Umumbiologik qonuniyatlarga doir masala va mashqlar yechish. Maqsad

---

Sana_________________________ 
1-LABORATORIYA MASHG‘ULOTI 
Mavzu.
 
Umumbiologik qonuniyatlarga doir masala va mashqlar yechish.
Maqsad.
Hayotning molekula va hujayra darajasidagi umumbiologik qonu-
niyatlarga doir masalalar yechish orqali biologik obyektlarda boradigan j arayonlarni 
kuzatish, tajribalar o'tkazish va xulosa qilish kompetensiyasini shakllantirish.
Jihozlar.
Hayotning molekula va hujayra darajasidagi umumbiologik qonu- 
niyatlarni aks ettiruvchi rangli rasmlar, slaydlar.
Ish tartibi.
I.
DNK va RNKning tuzilishiga doir masalalar yechish
.
II.
Oqsil biosinteziga doir masalalar yechish.
III.
Hujayrada energiya almashinuviga doir masalalar yechish.
IV.
Xulosa.
I.
 
DNK va RNKning tuzilishiga doir quyida berilgan masalalarni yeching.
1)
DNK molekulasi 6000 nukleotiddan iborat. Shu DNK molekulasining uzunligini 
aniqlang.
2)
DNK molekulasi 3000 nukleotiddan iborat, shundan 650 tasini sitozinli nukleotidlar 
tashkil etadi. Shu DNK molekulasining uzunligini va boshqa nukleotidlar sonini aniqlang.
3)
Bir zanjirda GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidlar ketma-ketligi bo‘lgan DNK 
molekulasidagi vodorod bog‘lar sonini aniqlang.
4)
Tekshirishlar natijasida i-RNK tarkibida 34% guanin, 18% uratsil, 28% sitozin, 20% 
adenin borligi aniqlandi. Mazkur i-RNK uchun matritsa bo‘lgan DNK tarkibidagi 
nukleotidlarning 
%
larini aniqlang.
5)
DNK molekulasining uzunligi 850 nm ga teng. DNK molekulasidagi nukleotidlar 
sonini aniqlang.
Izoh: qo‘shni nukleotidlar orasi 0,34 nm, bir nukleotid qoldig‘i o‘rtacha 345.
II.
 
Oqsil biosinteziga doir quyida berilgan masalalarni yeching.
1)
DNK ning berilgan zanjiri asosida genetik kod jadvalidan foydalanib jadvalni 
to‘ldiring.
DNKning 1-
zanjiri
A
T
G
T
T
T
A
A
T
C
C
G
T
T
A
C
T
C
DNKning
2-zanjiri
i-RNK
antikodon
aminokislota
1)
GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidlar ketma-ketligidan iborat DNK 
molekulasi asosida sintezlangan i-RNK molekulasidagi nukleotidlar ketma- 
ketligini va oqsildagi aminokislotalar sonini aniqlang.
2.
Oqsil molekulasida aminokislotalar quyidagi tartibda joylashgan. ser-glu- 
asp-tri-fen-ley-ala. Genetik kod jadvalidan foydalanib ushbu aminokislotalar 
ketma-ketligiga mos i-RNK molekulasidagi nukleotidlar ketma-ketligini ko‘rsatib 
bering.

---

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3.
i-RNK molekulasida UGCAAGCUGUUUAUAACCGAU tartibida nukleotidlar ketma-
ketligi berilgan. Genetik kod jadvalidan foydalanib ushbu nukleotidlar ketma-ketligiga mos 
aminokislotalar ketma-ketligini aniqlang.
4.
450 nukleotid juftligidan iborat DNKbo‘lagi asosida sintezlangan i-RNKdagi nukleotidlar 
sonini va oqsildagi aminokislotalar sonini hamda oqsilning massasini aniqlang.
5.
Oqsilning massasi 36000 ga teng bo‘lsa, shu oqsilga mos i-RNKdagi va DNKdagi 
nukleotidlar sonini aniqlang.