Umumiy psixologiya fanining predmeti

Psixologiya fanini asosiy vazifalari
Psixologiya fanining vazifasi psixik faoliyatning mexanizmlarini aniqlashdan 
iborat. 
Psixologiya predmeti quyidagilarni qamrab olishi zarur: 
1. psixologik bilish jarayonlari (sezgi, idrok, xotira va hokazo), 
2. psixikaning shakllari (faoliyat, xulq, muomala), 
3. psixikaning holatlari (kayfiyat, xayolparishonlik kabilar), 
4. psixikaning hodisalari, 
5. psixikaning xislatlari, fazilatlari, sifatlari, xossalari, 
6. psixikaning qonuniyatlari, 
7. psixikaning mexanizmlari, 
8. psixik sharoit, muhit, vaziyat, 
9. o‘zaro sababiy bog‘lanishlar. 
Psixologiyadagi 
muammolar
 
Psixologiyadagi 
muammolar

---

Psixologiya fani o‘zining asosiy prinsiplari ega. 30-yillarning o‘rtalariga kelib 
psixologiya fanining asosiy prinsiplari: determinizm prinsipi, ong va faoliyatning 
birligi prinsipi, psixikaning faoliyatda rivojlanishi prinsipi aniq ifodalab berildi. 
Psixologiya fanining prinsiplari bir nechtadir. 
U.Jeyms “Psixologiyaga kirish” 
nomli kitobida psixologiyadagi muammolar degan joyiga “erkinlik determinzmga 
qarshi” fikri keltirilgan. Shaxsning barcha hatti-harakatlarining o‘z sabablari 
mavjud. Shaxs harakatlarim haqida o‘zim qaror qabul qilaman, hamma ishlarimga 
o‘zim sababchiman – deb javob beradi. Psixologiyada asosiy muammolar 
bolalarning ulg‘ayishi bilan bog‘liq, ular televizor ko‘rib vaqtning o‘tishini his 
qilmasligi odatiy holga aylanganligi. Ularda o‘z erkinligini his qilish ustunligi 
kuzatiladi. 
(Jeyms U, Kalat. Psychology. 4 bet) 
Psixologiyada determinizm prinsipi psixikaning turmush tarzi bilan 
belgilanishini va turmush tarzi o‘zgarishiga qarab o‘zgarishini anglatadi. 
Ong va faoliyat birligi prinsipi psixologiyada qabul qilingan prinsipi ong bilan 
faoliyat bir-biriga qarama-qarshi emas, lekin ular bir-biriga aynan o‘xshash ham 
emas, ammo birlikni tashkil etadi. Ong va faoliyat birligi prinsipi psixologlarga 
xulq-atvorni, faoliyatni o‘rganayotib, harakatning maqsadlariga erishishni 
muvaffaqiyatini ta’linlovchi ichki psixologik mexanizmlarni aniqlash, ya’ni 
psixikaning ob’ektiv qonuniyatlarini ochish imkonini beradi. 
Shu tariqa xozirgi zamon psixologiyasi o‘z tarakkiyotida mustakil fan sifatida 
mustaxkam tabiiy-ilmiy negizga ega buladi. Tabiatshunoslikning konuniyatlarini 
bilish psixologiya tomonidan jiddiy o‘rganishni taqozo etadi. Psixologiyaning qator 
sohalari va eng avvalo, kiyomiy psixologiya, zoopsixologiya, ekologiya, tibbiyot 
psixologiyasi, patopsixologiya va yana ba’zi bir xil soxalari ayni chog‘da 
tabiatshunoslik va tabobatning ham bo‘limlari bo‘lib xisoblanadi.