
Staphylococcus aureus
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
86
Bakteriyel Kontaminasyon
Kanın alınması
Yetersiz deri dezenfeksiyonu
Staphylococcus epidermidis, S. aureus,
Bacillus suşları, difteroidler
Flebotomi alanında enfeksiyon
Enterokoklar, Stafilokoklar
Vakumlu tüplerin kontaminasyonu
Serratia marcescens
Aferez solüsyonunun kontaminasyonu
Enterobacter cloacae
Kan torbalarının üretimi
Torbanın hazırlanma aşamasında
kontaminasyonu
S. marcescens
Kan ürünü hazırlanması
Kan ürünlerinin transfüzyon öncesi
hazırlanması
Pseudomonas cepacia
Isıtma banyolarından
P. cepacia, P. aeruginosa
Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
87
RUTİN UYGULAMALAR
Bugün ülkemizde yasal olarak bağışçı kanlarına
uygulanan zorunlu tarama testleri
HBsAg,
Anti-HCV,
Anti-HIV-1/2,
VDRL-RPR
TEŞEKKÜRLER!
Document Outline - Transfüzyon Endikasyon ve Reaksiyonları
- TRANSFÜZYON ENDİKASYONLARI
- TRANSFÜZYON NEDEN YAPILIR?
- Eritrosit Preperatları
- TAM KAN KULLANMA ORANI ORTALAMA %3-5
- ERİTROSİT SÜSPANSİYONU ENDİKASYONLARI-1
- ERİTROSİT SÜSPANSİYONU ENDİKASYONLARI-2
- Kronik anemilerde hastalar; 7-8 g/dl Hb değerini tolere edebilir. Bazı durumlarda hemoglobin değeri yüksek de olsa er
- ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
- LÖKOSİTİ AZALTILMIŞERİTROSİT SÜSPANSİYONUENDİKASYONLARI
- LÖKOSİTİ AZALTILMIŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
- LÖKOSİTİ AZALTILMIŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
- YIKANMIŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONU
- YIKANMIŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONUENDİKASYONLARI
- DONDURULMUŞ ERİTROSİT SÜSPANSİYONUENDİKASYONLARI
- KAN VE ERİTROSİT HACMİ
- KANAMA SEMPTOM VE BULGULARI-1
- AĞIR KAN KAYBI (> 2000 ml) SONUÇLARI
- ŞOK İNDEKSİ KAN KAYBININ HESAPLANMASI
- MASİF KANAMA
- MASİF TRANSFÜZYON
- MASİF TRANSFÜZYONDA UYGULAMALAR-1
- MASİF TRANSFÜZYONDA UYGULAMALAR-2
- Kanamalı hastaya ardarda 4 ünite eritrosit süspansiyonu ve sıvı verilmesine rağmen hastanın hemodinamik dengesi stabil hale ge
- GRANÜLOSİT SÜSPANSİYONU ENDİKASYONLARI-1
- GRANÜLOSİT SÜSPANSİYONU ENDİKASYONLARI-2
- TROMBOSİT SÜSPANSİYONUENDİKASYONLARI-1
- TROMBOSİT SÜSPANSİYONUENDİKASYONLARI-2
- PROFİLAKTİK TROMBOSİT SÜSPANSİYONU UYGULAMASI-1
- TROMBOSİT SÜSPANSİYONUNDAN YARARLANIM-1
- TROMBOSİT SÜSPANSİYONUNDAN YARARLANIM-2
- Trombosit refrakterliği sebepleri
- PROFİLAKTİK TROMBOSİT SÜSPANSİYONU KONTRAENDİKASYONLARI
- KOMPONENTLERİN IŞINLANMASI
- IŞINLAMA ENDİKASYONLARI
- IŞINLAMANIN YARARLI OLDUĞU DURUMLAR
- Hücre içermeyen kan ürünleri; Taze donmuş plazma ve kriyopresipitat
- TAZE DONMUŞ PLAZMA
- TAZE DONMUŞ PLAZMA ENDİKASYONLARI-1
- TAZE DONMUŞ PLAZMA ENDİKASYONLARI-2
- KRİYOPRESİPİTAT
- KRİYOPRESİPİTAT
- KRİYOPRESİPİTAT ENDİKASYONLARI
- TRANSFÜZYON KOMPLİKASYONLARI
- Transfüzyon sırasında karşılaşılan en ufak bir belirti veya bulgu, yaşamı tehdit eden bir transfüzyon reaksiyonu olarak kabu
- ENFEKSİYÖZ Bakteri ve Parazit EnfeksiyonlarıVirus EnfeksiyonlarıPrion Hastalıkları
- İmmün Hemolitik Reaksiyonlar
- İMMÜN HEMOLİTİKREAKSİYONLAR
- Hemolitik Transfüzyon Reaksiyonlarının Sıklığı
- Erken Dönem HTR
- Erken Dönem HTR
- Erken Dönem HTR
- Akut intravasküler hemoliz reaksiyonunda yapılması gerekenler
- Akut intravasküler hemoliz reaksiyonunda kan bankasında yapılması gerekenler
- Geç Dönem HTR
- Geç Dönem HTR
- İmmünolojik olmayanHemolitik Reaksiyonlar
- Allerjik Reaksiyonlar
- Allerjik Reaksiyonlar
- Transfüzyona Bağlı Akut Akciğer HasarıTransfusion-related acute lung injury (TRALI)
- Transfüzyona Bağlı Akut Akciğer HasarıTransfusion-related acute lung injury (TRALI)
- Hemolitik Olmayan Transfüzyona Bağlı Ateş Reaksiyonları Febrile Non-Haemolytic Transfusion Reactions (FNHTR)
- Hemolitik Olmayan Transfüzyona Bağlı Ateş Reaksiyonları Febrile Non-Hemolytic Transfusion Reactions (FNHTR)
- Transfüzyon Sonrası İzlenen Purpura“Post-transfusion purpura (PTP)”
- Transfüzyona Bağlı Graft Versus Host Hastalığı Transfusion associated graft versus host diseases (TA-GVHD)
- Transfüzyona Bağlı Graft Versus Host Hastalığı Transfusion associated graft versus host diseases (TA-GVHD)
- HİPERKALEMİ
- ENFEKSİYÖZ KOMPLİKASYONLAR
- Bakteriyel Kontaminasyon
- Bakteriyel Kontaminasyon
- Bakteriyel Kontaminasyon
- RUTİN UYGULAMALAR
- TEŞEKKÜRLER!
24>2x10>
Dostları ilə paylaş: |