Urganch davlat universiteti fizika-matematika fakulteti fizika kafedrasi

MASALALAR
1. Ideal gaz bilan olib boriladigan jarayonni P-V va V-T diagrammalarda chizing. 4-holatdagi gazning haroratini toping, 2 va 4 holatlarning qaysi birida hajm kattaroq va necha marta katta?

Yechish:
1) 1-2 V=const; P_1
2; T₁2
2) 2-3 T=const; V₂3; P₂>P₃
3) 3-4 V=const; T₃4; P_3
4
3-4 2-3

P-V koordinataga o’tish V-T koordinataga o’tish


2. Jarayonda 1 mol gaz ishtirok etadi uning grafigi P-V diagrammada keltirilgan. 4-1 va 2-3 sohalar izotermalardir. Agar V₁=2 l; V₂=V₄=3 l bo’lsa, V₃ hajmni toping.

Yechish:
1-2 va 3-4 jarayonlarda P va V bir-biriga chiziqli bog’liq

4-1 va 2-3 jarayonlar izotermik jarayonlardir.

(1) formuladan p₂ ni topib (3) formulaga qo’yamiz, (2)formuladan p₄ ni topib (4) formulaga qo’yamiz

yuqoridagilardan quydaglarni hosil qilamiz

3. Monotomik gaz siklik jarayonda qatnashadi, uning grafigi quyida ko’rsatilgan. Gaz miqdori 2 mol 1 va 2 holatdagi gaz harorati mos ravishda 300 K va 400K ga teng 2 kJ issiqlik miqdori berilgan bo’lsa, siklda gaz tomonidan bajarilgan ishni toping.

Yechish:
A=A_1-2+A_2-3+A_3-4+A_4-1

1-2 V=const, A_1-2=0
2-3 A_2-3=p₂(V₃-V₂)
3-4 A_3-4=Q
4-1 A_4-1=p₁(V₁-V₄)
A= p₂(V₃-V₂)+Q+ p₁(V₁-V₄)
A= p₂V₃- p₂V₂+Q+ p₁V₁- p₁V₄



4. 5 mol miqdordagi ideal gaz 1-2-3 izojarayonlarda ishtirok etadi. Ushbu jarayonda gaz qancha issiqlik beradi? C_p=29 J/K*mol T₀=200 K

Yechish:

5. Ideal gaz quyidagi rasmda ko’rsatilgan 1-2-3-1 siklni yakunlaydi. Agar ishlaydigan modda ideal monotomik gaz bo’lsa, ma’lum bir siklda ishlaydigan issiqlik divigatelining samaradorligini toping.

Yechish:

6. Ideal gaz ikkita izoterma va 2 ta izoxarodan iborat siklni bajargan bo’lsa quyidagi rasmdagi jarayonni ( ,T); (P,T) va (U;V) koordinatalarda tasvirlang

Yechish:
1-2 T=const 2-3 V=const

P₁>P₂;V₁2

3-4 T=const

V₃>V₄; p_3
4; ; U₃=U₄
4-1 V=const
T₁>T₄; P₁>P₄; ; U₄1