Tushunchasini «Kelishildi» Direktor o`rinbosari

Ma`ruza mavzusi:Borliq – falsafaning fundamental kategoriyasi.
Seminar mavzusi: Ontologik qonun va kategoriyalarning falsafiy tahlili
1.«... – falsafiy kategoriya sifatida dunyoni, uning butun rang – barangligi va turli – tuman namoyon bo`lish shakllari bilan yaxlit aks ettirish imkonini beradi», u nima?
*A)Borliq
B)Yo`qlik
C)Bilish
D)To`g`ri javob yo`q.
2.Borliqning shakllari nechtaga bo`linadi?
A) 3 ta
*B) 4 ta
C) 2 ta
D) 5 ta
3.«... – inson va uning faoliyatidan qat`iy nazar mavjud bo`lgan narsalar va jarayonlar borlig`i», u nima?
A)Inson borlig`i
B)Ma`naviy borliq
*C) Tabiat borlig`i
D)Ijtimoiy borliq.
4.Ma`naviy borliq nechtaga bo`linadi?
A) 3 ta
B) 4 ta
C) 5 ta
*D) 2 ta
5.Individuallashgan ma`naviy borliq – u nima?
*A)Insonning ichki dunyosi.
B. Insonning tashqi dunyosi.
V. Ijtimoiy makon va vaqt.
G. To`g`ri javob yo`q.
6.Ilmiy tasavvurlarga ko`ra, biz yashayotgan sayyora taxminan necha milliard yil muqaddam paydo bo`lgan?
A) 1 milliard
*B) 4,5 milliard
C) 3,5 milliard

D)Aniqlanmagan.

7.«... – inson yaratgan narsalar borlig`i ko`p jihatdan insonning o`z borlig’i bilan bog`lanadi, zero, u bunyod etgan «...», avvalo, uning turli – tuman ehtiyojlarini qondirishga xizmat qiladi», u nima? 
A)Tabiat
B) Narsa – buyum
*C)Ikkilamchi tabiat
D)To`g`ri javob yo`q.
8.Aristotel` va Leybnits bqarashlarida uchragan «entelexiya» tushunchasi nimani anglatadi?
A) Frantsuzcha, «entelechia» – «o`z – o`zida maqsadga ega bo`lgan».
B)Lotincha, «entelechia» – «o`z – o`zida maqsadga ega bo`lgan».
C)Inglizcha, «entelechia» – «o`z – o`zida maqsadga ega bo`lgan».
*D)YUnoncha, «entelechia» – «o`z – o`zida maqsadga ega bo`lgan».
9.Qaysi falsafiy ta`limot «Hayotkuchi» mavjudligini tan olish orqali hayotni tushuntiradi?
*A)Vitalizm
B)Entelexiya
C)Bunday ta`limot yo`q
D)To`g`ri javob yo`q. 
10.Organik dunyo evolyutsiyasi haqidagi yaxlit ta`limotlar nechanchi asrda vujudga keldi?
A) XVII asr 
*B) XIX asr boshlarida
C) XV asr
D) XX asr oxirida.
11.Falsafaning qaysi sohasida borliq va yo`qlik, mavjudlik va nomavjudlik muammolariga doir masalalar o`rganiladi?
A)Gnoseologiyada
B)Aksiologiyada
*C) Ontologiyada
D)Ijtimoiy falsafada 
12.Qadimgi SHarqda ilk marotaba qaysi manbada borliq masalalari tahlil qilingan? 
A)Konfutsiy ta`limotida
B)Islom falsafasida
C)Daosizmda
*D) Veda va Upanishadalarda
13.Qadimgi yunon faylasufi Fales borliqning birinchi sababi sifatida nimani e`tirof etgan?
*A)Suv
B)Havo
C)Olov
D)Er
14.«Borliq bor, yo`qlik esa – yo`q», degan fikr kimga tegishli?
A)Platonga
*B) Parmenidga
C)Suqrotga
D)Zenonga
15.Tirik tabiatborlig`inechadarajagabo`linadi?
A)Uch
B)To`rt
*C) Ikki
D) CHeksiz
16.Ontologiyatushunchasinifalsafadabirinchiborkimqo`llagan?
A)D.YUm

B)J.Berkli

C)I. Kant
*D) X. Vol`f
17.Xarqandayjismningajralmasxususiyatinimadebataladi?
*A) Atribut
B)Qism
C)Individuallik
D)Materiya
18.QadimgiHindistonmutafakkirlariborliqsiriningtagigaetishgaharakatqilarekanlar, quyoshtundaqaergaketadi, yulduzlarkunduziqayoqqayo`qoladikabisavollargajavobtopishgauringanlarvabutasavvurlarniinsoniyatgama`lumbo`lganengqadimgiqaysikitobdaaksettirganlar? 
A)Upanshadlarda
*B) Rigvedalarda
C) Monumentlarda
D) To`g`rijavobyo`q.
19.«Ontologiya» atamasifalsafadanechanchiasrdanboshlabqo`llanilmoqda?
A)XXasrdan
B) XVI asrdan 
*C) XVII asrdan
D) XVIII asrdan
20. Dunyonitushunishzamiridayotuvchi, nisbatanbarqarorvamustaqilholdamavjudmohiyatnimadebatalad?
A)SHakl
B)Vaqt.
C)Xarakat
*D) Substantsiya
21.Empedokl «borliq» atamasinibevositaishlatmaganbo`lsaham, «barchanarsalarningnechtanegizi» haqidaso`zyuritargan? 
*A) 4
B) 3
C) 2
D) 5
22. QadimgiyunonfaylasufiGeraklitqachonyashabijodetgan?
A)Mil. av. 644-583 yillar
*B) Mil. av. 544-483 yillar
C)Mil. av. 744-683 yillar
D)Mil. av. 344-283 yillar
23.Qaysifaylasuf «haqiqiyborliq» - «ob`ektivmavjudg`oyalardunyosi»nifarqladivauni «hissiyborliq»qaqarama-qarshiqo`ydi?
A)Aristotel`
B)Geraklit
*C) Platon
D)Sukrot
24. MarkaziyOsiyoningengqadimiyqaysikitobida, borliqharakatdagidunyo, butunjonlivajonsiznarsalarninguyg`unligidagimavjudlikdebifodalanadi?
A)Xadisda
B)Qur`onda
C)Injilda
*D) Avestoda
25.Substantsiyaningqaysixususiyatihechnarsagabog`liqbo`lmagan, barqaror, o`zgarmasvamutlaqlikniifodalaydi? 
*A)Universallik 
B) O`z – o`zinibelgilash 
C)Go`zallik 
D) YAgonalik 
26.Substantsiyanima?
A)Birinchinegiziningyagonaligi 
*B) Borliqningengasosiyvaquyiqatlami 
C) Mohiyat va mavjudining birligi
D) To`g`ri javob yo`q 
27.Substantsiya barcha o`zgarishlar va o`z-o`zini sababchisi sifatida tushunish kim tomonidan yuksak baholangan? 
A) Gegel` 
B) Suqrot 
*C) Kant 
D) Platon 
28.“Men fikrlayapman demak, demak men mavjudman” iborasi muallifi kim? 
A) Spinoza
B) Kant 
C) F. Nitsshe 
*D) Dekart 
29.Dualizm atamasini falsafaga kiritgan faylasuf kim?
*A) Vol`f
B) Lametri 
C ) Kant 
D) Nitsshe 
30. Dualistikta`limotgako`radunyoningasosinechta?
A) 1 
*B) 2 
C) 3 
D) CHeksiz 
31. Falsafadao`ziningmavjudligiuchuno`zidanboshqahechnarsagamuhtojbo`lmaganbirinchiasosninimadeyiladi?
A)Aktsidentsiya
B)Reallik
*C) Substantsiya
D)Dalil
32.Substantsiyani «causa sui» – «o`z-o`ziningsababchisi» debataganfaylasufnitoping?
A)Dekart
B)Kant
C)Fixte
*D) Spinoza
33. Falsafafaniningborliqhaqidagimasalalarnio`rganuvchiqismiqandaynomlanadi?
*A) Ontologiya
B) Gnoseologiya
C) Prakseologiya
D) Aksiologiya
34. Borliqning asosiy shakliga nimalar kirmaydi?
A) olam borlig’i yoki tabiat
*B) iqtisodiy borliq
C) inson borlig’i
D) ma’naviy borliq
35. Substansiya nima?
A) lotincha so’z bo’lib, shakl degan ma’noni bildiradi
B) lotincha so’z bo’lib, me’yor, usul,obraz degan ma’noni bildiradi
*C) butun borliqning bosh asosini bildiruvchi atama
D) yunoncha so’zdan olingan bo’lib, yakka,bir butun degan ma’noga ega
36. «Ontologiya» atamasifalsafafanitarixidailkborakimtomonidanishlatilgan?
A) Kant, Gegel`
B) Aristotel`, Platon
C) Sokrat, Platon
*D) R.Goklenius, X.Vol`f
37. Qaysifaylasufontologiyagayagonaborliqningmohiyatiniochibberuvchita`limotsifatidayondashgan?
*A) Forobiy
B) Aristotel`
C) X.Vol`f
D) FomaAkvinskiy
38. Qaysidavrdaontologiyateologiyabilanchambarchasbog`lab
tushuntiriladi?
A) QadimSHarqfalsafasida
*B) O`rta asrlar g`arb falsafasida
C) Nemetsmumtozfalsafasida
D) Antik davr falsafasida
39.Borliq borliqning ayni paytda va shu joydagi voqelikda namoyon bo`lib turgan va shu voqelik bilan aloqadorlikdagi qismi – bu:
A) Real borliq
B) Potentsial borliq
*C) Aktual borliq
D) Virtual borliq
40. Borliqning biz uchun mavjud qismi – bu:
A) Aktual borliq
B) Potentsial borliq
C) Virtual borliq
*D) Real borliq
41. Dunyoning asosida bitta manba (bitta substantsiya) yotadi va bu manba moddiy manbadir deb hisoblaydi -
*A) Materialistik monizm
B) Idealistik monizm
C) Dualizm
D) Plyuralizm
42. Dunyoning asosida bitta manba (bitta substantsiya) yotadi va bu manba g`oyaviy negiz, g`oyaviy, ma`naviy, ilohiy substantsiyadir deb hisoblaydi -
A) Materialistik monizm
*B) Idealistik monizm
C) Dualizm
D) Plyuralizm

43. Dunyoning asosida ikkita mustaqil negiz: ham moddiy, ham g`oyaviy (ma`naviy, ilohiy) negiz yotadi, deb hisoblaydi -

A) Materialistik monizm
B) Idealistik monizm
*C) Dualizm
D) Plyuralizm
44. Ikkilamchi tabiat doirasida borliqning qanday ko`rinishlarini kuzatish mumkin: 1) inson borlig`i, 2) ma`naviy borliq, 3) sotsial borliq
A) 1, 2
B) 2, 3
C) 1, 3
*D)1, 2, 3
45. Moddiy borliqning harakat shakllarini ko`rsating: 1) mexanik harakat; 2) fizik harakat; 3) ximiyaviy harakat; 4) biologik harakat; 5) sotsial (yoki ijtimoiy) harakat; 6) Ideal harakat
*A) 1, 2, 3, 4, 5
B) 1, 2, 3, 4, 5, 6
C) 1, 2, 3, 4, 6
D) 1, 2, 3, 4
46. Borliqning muhim atributlarini ko`rsating
A) In'ikos, ong, harakatsizlik
*B) Harakat, fazo, vaqt
C) Sukunat, materiya, ongsizlik
D) Narsalar, harakat
47. Harakatning 2 muhim tavsifi -
A) hodisalarning sifat holati o`zgarishi
B) barqarorlik nisbiylik
*C) o`zgaruvchanlik, rivojlanish
D) beqarorlik, uzluklilik
48. Borliqning asosida ko`plab, bir-biridan mustaqil moddiy va g`oyaviy negizlar yotadi deb hisoblaydi -
A) Materialistik monizm
B) Idealistik monizm
C) Dualizm
*D) Plyuralizm
49. Tabiiyjarayonlarvahodisalarholatlariningharqandayo`zgarishibu -
*A) Harakat
B) Taraqqiyot
C) Rivojlanish
D) O`zgarish
50. Materiya to`g`risidagi falsafiy ta`limotning asosiy tomonlari quyidagilardan iboratdir: 1) materiya kategoriyasining universalligini, yalpi umumiyligini tan olish; 2) materiya kategoriyasining falsafiy abstraktsiya ekanligini tan olish;3) materiya va moddiy sistemalarning ob`ektivligini tan olish; 4) materiyaning rivojlanishini va moddiy sistemalarning evolyutsiyasini tan olish; 5) materiya va moddiy sistemalarning nihoyasizligini, bitmas-tuganmasligini, cheksizligini tan olish.
A) 1, 2, 3, 4
*B) 1, 2, 3, 4, 5
C) 1, 2, 3, 5
D) 1, 2, 4, 5

51. Noorganik daraja («notirik tabiat»), organik daraja («tirik tabiat») va sotsial daraja («jamiyat») – bular:

A) Materiyaning miqyosiy-struktura darajalari.
B) Matriyaning fazoga bog`liq darajalari
*C) Materiyaning tashkiliy-struktura darajalari
D) Matriyaning vaqtga bog`liq darajalari
52. Vaqtning o`ziga xos xususiyati -
A) ijtimoiy jarayonlarga bogliqlilik
B) ma'naviyatga ta'sir
C) assimetrlilik va qaytmaslik
*D) Ob'ektivligi, umumiyligi, uch ulchovligi
53. Makon va zamonning eng umumiy xususiyatiga nimalar kirmaydi?
*A) moddiy sistemalarga bog’liq bo’lmaslik
B) obyektivlik
C) absolyutlik
D) uzluklilik va uzluksizlik birligi
54. Yo`qlik –
A) absolyut
*B) nisbiy
C) doimiy
D) barqaror
55. Mikrodunyo, makrodunyo va megadunyo – bular:
A) Materiyaning tashkiliy-struktura darajalari
B) Matriyaning fazoga bog`liq darajalari
*C) Materiyaning miqyosiy-struktura darajalari.
D) Matriyaning vaqtga bog`liq darajalari
56. Islom falsafasida materiyaning manguligini isbotlashga urinuvchi faylasuflarni qanday atashgan?
A) Dinsizlar
B) Ateistlar
C) Fozillar
*D) Daxriylar
57. Ongimizdantashqaridavaungabog`liqbo`lmaganholdamavjudbo`lganreallik –
*A) ob`ektivreallik
B) sub`ektivreallik
C) tabiiyborliq
D) ijtimoiyborliq
58. Reallikninginsonongibilanbog`liqbo`lganvaongningmahsulihisoblanganqismi –
A) ob`ektivreallik
*B) sub`ektivreallik
C) tabiiyborliq
D) ijtimoiyborliq
59. Falsafiytushunchasibarchanarsalarvoqeligi, moddiyvoqeliknio`zigaqamraboluvchi, yalpiumumiylik (universallik) belgilarigaegalikqiluvchi, butunob`ektivreallikniifodalovchikategoriya – bu:
A) substantsiya
B) substrat
C) materiya
D) apeyron
60. Makonvavaqtkontseptsiyalariningtarixdashakllanganikkimuhimvabir-biridanbutunlayfarqqiladiganyo`nalishlariqaysijavobdato`g`riko`rsatilgan?
A) CHiziqli va nochiziqli
B) Ratsionalvairratsional
C) CHeklivacheksiz
*D) Substantsial va relyatsion
61. Qaysikontseptsiyadamakonvavaqtmateriyavaonggabog`liqbo`lmaganmustaqilmohiyatlarsifatidaqaralgan?
*A) Substantsial
B) Relyatsion
C) Ratsional
D)Irratsional
62. Makonvavaqtnimustaqilmohiyatlarsifatidaemas, balkirealdunyoob`ektlarivajarayonlario`rtasidagialohidamunosabatlarsifatidatushunishmakonvazamonningqaysikontseptsiyagaxos?
A) Substantsial
*B) Relyatsion
C) CHiziqli
D) CHeksiz
63. Materiyaborlig`iningbarchaob`ektlarmavjudliginingdavomiyliginiva keying holato`zgarishlarinitavsiflovchishaklsifatidaqaysifalsafiykategoriyata`riflanadi?
A) Makon
B) Zamon
*C) Vaqt
D) Jism
64. Dunyodamavjudbarchajismlarmakondanechao`lchamgaega?
A) Ikki
B) Ko`po`lchamgaega
C) To`rt
*D) Uch
65. Materiyaborlig`iningko`lamlilik, tarkibiylikkabixossalarivauningo`zarota`sirlariniifodalovchishaklsifatidaqaysifalsafiykategoriyata`riflanadi?
*A) Makon
B) Zamon
C) Vaqt
D) Jism
66. Falsafatarixidavaqttartibihamdayo`nalishinitushunibetishningqandaykontseptsiyalarishakllangan?
A) Substantsialvarelyatsion
B) CHekli va cheksiz
*C) dinamik va statik
D) Ratsional va irratsional
67. Insonningdunyogamunosabatibilanbelgilangan, insonfaoliyativaamaliyotiningo`zigaxosxususiyatlarigatarixiybog`liqbo`lganmakon – bu:
A) onglilik makoni
B) insoniymakon
*C) ijtimoiy makon
D) gumanistikmakon

67. Insonning dunyoga munosabati bilan belgilangan, inson faoliyati va amaliyotining o`ziga xos xususiyatlariga tarixiy bog`liq bo`lgan makon – bu:

A) onglilik makoni
B) insoniy makon
*C) ijtimoiy makon
D) gumanistik makon
68. Ijtimoiy vaqt ham o`ziga xos xususiyatga ega bo`lib, u, biologic va planetar-kosmik vaqtdan farqli o`laroq
A) barqaror
B) o`zgarmas
C) ikki o`lchamli
*D) notekis oqadi
69. «Dixotomiya», «Axill», «Stadiy» kabi mashhur aporiyalar muallifi kim?
*A) Zenon
B) Geraklit
C) Protagor
D) Parmenid
70. «Hamma narsa bir» kimning shiori?
A) Geraklit
*B) Parmenid
C) Protagor
D) Zenon
71.«Miqdoruchun - ko`payish va kamayish, sifat uchun – o`zgarish, makon uchun – ko`chib yurish, mohiyat uchun – vujudga kelish va yo`q bo`lish mavjud», kimning fikri?
A)Platon
B)Geraklit
*C) Aristotel`
D)Suqrot
72.«...Harakat vaqt bilan belgilangan. Harakat ibtido va intiho bilan chegaralanmagan», kimning fikri?
A)Aristotel`
B)IbnSino
C)Suqrot
*D) Forobiy
73.Ibn Sino fikricha, harakat nima?
*A) «Vujudi mumkin» ning ichki mohiyatidan kelib chiqadi.
B) «Vujudi mumkin» ning tashqi mohiyatidan kelib chiqadi. 
C) Vaqt birligi.
D) To`g`ri javob yo`q.
74.Harakatni tushuntirishda «panpsixizm» – butun olamni ilohiylashtirish ta`limotiga qaysi davr mutafakkirlari asoslandilar? 
A)O`rta asr mutafakkirlari
*B) Uyg`onish davri mutafakkirlari
C)YAngi davr mutafakkirlari
D) To`g`ri javob yo`q.
75. «Harakat – materiyaning muhim xossasi», kimning fikri?
A)D.Didro
B)P.Gol`bax
*C) J.Toland
D)J.Russo
76.P.Gol`bax harakat mexanizmini nechta turini farqlagan?
A)5ta
B)4ta
C)3ta
*D)2ta
77.Harakatning asosiyt iplari qanday?
*A) Progress va regress
B) Sub`ektiv va ob`ektiv
C) Ichki va tashqi
D) To`g`ri javob yo`q.
78.Orqaga qaytmaslik va muayyan yo`nalishga egalik xos bo`lgan harakat tipi nima deb ataladi?
A) Regress
*B) Progress (rivojlanish)
C) Turg`unlik
D) To`g`rijavobyo`q.
79.Barkamolroq va rivojlanganroq shakllardan uncha rivojlanmagan shakllarga, murakkabdan oddiyga qarab yuz berayotgan bo`lsa, bu nima?
A)Progress (rivojlanish)
B)Turg`unlik
*C)Regress
D)To`g`ri javob yo`q
80. Harakat shakllari nechtaga bo`linadi?
A)2ta
B)3ta
C)4ta
*D)5ta
81.«Atribut» deganda nimani tushunasiz?
A. Har qanday jismning ajralmas xususiyati
*B. Muayyan jismning aynan shu jism ekanligini belgilovchi xususiyat
C.Biron bir jismni aniqlovchi xususiyat
D.Barcha javoblar to‘g‘ri
D. Notugri javob barchasi
82.Borliq hodisalari va unda hukm suruvchi munosabatlarning muhim, tipik mazmunini o‘zida aks ettiradigan keng tushuncha bu - ...
A. Kategoriya
B. Atama
C. Xulosa
*D. Tushuncha
E.Xukm
83 Borliqning umumiy, muhim tomonlari, xossalari, aloqalari va munosabatlari haqida fikrlash uchun qo‘llaniladigan o‘ta keng tushunchalar majmui, bu - ...
*A. Falsafiy kategoriyalar
B. Fan kategoriyalari
C.Umumiy kategoriyalar
D.Atamalar
E.Termin

84.Falsafiy kategoriyalar va formal mantiq kategoriyalari o‘rtasida farqning yuzaga kelishiga qaysi faylasufning ijodi tasir qilgan?

A. Aristotel
*B. Spinoza
C. Gegel
D. Kant
E.Nyuton
85.I.Kant kategoriyalarning necha turini farqlaydi va ular qaysilar?
*A. Uch, hissiyot, idrok va aql
B. Ikki, sezgi va tafakkur
C. To‘rt, hissiy, ratsional, irratsional va transsendental
D. Faqat bitta
E.4 ta
86.Bilish xaqidagi ta'limot bu - ...?
*A. Gnoselogiya
B. Ontologiya 
C. Ideologiya
D. Epistemologiya
E.Idealogiya
87.Ilmiy bilish qaysi tushuncha bilan nomlanadi ?
*A. Epistemologiya
B. Ontologiya 
C.Ideologiya
D.Gnoselogiya
E.Germenevtika
88.Qaysi qatorda empirizm vakillari berilgan?
*A. Bekon, Lokk, Gobbs
B. Platon, Avgustin
C. Dekart, Gobbs
D. Volter, Kont
E.Kant
89.O‘zini qurshagan dunyodagi narsalar va xodisalarni sezgilar orqali idrok etishga nima deb ataladi?
*A. Persepsiya
B. Appersepsiya
C. Fatalizm
D. Formalizm
E.Gegelizm
90.Borliqni anglashning g‘oyalarda ifodalash nima deyiladi?
A. Appersepsiya
*B. Persepsiya
C. Fatalizm
D. Formalizm 
E.Agnotsizm
91. Harakatning asosiy tiplari qanday?
A. Progress va regress
*B. Sub'ektiv va ob'ektiv
C. Ichki va tashqi
D. To‘g‘ri javob yo‘q.
92.Kant makon va vaqtni kategoriyalarning qaysi turiga kiritadi ?
A. Hissiy
B. Idrok
C.Aql
*D.Tasavvur
93.Tabiiy jarayonlar va hodisalar holatlarining har qanday o‘zgarishi bu - ...
*A. Harakat
B. Taraqqiyot
C. Rivojlanish
D. O‘zgarish
E.Tartiblilik
94.«Uning sezgilar odam berilgan ob'ektiv voqelikni bildirgan falsafiy kategoriya" deb?
A. hodisa
*B. Materiya
C. tadbirlar
D. Sifat
95. Falsafada harakatning qanday turlarini farqlab bo’lmaydi?
A.mexanik harakat
*B.umuminsoniy harakat
C.fizik harakat
D. ximik harakat
E. biologik harakat
96. Borliqga nimalar kirmaydi?
*A.subyektiv harakatsiz olam
B. obyektiv reallik
C. mavjud va mavjud bo’lmagan olam
D. moddiylik va ma’naviylik
97. Borliqning asosiy kategoriyasi nima?
*A. «borliq» va «yo‘qlik»
B. «sifat» va «miqdor»
C. «makon» va «zamon»
D. To‘g‘ri javob yo‘q.
98.Borliqning shakllari nechtaga bo‘linadi?
A. 4 ta
B. 3 ta
*C. 2 ta
D. 5 ta
E. 6 ta
99.Falsafada borliq va yo‘qlik o‘rtasidagi o‘zaro aloqa qanday?
*A. Dialektik
B. Ziddiyatli
C. Chambarchas
D. To‘g‘ri javob yo‘q.
100.«... – falsafiy kategoriya sifatida dunyoni, uning butun rang – barangligi va turli – tuman namoyon bo‘lish shakllari bilan yaxlit aks ettirish imkonini beradi», bu nima?
A. Borliq
*B. Yo‘qlik
C. Bilish
D. To‘g‘ri javob yo‘q.