Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

358-mashq.
Uyga vazifa. Gaðlarni o‘qing. Ajratib ko‘rsatilgan
so‘zlarga izoh bering. Ular ishtirokida gaðlar tuzing.
1. Menga o‘xshash esli-hushli yigitga zoriqib o‘tirgan ekan.
(Õ. Òo‘xtaboyev) 2. Qo‘llari ketmon, o‘roq, ayri ushlayvergani-
dan g‘adir-budur, haqiqiy dehqon edilar. (S. Anorboyev) 3. Ba’zan
ðlitka shokoladmi, arzon-garov qo‘g‘irñhoqmi olib keladi.
(Shuhrat) 4. Shag‘al to‘kilgan o‘ydim-ñhuqur yo‘ldan yurish it
azobini bersa-da, Yigitali ñhidadi. (Òohir Malik) 5. Alg‘ov-dalg‘ov
shamol esib turar edi. (N. Arslonov) 6. Shoxlar qurib, ularda
yakkam-dukkam yaðroqlargina qoladi. (Omon Muxtor)
T o ð s h i r i q . Berilgan so‘zlarning tuzilishini aniqlang. Ularni sodda
sifatga aylantiring. Ma’noda qanday o‘zgarish bo‘lganini ayting.
Katta-katta, yangi-yangi.
ÒAKRORIY SIFAÒLAR VA ULARNING IMLOSI

---

143
BILIB OLING.
 Bir asosning aynan takrorlanishidan
hosil bo‘lgan sifat takroriy sifat sanaladi. Òakroriy sifat-
lar belgini ta’kidlab, kuñhaytirib ifodalaydi. Òakroriy sifat
qismlari ñhiziqñha bilan ajratib yoziladi.
359-mashq. 
O‘qing. Òakroriy sifatlarni toðib, ularning ma’nolarini
tushuntiring.
1. O‘z onamni elas-elas xotirlayman. Ko‘zlari qoð-qora,
ñhiroyli. Uzun-uzun kiðriklari qilt etmaydi. (O‘. Hoshimov)
2. Qishloq obod bo‘lsa, katta-katta ko‘ñhalar tushsa, kim qarshilik
qiladi. (O‘. Umarbekov) 3. Kimdir yelðib-yelðib barra-barra
go‘shtlardan kabob ðishiryaðti. (Õ. Òo‘xtaboyev) 4. Yangi-yangi
ariqlar kavlab, qo‘riqlar oñhamiz. (Asqad Muxtor)
360-mashq. 
Quyidagi takroriy sifatlar ishtirokida so‘z birikmalari
tuzing va ularni izohlang.
Mayda-mayda, qiziq-qiziq, lo‘ðði-lo‘ðði, lo‘nda-lo‘nda,
oððoq-oððoq, yangi-yangi, shirin-shirin, achchiq-achchiq.
361-mashq. 
Gaðlarni ko‘ñhiring. Òakroriy sifatlarni toðib, ularga
izoh bering.
1. Yirik-yirik tomñhilar yer-u ko‘kni savalay ketdi. 2. Òo‘ð-
to‘ð daraxtlar tag‘in liðillab orqada qolib ketdi. (O‘. Hoshimov)
3. Ko‘ñhani sho‘x-sho‘x bolalar to‘ldirib o‘tishdi. (A. Qurbonov)
4. Sayyohlar ñhaqqon-ñhaqqon harakatlar bilan qirga ko‘tarila
boshlashdi. (A. Abdusamatov)
1. Òakroriy sifatlar deb nimaga aytiladi?
2. Oððoq, ko‘m-ko‘k, dum-dumaloq kabi sifatlarning hosil
bo‘lishi haqida so‘zlab bering.
3. Òakroriy sifatlar qanday yoziladi?