|
25.Kişvərinin lirikası
Təzkirəsini farsca yazıb həmin dildə şeirlər əsasında tərtib edən Sam Mirzə Kişvərinin də farsca beytini misal verir.Təzkirəçinin sənətkarı« adlandırması Kişvərinin ziyalılığına, yüksək hörmət, elm və Fəzilət sahibi olduğuna dəlalət edir. Eyni zamanda təzkirəçi onu qəzvinli sayır. Lakin M.Tərbiyət «Danişməndani-Azərbaycan» adlı əsərində onu qəzvinli yox, dilmanlı (dilməqanlı) kimi təqdim edir.M.Tərbiyətin şair haqqında verdiyi məlumat yalnız bundan ibarətdir:
«Kişvəri Nemətulla Dilmani – fars və türk dillərində şeirlərdən ibarət divanı vardır».Ədəbiyyat tarixçiləri Kişvəri: Doqquz bənddən ibarət mürəbbenin əvvəlinci 7 bəndi azərbaycanca, sonuncu 2 bəndi isə farscadır. Burada müəllif cüda düşdüyü və rəfiqi, həmdəmi hesab etdiyi Həbibini unutqanlıqda, vəfasızlıqda qınayır, ondan incidiyini zərif dillə nəzərə çatdırır:Kişvəri mütərəqqi yaradıcılıq məfkurəsinə malik bir ədəbi şəxsiyyətdir. O, iki dildə – Azərbaycan və fars dillərində divan yaratmışdır. Şairin Azərbaycan türkcəsində divanı günümüzə gəlib çıxmışdır. Divanın üç nüsxəsi (Bakı, Daşkənd və Səmərqənd nüsxələri) məlumdur. Buraya və s. Kimi əruz janrlarında yaradılmış lirik poeziya nümunələri daxildir.Sənətkarın yaradıcılıq xəritəsi mövzuca çoxrəngli olsa da, burada əsas yeri məhəbbət və gözəlliyin tərənnümü ilə əlaqədar əsərlər tutur.Onun eşq fəlsəfəsində üç başlıca motiv məharətlə sintez edilmişdir.Bunlar məhəbbət və gözəlliyə münasibətdə ümumbəşəri ölçülər, orta əsrlər islam şərqinə məxsus meyarlar və individual baxışlar sistemidir.
Dostları ilə paylaş: |
