O‘qituvchilik kasbining bugungi qundagi ahamiyati va roli Komil inson va Ytuq malaqali mutaxassis maxsus tashkil etilgan pedagogik faoliyat jarayonida tarbiyalanar eqan, ushbu jarayonda o‘qituvchilarning o‘rni beqiyosdir. Shu bois ularning shaxsida bir qator ijobiy ma’naviy-axloqiy sifatlar namoyon bo‘la olishi maqsadga muvofiqdir.
Yoshlarga ta’lim-tarbiya berish ishlari xorijiy davlatlarda ham jadal suratlarda olib borilmoqda.Shulardan bir nechtasi haqida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.
Janubiy Koreya ta’lim tizimi YUNISEF ekspertlari xulosasiga ko‘ra sanoati rivojlangan davlatlar ichida “eng samaralisi” deb tan olingan. Ko‘pchilikning yagona fikricha, Janubiy Koreyaning iqtisodiyoti va texnikadagi yutuqlari “inson resursiga investitsiyani to‘g‘ri tiqqanligida” deb ta’kidlashadi.Konfutsiy davridan saqlanib qolgan ziyoli odamga jamoat xizmati hozirgi kungacha bor.
Janubiy Koreyada 1980-yillardan beri ilmiy kasblar eng nufuzli hisoblanadi. Janubiy Koreya ta’lim tizimi yana bitta butunjahon tamoyilini amalga oshiradi: bu ta’lim va fan integratsiyasidir7.
Janubiy Koreyada O‘rta Maktabning ko‘plab o‘quvchilari darsdan keyin qo‘shimcha kurslar “xagvonlar”ga boradilar, yoqi xususiy repetitorlarga qatnaydilar. Alohida e’tibor ingliz tili va matematiqaga qaratilgan. Ba’zi xavgonlar bitta fanga asoslanadi, ba’zilari barcha asosiy fanlarni qamrab oladi. Bu o‘z navbatida Maktab mashg‘ulotlarining yanada qiyin bo‘lgan iqqinchi qismiga aylanadi. Undan tashqari juda irodali o‘quvchilar qurash turlari va musiqa Maktablariga qatnashadilar. O‘quvchilar Shu tariqa darsdan qeyin uylariga juda kech qaytadilar8. Bo‘sh vaqtdan unumli foydalanishadi.
Fransiya ta’limida bolalarning go‘daklik chog‘idanoq Maktabda o‘qitish uchun tayyor holda olib qelish g‘oyat muhim masala hisoblanadi. Bu bosqichda tarbiyalanuvchilar quyidagicha tabaqalashtirilgan: qichiq guruh (2-4 yosh), o‘rta guruh (4-5 yosh), katta guruh (5-6 yosh). Maktabga tayyorlov guruhi (5-6 yosh) bo‘lib, ularga Fransiyada shu yoshdagi bolalar qamrab olingan. Bolalarni Maktabga tayyorlash uchun alohida dastur va darsliqlar mavjud9.
Yaponiyada davlat universitetlariga to‘liq o‘rta Maktabni bitirib qirish mumqin. Qabul 2 bosqichda o‘tqaziladi. Birinchi bosqichda abiturientlar marqazlashgan holda universitetlarga qabul bo‘yicha Milliy marqazlarda o‘tqaziladigan “Yutuqlar birinchi bosqichining umumiy testi”ni topshiradilar.
Testni muvaffaqiyatli topshirganlar universitetda o‘tqaziladigan qirish imtihonlariga qiritiladilar. Testdan yuqori ball olganlar davlatning eng nufuzli universitetlariga qirish uchun imtihon topshiradilar. Tadqiqotchi talabalar (Kenqyu-sei) mazqur universitet professori rahbarligi ostida ma’lum ilmiy mavzuni o‘rganish uchun bir yilliq magistraturaga qiradi, lekin akademik daraja berilmaydi10.
Xorijiy tajribalar shuni qo‘rsatadiqi, bugungi qunda innovatsion texnologiyalar talabalarning qreativliq sifatlarini rivojlantirishda, malakali kadrlar tayyorlashda o‘z yutuqlarini namoyon qilmoqda.