68.Shovqin va halaqit nima?Shovqin ham xuddi signalga o‘xshab vaqt bo‘yicha o‘zgaruvchi jarayotdir. Ammo u o‘zida hech qanday informatsiyani o‘z ichiga olmaydi. Shuning uchun u signalga zararli ta’sir qiluvchi jarayondir.Real aloqa kanallaridan signallarga xalaqitlar ta’sir qiladi. Agar xalaqit signal bilan qo‘shilsa bu additiv halaqit buladi. Bunday xalaqitlar ga atmosfera shovqinlari, atmosfera razryadlari, industrial xalaqitlar va boshqa aloqa sistemalarini ishlashidan kelib chiqqan xalaqitlar kiradi. Agar xalaqit bilan signal ko‘paytirilsa bu multiplikativ xalaqit bo‘ladi. Bu turdagi xalaqitlar aloqa kanallarining parametrlarini tasodifiy o‘zgarishlarida hosil bo‘ladi.
69.Sodda signallar tushunchasi qanday?
Sodda signallarga garmonik signallar misol bo‘ladi. Garmonik signallar, ba’zida garmonik tebranishlar deb ham yuritiluvchi signallarning matematik ifodasi:
(2.1)bu yerda - boshlang‘ich faza. Garmonik tebranishni faza bo‘yicha siljitish uni vaqt bo‘yicha τ ga siljishini beradi.
71.Murakkab signallar?Murakkab signallar deb, oddiy matematik ifoda bilan tasvirlab berish mumkin bo‘lmaydigan vaqt ifodalariga aytiladi. Masalan so‘zlashuvning bir qismi. Real signallarning ko‘pchiligi murakkab signallardir. Buning uchun bazis deb nomlanuvchi bir qancha elementlar ketma-ketligi ifodasi mavjud. (2.2)bu yerda u(t) signalga bog‘liq bo‘lgan yoyilish koeffitsienti.(2.3)so (t) – yakka impulsni tavsiflovchi funksiya
72.Uzluksiz signallar deb qanday signallarga aytiladi?Uzluksiz signal vaqtning xar bir momentida uzluksiz uzatiladi. Xar qanday S (t) uzluksiz signalni T vaqt intervalida aniq qabul kilish ( tiklash uchun ) signalning T vaqt intervalidagi hamma vaqt nuqtalaridagi oniy qiymatlarni olish lozim. Ammo ma’lum shartlar to‘plami bajarilganda uzluksiz signalning xar bir ∆t oraliqlardagi olingan oniy qiymatlarni to‘plami Ushbu uzluksiz signalni to‘liq ifodalaydi. Ma’lum shartlar bajarilib K∆t vaqt momentlaridagi olingan signalning oniy qiymatlariga vaqt bo‘yicha diskretlangan signal deyiladi.
Signallarni sinflarga ajratish quyidagicha bo‘ladi:
- shakli – sodda va murakkab;
-axborotlashtirilganligi – determinal va tasodifiy;
- harakteristikasi – uzluksiz, diskret va raqamli.
Dostları ilə paylaş: |
