3.İxtiyaridən sonrakı diqqət-şüurlu məqsədlərlə bağlıdır, yəni niyyətli olaraq baş verdiyinə görə həmin diqqəti qeyri-ixtiyari diqqətlə eyniləşdirmək olmaz. Digər tərəfdən, onu ixtiyari diqqətlə də eyniləşdirmək olmaz, çünki artıq burada diqqəti saxlamaq üçün sonrakı proseslərdə iradi cəhd tələb olunmur. Diqqətin bu növünün birinci mərhələsi ixtiyari diqqətə, ikinci mərhələsi isə qeyri-ixtiyari diqqətə oxşayır. Belə nəticəyə gəlmək olar ki, ixtiyaridən sonrakı diqqət ixtiyari olaraq baş verir və qeyri-ixtiyari davam edir. Məsələn, şagird diqqətini məsələ həllinə yönəltmək üçün əvvəlcə xüsusi səy göstərir. Məsələnin həlli şagirdi çox maraqlandırdıqda, o, bu işdən müəyyən zövq aldıqda, onun diqqəti məsələ həlli üzərinə sanki öz-özünə yönəlir. Təlim prosesində ixtiyaridən sonrakı diqqət xüsusi əhəmiyyətə malikdir.
