2.3. “Accessbank” Azərbaycanda bank risklərinin
idarə olunması nümunəsi kimi.
Əvvəlki paraqraflarda da xüsusi olaraq vurğuladıq ki, hər bir
bankın fəaliyyətinin əsasında bank fəaliyyəti zamanı yaranmış və yaxud
da yarana biləcək risklərin müəyyən olunması və eləcə də həmin
risklərin düzgün idarə olunmasının təmin olunmasıdır. Risklərin idarə
edilməsi prosesi kifayət qədər nəzəri və mürəkkəb proses olmaqla
yanaşı, eyni zamanda da müəssisənin dayanıqlı fəaliyyəti baxımından
kifayət qədər aktual prosesdir. Bu baxımdan da hər bir bank öz
fəaliyyətində mövcud risklərin müəyyən olunması, həmin risklərdən
sığortalanmaq, bu risklərin maliyyə xarakterli təsirlərini aradan
qaldırmaq, bir sözlə isə bankların fəaliyyərində risklərin idarə
edilməsinin təmin edilməsi prosesi öz aktuallığını qoruyaraq
saxlamaqdadır.
Azərbaycanda fəaliyyət göstərən iri kommersiya banklarından biri
də Accexbankdır. Accessbank 2002-ci il 29 oktyabr tarixində “Avropa
Yenidənqurma və İnkişaf Bankı”, “Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf bankı”
tərəfindən
Azərbaycan
Mikromaliyyələşmə
bankı
qismində
yaradılmışdır. Artıq 2003-cü ildə haqqında danışdığımız bank Avropa
36
Yenidənqurma və İnkişaf Bankından 5 milyon ABŞ dolları dəyərində
kreditin alınması sayəsində öz fəaliyyətini uğurla davam etdirmişdir.
16 illik tarixə malik olan Accessbankın belə uzunmüddətli və
dayanıqlı fəaliyyət göstərə bilməsinin əsasında bu bankın fəaliyyətində
risklərin düzgün müəyyən edilərək, həmin risklərin yüksəksəviyyədə
idarə olunmasının təmin edilməsidir. Elə isə sual ortaya çıxır:
Accessbankda risklərin idarə edilməsi prosesi necə həyata keçirilir?
Accesbankda risklərin idarə edilməsinin həyata keçirilməsinin əsas
məqsədləri aşağıdakılardan ibarətdir:
Müəyyən edilmiş risk səviyyəsinin aşkarlarlanması və
həmin riskin təhlükəlilik səviyyəsinin ölçülməsinin təmin
olunması;
Bankın fəaliyyət göstərdiyi bütün sahələr üzrə mövcud olan
risk səviyyəsinin optimallaşdırılmasının təmin olunması;
Müəyyən edilmiş risklərin Accesbankı müştəri protfelinə, o
cümlədən də kreditorların və əmanətçilərin maraqlarına
toxunmaması səviyyəsində saxlanılmasının təmin
olunması;
Accesbankda çalışan bütün şəxslərin, o cümlədən də rəhbər
şəxslərin bankın müəyyən etmiş olduğu daxili normativ
sənədlərə, eləcə də təsisçilik aktlarına riayət olunmasının
təmin olunması;
Bankın fəaliyyətinə təhlükə törədə biləcək risklərin
səviyyəsinin minimuma endirilməsinin təmin olunması.
Accesbankda risklərin idarə edilməsi prosesi kifayət qədər
əhəmiyyət daşıyır. Belə ki, digər banklarda olduğu kimi, Accesbankda
da
risklərin
idarə
edilməsinin
əsas
prioritet
istiqamətləri
müəyyənləşdirilir. Həmin istiqamətlər aşağıdakılardan ibarətdir:
37
Bankda mövcud olan risklərin minimuma endirilməsinin
təmin olunması istiqamətində risklərin iştahasının müəyyən
edilməsinin təmin olunması;
əsasən kredit, bazar riskləri və likvidlik üzrə mövcud olan
risklərin minimuma endirilməsi istiqamətində limitlərin
müəyyən olunmasının təmin olunması;
Accesbankı Daxili Audit komitəsi tərəfindən mənfəətin və
zərərin ölçülməsinin təmin olunması;
Accesbankda risklərin idarə edilməsi prosesinə nəzarətin
həyata keçirilməsində hər bir şöbənin və xüsusən də
Risklərin İdarə edilməsi Komitəsinin fəaliyyətinin təmin
olunması;
Bankın gündəlik fəaliyyətində tez-tez istifadə etdiyi xüsusi
əmsalların bank tərəfindən müəyyən sayda olan limitlərə
yaxınlaşması nəticəsi olaraq yarana biləcək risklərin
azaldılmasına və bu risklərə nəzarət edilməsinə erkən
xəbərdarlıq
sistemi
vasitəsilə
nəzarətin
həyata
keçirilməsinin təmin olunması;
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı vasitəsilə
müəyyən edilmiş qaydalara müvafiq olaraq bankın
öhdəliklərinin və aktivlərinin müəyyən edilməsi və bu
sahələr üzrə ehtiyatların yaradılmasının təmin olunması.
Accesbankın fəaliyyətində risk dərəcəsindən asılı olaraq mövcud
kreditləri iki əsas qrupa bölürlər. həmin qruplar isə aşağıdakı sxem
vasitəsilə verilmişdir.
|