Turizm sektorunde yasanan sorunlar ve cozum onerileri
Yüklə 2,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
35 yaşından sonra yaşlısın
denilecekse, iş isteği dikkate dahi alınmayacaksa, 18-23 yaşında bir genç turizm işçisinin nasıl bir gelecek hayali kurmasını öneriyorsunuz? Turizmde müdür diyor ki, “ ben 35-40 yaşındayım sana nasıl emir vereceğim. ” Şimdi 40-50 yaşında, sektör için yetişmiş, deneyimli bir insanın, emeklilik yaşı 65’e kadar çalışması gerekiyor. Emekli maaşı alabilmesi için Avrupa’da da dünyanın bir çok yerinde de bu böyle. Eskiden İstanbul’da da Ankara’da da kapıda sırmalı elbiseli 60-65 yaşında bir eleman müşterileri “ hoşgeldiniz efendim ” diye karşılardı. İçeride garsonlar keza öyle olurdu. Şimdi biz yetişmiş eleman sıkıntısı var diyoruz ama 35 yaşın üstündekileri yetişmiş elemandan saymıyoruz. Halbuki asıl yetişmiş eleman onlar. Ama sorun başka, 35 yaş üstü evli çoluk, çocuk sahibi bir işçiyi asgari ücretle çalıştıramazsınız, onun beklentileri biraz daha fazla olur. Otelde asgari ücretle adam çalıştırmak için 35 yaşın üstüne “ sen yaşlısın ” diyor. “ Senin istediğin ücreti vermem ” demiyor “ sen yaşlısın ” diyor. Aslında yaşlılığı değil sorun olan. Sorun beklenen ücretin verilemeyeceğidir, beklenen çalışma koşullarının sağlanamayacağıdır. Biz otellerde çalıştığımız yıllarda hatırlıyorum, Kenan Evren 12 Eylül darbe döneminde televizyondan, işçileri halka şikayet etti; “ öyle 5 yıldızlı oteller var, garsonları, şefleri benden çok ücret alıyor. ” dedi. Bu ücretleri alan bizdik. Sadece Turizm de değil bütün sektörlerde ücretler bugüne kıyaslandığında yüksekti. Turizmde otellerde %15 sistemi, Turizm Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri 31 restoranlarda %10 uygulanıyordu. Ben orta kademe bir işçi olarak, bir restoran kasiyeri olarak night edit ’lik yapan, order taker ’lık yapan bir işçi olarak 4,5 asgari ücretin yanında 4 – 4.5 da ikramiye alıyordum. Benim iki katım ücret alan housekeeper ’lar vardı, ön büro şefleri vardı, restoran şefleri vardı ve hiçbir zaman bizim çalıştığımız otellerimiz zarar etmedi. Ben İstanbul Etap Hotel’de çalışıyordum. Bizim şirket, Intercontinantal grevi’ ne karşı hiç bir mecburiyeti yokken işçileri kadroya aldı, toplu iş sözleşmesi imzaladı. Yüksek bulunan o ücretleri oradaki işçilere de uygulamaya başladı. Marmara Etap da bunu yaptı, sonra gitti Etap Altınel’i açtı, İzmir Etap’ı açtı, Bodrum Etap’ı açtı. Bize ödediği bu paralar, Kenan Evren’in gözüne batan paralar, patron için sorun haline gelmedi. Biz kasiyer olarak, 100 lira harcamış müşteriye 15 lira servis bedeli ekliyorduk, üzerine 18 lira KDV ekliyorduk, 133 lirayı alıp kasamıza koyuyorduk. Bizim işçi payı olan, 15 liralarımız 15 bin lira olduğunda patronun 100 liraları 100 bin lira oluyordu. Patron istiyor ki, işçiler 15 bin değil de 45 bin lira kazansın. O zaman kendisi de 300 bin lira kazanacak, devletin %18’leri 54 bin olacak. Herkes daha çok kazanacak, devlet de vergisini gayet güzel alabilecek. Ucuz işgücü, ucuz turizm, deniz, kum, güneş, herşey dahil sistemi derken, bu sistem de yaşatılamadı. Çok sayıda oteller açıldı ama 1950`li, 1970`li yılların projeleri rafa kaldırıldı. Turban otel ve tatil köyü işletmeleri, Emekli Sandığı otelleri, Turizm Bankası (TURBAN) dejenere edilmeseydi, siyası iktidarlar tarafından yozlaştırılıp arpalık Turizm Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri 32 haline getirilmeseydi, onlar daha doğru projelerdi. Tatil köylerinde öyle mermerden saray yapmadan, 5 yıldızlı otel yapmadan ormanların içerisinde, bungalovlarla, kulübelerle turist ağırlayabiliyordunuz. TURBAN’ların tesisleri iflas etti ve satıldı. Ne yazık ki Turizm Bankası yok edildi, Yüklə 2,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|