Urganch davlat universiteti 211-iqtisod guruh talabasi axmadjonov azimbekning statistika fanidan “eng kichik kvadratlar usuli” mavzusida tayyorlagan slaydi

URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI 211-IQTISOD GURUH TALABASI AXMADJONOV AZIMBEKNING STATISTIKA FANIDAN “ENG KICHIK KVADRATLAR USULI” MAVZUSIDA TAYYORLAGAN SLAYDI

EKKU
1. EKKKU NIMA?
2. QAYERDA FOYDALANAMIZ?
3. UNING AHAMIYATI.
4. QO’LLANILISHIGA DOIR MISOL

 EKKU - tasodifiy xatoliklarni oʻlchash natijasida hosil boʻladigan nomaʼlum miqdor qiymatini baholash usullaridan biri.

•  EKKU - tasodifiy xatoliklarni oʻlchash natijasida hosil boʻladigan nomaʼlum miqdor qiymatini baholash usullaridan biri.
• Ya’ni biron bir hodisa yoki jarayonlarni bo’gliqligini aniqlab, regression model tuzishda tasodifiy xatolikloarni minimallashtirish maqsadida zarur.

Deylik biron bir iqtisodiy jarayondagi 2 yoki undan ortiq bo’lgan omillarning jadval qiymatini olodik, bunda deyarli barcha holatlarda uni kordinatalar sistemasida aks ettirsak(*) ayni bir matematik funksiya ko’rinishida 100 foiz aks etmaydi. Qandaydir miqdordagi xatolar mavjud bo’ladi.
* Ma’lumotlarni kordinatalar o’qida aks etiirish bizga nisbatan aniqroq bo’lgan funksiyani tanlashda qulaylik yaratadi.

CHIZIQLI REGRESSIYA TENGLAMASI

CHIZIQLI REGRESSIYA TENGLAMASI

Bu usul orqali chiziqli tenglama ko’rinishidagi model parametrlarini aniqlaymiz va bu bizga modelimizni tasodifiy xatoliklar miqdorini minimallashtirishimzda asqotadi.
Y = a + bX +cX1+......
Bu yerdagi a berilgan funksiyadagi erkli o’zgaruvcilar(barcha Xlarning qiymati 0 ga teng bo’lgandagi natijaviy omilning(Y) qiymatidir)
b, c… va shu kabi boshqa X koeffitsentlari esa Xning o’sganida Y qay darajada o’zgarishini ifodalaydigan qiymatdir.
EKKUning ishlatiishi
JADVAL QIYMATLARI ASOSIDA SHAKLLANISHI ZARUR BO’LGAN TENGLAMANI Ŷ DEB OLINSA KORDINATALAR O’QI ASOSIDA TANLANGAN TAXMINIY FUNKSIYANI ESA Y DESAK, UNDA Ŷ-Y= e YA’NI IKKALA FUNKSIYA AYIRMASI YUQORIDAGI MA’LUIMOTLAR ASOSIDA QANDAYDIR MIQDORDAGI XATOLIKLARGA TENG BO’LADI.
* Y = b + aX
* - ̷̇ = e NUQTALAR VA EGRI CHIZIQ ORASIDAGI FARQ e GA TENG
SHU FARQNI KAMAYTIRISH MAQSADIDA EKKUni ishlatamiz
Yuqoridagilardan kelib chiqib
Ŷ – Y = e holatda barcha e larni minimallashtirishimiz zarurligi tufayli ∑e olinishi kerar biroq e larning yig’indisi 0 ga teng bo’lib qoladi shu sababdan ∑e^2 olinadi va quyidagicha bo’ladi
∑(Ŷ – Y)^2 = ∑e^2
∑(Ŷ – a - bX)^2 = ∑e^2
Yuqoridagi ifodadan esa eng minimal qiymat chiqishi zarur, shu sababdan Matematik usuldan ya’ni minimal miqdorni topish uchun har bir parametrdan hosila olish orqali aniqlaymiz.
Dastlab b dan
Keyin esa a dan xususiy hosila olinadi
So’ngra uni soddalashtirish orqali parametrlarni aniqlaymiz!
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

• Keynes Academy ma’lumotlaridan(video va yozma materialidan)
• Ben Lambert Deputy director University of Exeter (onlayn kursidan)
• www.multitest.semico.ru saytidan