Turkistonda 1917 yilgi ijtimoiy-siyosiy o’zgarishlar, Turkistonda sovet hokimiyatining o’rnatilishi



Yüklə 1,17 Mb.
səhifə1/5
tarix13.04.2023
ölçüsü1,17 Mb.
#97531
  1   2   3   4   5
1917 yil siyosiy jarayonlarida Turkiston

1917 yil siyosiy jarayonlarida Turkiston

Reja :

Kirish

Boshqa mamlakatlarda yashovchi Turkistonliklar uchun ozaro iqtisodiy aloqalar o'rnatish.

Turkistonliklarining siyosiy va milliy talaflarini baho qilish va ularning mustaqillikka erishish huquqini tan olish.

Turkiston hududidagi qarama-qarshiliklar va ularning yechilishi uchun majburiyliklarni keltirish.

Xulosa

Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish

  • 1917 yil 27 fevralda Petrogradda boshlangan inqilob Turkiston o‘lkasiga ham o‘z ta’sirini o‘tkaza boshladi. Natijada, Turkistonda ham ishchi va soldat deputatlari sovetlari tuzila boshladi. 1917 yilda o‘lka muxtoriyati masalasi Turkiston ijtimoiy-siyosiy hayotida asosiy masala bo‘lib qoldi. Turkistonga muxtoriyat maqomini berish g‘oyasi nafaqat milliy ziyolilar o‘rtasida, hatto din peshvolari va oddiy xalq orasida ham ommalashgan edi.
  • Turkiston viloyatining markazi Toshkent shahrida 1917-yil 12—17-sentabrda shahar ishchilari va soldatlari inqilobiy namoyishlar oʻtkazdi va Toshkent ishchi va soldat deputatlari kengashi hokimiyatni qoʻlga olish toʻgʻrisida qaror qabul qildi. Toshkentdagi sentabr qoʻzgʻolonlari Turkistonda sovet hokimiyatini oʻrnatolmagan boʻlsada, bu xalq orasida bolsheviklar taʼsiri kuchayib borayotganining yaqqol ifodasi edi.

1917 – 1991-yillar O‘zbekiston tarixida sovet davrini tashkil qiladi.
Mazkur davrni quyidagi katta 2 ta bosqichga ajratish mumkin:
1) birinchi bosqich – 1917 – 1924-yillar;
2) ikkinchi bosqich – 1925 – 1991-yillar.
Birinchi bosqich- da mintaqada Turkiston, Buxoro, Xorazm respublikalari tashkil qilingan bo‘lsa, ikkinchi davr 1925-yil fevralda
O‘zbekiston SSRning tuzilishi bilan boshlanadi hamda 1991-yilda sovet
davlatining parchalanishi bilan tugaydi.

Turkiston o‘lkasi 1917-yil fevral-oktyabr oralig‘ida


Turkiston jadidlari islohotlarni bosqichma-bosqich amalga oshi- rishni, taraqqiyot va rivojlanishga faqat tinchlik yo‘li bilan, parlament orqali erishishni mo‘ljallagan edilar. Biroq 1917-yildagi voqealar jarayoni, jadidchilik harakatining yirik nazariyotchisi Abdurauf Fitrat o‘sha paytda yozganidek, “Rusiyada bosh ko‘targan yangi bir balo – bolshevik balosi” kuchlar nisbatini butunlay o‘zgar- tirib yubordi. O‘zbek xalqining boshqa bir fidoyi farzandi Mahmudxo‘ja Beh- budiy tomonidan o‘rtaga tashlangan “Haq olinur, berilmas!” shiori butun millatning jangovar chaqirig‘iga aylandi.

Yüklə 1,17 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin