Ümumi məlumat. İnformasiya sistemi nədir? Sistem

İnformasiya sistemlərinin inkişaf mərhələləri

İnformasiya sistemlərinin inkişaf tarixi və müxtəlif dövrlərdə onlardan istifadə edilməsində məqsədlər cədvəl 2-də verilmişdir.

Cədvəl 2. İnformasiya sistemlərinin inkişaf tarixi

Vaxt dövrü	İnformasiyadan istifadə konsepsi-yası	İnformasiya sistemlərinin növü	Istifadə məqsədi
1950-1960-cı illər	Hesabat sənədlə-rinin kağız axını	Hesabat sənədlərinin emalı üçün informasiya sistemləri	Sənədlərin emalı sürətinin artırıl-ması
1960-1970-ci illər	Hesabatların ha-zırlanmasında və informasiya ax-tarışında kömək	Elmi-texniki informasiya üçün informasiya-axtarış sistemləri. İstehsalat in-formasiyası üçün infor-masiya-idarəetmə sistemləri	İnformasiya ax-tarışını asanlaş-dırmaq. Hesabatların hazırlanmasının sürətləndirilməsi
1970-1985-ci illər	Öyrətmə. Idarəetmə. Diaqnostika. Proqnozlaşdırma.	Avtomatlaşdırılmış öyrətmə sistemləri. Qə-rarların qəbulunun təmi-natı sistemləri. Ekspert sistemləri	Fənlərin öyrənil-məsində kömək. Daha səmərəli qərarların qəbul edilməsi. Obyektin vəziy-yətinin proqnoz-laşdırılması
1985-ci ildən indiyədək	Əvvəlki konsep-siyalarla yanaşı, informasiya rəqa-bət üstünlüyünü təmin edən strate-ji resurs rolunda çıxış edir.	Avtomatlaşdırılmış öyrətmə sistemləri. Qərarların qəbulunun tə-minatı sistemləri. Ekspert sistemləri. Strateji informasiya sistemləri. Avtomatlaşdırılmış ofislər	Əvvəlki məq-sədlərlə yanaşı firmaların rəqa-bətə tab gətir-məsi və inkişafı

İlk informasiya sistemləri keçən əsrin 50-ci illərində yaradılmışdı. Onlar əsasən hesabat sənədlərinin hazırlanması üçün istifadə olunurdu, böyük kompüterlərdə və elektromexaniki mühasibat-hesab maşınlarında reallaşdırılırdı. Bununla da kağız sənədlərin hazırlanması vaxtı və məsrəf müəyyən qədər azalırdı.

60-cı illər informasiya sistemlərinə münasibətin dəyişilməsi ilə əlamətdardır. Onların köməyilə alınan informasiya bir neçə parametrə görə dövrü hesabatlarda istifadə olunurdu. Bu sistemlərin qurulması üçün kiçik, orta və böyük kompüterlərdən istifadə olunurdu.

70-ci illərdən başlayaraq İS-dən qərarların qəbulu prosesini sürətləndirən və dəstəkləyən vasitə kimi istifadə olunmağa başlandı. Bu sistemlərdən həmçinin müəyyən fənlərin (kimya, riyaziyyat, proqramlaşdırma və s.) öyrənilməsində köməkçi vasitə kimi istifadə olunurdu. Ekspert sistemi adlanan intellektual səviyyəli İS-dən isə diaqnostika və proqnozlaşdırma məsələlərinin həlli üçün istifadə olunurdu.

85-ci ildən fərdi kompüterlərin geniş istehsalı və tətbiqi ilə əlaqədar olaraq informasiya sistemlərindən istifadə konsepsiyası ciddi dəyişikliklərə məruz qaldı. Əvvəlki təyinatlarla yanaşı, İS-dən strateji informasiya mənbəyi kimi təşkilatın bütün səviyyələrində istifadə olunur. Bu dövrün informasiya sistemləri lazımi informasiyanı vaxtında çatdırmaqla firmaya fəaliyyətində uğur qazanmağa, yeni məhsullar və xidmətlər yaratmağa, yeni satış bazarı tapmağa və beləliklə bazar iqtisadiyyatı şəraitində rəqabətə davam gətirməyə və inkişafa kömək edirlər.