Ümumi psixologiyanın mövzusu və vəzifələri Plan

Plan:

1. Uşaq psixologiyasının mövzusu

2. Uşaq psixologiyasının əhəmiyyəti

3. Uşaq psixologiyasının fəlsəfə və ümumi psixologiya ilə əlaqəsi

4. Uşaq psixologiyasının pedaqogika və yaş psixologiyası ilə laqəsi

5. Uşaq psixologiyasının uşaq anatomiyası və fiziologiyası ilə əlaqəsi

Uşaq psixologiyası uşağın psixi inkişafının faktlarını, qanunauyğunluqlarını, dinamikasını və spesifik xüsusiyyətlərini öyrənir.Uşaq psixologiyası yaş psixologiyasının xüsusi bölmələrindən biri olub fərdin inkişafının psixoloji xüsusiyyətlərindən bəhs edir. Uşağın fəallığı, yeni olan hər şeyə marağı, rəftar və davranışındakı təkrarsızlıqlar, müstəqillik meyli, müşahidəçiliyi, nitqə yiyələnməsi, yaşlılarla qarşılıqlı əlaqə üsulları, hissi, hərəki və emosional həyatında müşahidə olunan dəyişikliklər, onun psixi inkişafına aid edilən faktlardır. Uşaq hər şeydən əvvəl fiziki və psixi imkanlarının məhdudluğu ilə yaşlılardan fərqlənsə də, özünün inkişaf tempinə görə yaşlıları xeyli geridə qoyaraq fərd səviyyəsindən şəxsiyyət səviyyəsinə doğru inkişaf edir.

Uşaq psixologiyası uşaqlıq dövründə uşağın psixikasının necə formalaşması, onun davranışının müxtəlif təzahürləri arasındakı səbəb-nəticə əlaqələrini tədqiq edərək, tərbiyə üçün proqram xarakterli istiqamətləri müəyyənləşdirir. Ər və arvad valideyn olduqdan sonra ailədə psixoloji mühit dəyişir, ailədaxili münasibətdə övlad mərkəzi mövqedə durmaqla ailə münasibətlərinin möhkəmlənməsi, qarşılıqlı məsuliyyətin yüksəlməsini şərtləndirir. Uşaq ailənin fərəh mənbəyi olmaqla yanaşı, gələcəkdə yüzlərlə yeni qayğı və problemlərin yaranmasının səbəbkarıdır. Ailədaxili münasibətdə mülayimlik, səmimiyyət, sevgi, qayğı, və qarşılıqlı məsuliyyət yeni doğulmuş körpənin fiziki və psixi baxımdan sağlam böyüməsinin əsas şərtidir.

Uşaq psixologiyasını öyrənməklə uşağın psixi aləminin möcüzələrinə, onların sirli-sehrli dünyasına bələd olmaq olar. Ailədə və tərbiyə müəssisələrində uşağın düzgün tərbiyə edilməsi üçün uşaq psixologiyasını öyrənmək olduqca vacibdir. Uşaq həyatının məqsədəmüvafiq təşkili onun tərbiyəsində başlıca prinsiplərdən biridir. Uşağın tələbat və istəkləri ilə onları ödəmək imkanları arasında yaranan ziddiyyətlər onun fəallığının yüksəlməsinə təkan verir. Odur ki, uşağın psixikasının öyrənilməsində onun psixi xüsusiyyət, keyfiyyət və tələbatlarının nəzərə alınması olduqca zəruridir. Uşaq psixi xassə və keyfiyyətlərə yiyələnərək, özünün gələcək inkişafının ilkin bazasını yaratmış olur.

Uşaq psixologiyası müstəqil və fundamental elmlərdən biri kimi onun üçün vacib elmi əhəmiyyət kəsb edən bir sıra digər elmlərlə qarşılıqlı əlaqədədir. Həmin elm sahələrinə aşağıdakılar daxildir.