Transport vositalarini boshqarishni o'rgatish ustida amallar bajarish

JAROXATLANGANDA BIRINCHI TIBBIY YORDAM KO`RSATISH.
LAT, KALTIS CHIQISH VA SINISHLAR USTIDA AMALLAR BAJARISH

1. Qon oqishni to‘xtatish va jgutni bog‘lashni amalda o`rganish

2. Lat,qattiq siqish va sinishlarni amalda o`rganish
3. Mavzuga oid testlar ishlash
Jaroxatga imkoni boricha toza yuvilgan kul bilan ishlov beriladi. Agar buni iloji bulmasa kulni spirt, benzin bilan artib tirnokdarga yod surtiladi. Jaroxat atrofiga yod, spirt yoki etillanmagan benzinni ektiyotkorlik bilan surtish kerak. Agar bu vositalar jaroxatga tushsa uni kuydirib bitishini kiyinlashtiradi.
Agar jaroxatdan kon ohayotgan bulsa avval kon okishini ish. tuxtatib keyin unga boglov kuyiladi.
Teri jaroxatlanganda unga boglov kuyish uchun individual boglov paketidan foydalaniladi. Boshni sochli kismi jarokatlanganda esa maxsus bintli kdlpok kuyiladi
Bosh terisi shikastlanganda kuyiladigan bintli kalpok sakkizsimon boglab ko‘yiladi
Kukrak kafasi, terisi shikaotlanganda esa spiral yoki boshok simon boglov kuyilsa, bugimlar atrofi shikastlanganda
Terini butunligiga putur etkazmasdan yumshok tukimaparning zararlanishiga lat yoyish deyiladi. Lat egan joyga ogrik shish paydo buladi, usha joyni xarorati oshadi, kon kuYo’ladi, badanni shu joyini ish fuksiyasi buziladi. Tomirlarning uzulishi natijasida kukimtir shish kurinishida kon kuYo’ladi. Terini ustki kismi lat eganda bir necha soatdan keyin, chukurrok joylashgan tukimapar lat eganda esa 2-3 kundan keyin kuxarish paydo buladi.
Birinchi yordam ogrikni susaytirish va kon kuYo’lishini xamaytirishga yunaltirilgan bulishi kerak. Jarokatlangan a’zoga osoyishta sharoit yaratish bilan ogrikni susaytirishga erishiladi, buning uchun lat egan kul osib kuyiladi, boglov yoki shina kuyiladi. Kon kuYo’lishini xamaytirish uchun lat egan joyni balandrok kugarib unga sovuk suv solingan idish yoki muz kuyiladi. Bosh, Korin, umurtka, kukrak kafasi ogir lat eganda jabrlanganni davolash muassasiga olib boriladi.
Kaltis eyish tizza va tuppikdarda tez-tez uchrab turadi Bunda tukima sikiladi. Bugim sokasida shish paydo buladi bir necha soatdan keyin kuxarib kon uyushadi, kuchli ogrik seziladi xarakat paytida u kuchayadi. Lekin jabrlangan kishi yurib biladi.
Birinchi yordam ogrikni susaytirishga kzratiladi, bunga bugimlarga boglov kUyish xarakatsizlantirish bilan erishadi.
CHikish - bu bir yoki bir necha bugim suyaklarini tashkil etadigan bugim uchlarini joyidan siljib bugim xaltasi va birlashtiruvchi apparatni shakastlanishi. Bugimdan tashqariga siljib suyak chikkan xisoblanadi.
Suyak chikishi tula bulishi mumkin, unda bugim suyaklari bir-biriga tegmaydi va chala bulishda bugim suyaklari bir-biriga kisman tegib turadi.
Suyak chikganda keskin ogrik paydo buladi, shikastlangan joyda xarakat bulmaydi. Kul oyokdarning chikgan joyidan narisi osilib moladi. Sog‘ bugimga qaraganda ularning konturi uzgaradi, kul-oyokdar kisxaradi yoki uzayadi.
Birinchi yordam ogrikni xamaytirish, gavda a’zolarini jaroxatdan keyin kelgan xolaticha kimirlatmaslik va jaroxat joyiga sovuk suv solingan idish yoki muz kuyishdan iborat. Qo‘llar buyinga rumol bilan osiltiriladi, oyok esa shina yordamida. Terini yirtib suyak chikish xolati bulsa jarokatga steril boglov kuyiladi. Jabrlanganni tezda davolash muassasasiga olib borish kerak. Govdani yukori kismida chikish bulsa utirgan xolatda, pastki kismida chikish bulsa yotgan xolda tashiladi. CHikgan suyakni urniga solish mumkin emas, chunki bilmasdan kilingan xarakat bemorni axvolini yanada ogirlashtirishi mumkin
Kishining suyakpari boylamlar bilan birikib uning skeletini tashkil kiladi. Suyakparga mushaklar yopishib turadi va ular kisxarib odamning xarakat kilishini ta’minlaydi. Odamning skeletida xammasi bulib 200 dan ortik suyak buladi,
Yo’lda transportdan shikastlanganda mexanik jaroxatda suyaklarning sinishi kup uchraydi. Suyaklarning ochik-va yopik sinishi kuzatiladi. Bunda suyak urnidan siljishi va siljimaganligiga kura fark kiladi. YOpik suyak sinigi sokasida teri xam shikastlangan buladi. Oyok, qo‘l suyakpari singanda ularning shakli o‘zgaradi, kovurralar shikastlanganda nafas olish kiyinlashadi, ushlab tirilganda singan joyda kirsillash seziladi. CHanok suyaklari va umurtka pogonasi singanida siydik ajralishi va oyoklarningxarakati buzilishi mumkin.
Birinchi tibbiy yordam kursatishda suyakning singan sokasini xarakatlantirmaslik kerak. Jarokatga boglov kuyish uchun kiyim - bosh va oyok kiyimini echish mumkin emas, ularni kirkish va singan joyini ochib ko‘yish lozim. Suyak ochik singanda kon ohayotgan joyga darxol steril boglov kuyib maxsus shina yoki taxta bilan taxtakachlanadi.