Urganch davlat universiteti pedagogika fakulteti

1-masala: 1- bob, 9-dars, 22-bet

Bu masalani yechish jarayonida o‘quvchilar 1-sinfda olgan bilimlariga tayangan holatda ish ko‘radilar. Misol eng oddiy arifmetik amal – ayirish amali yordamida yechiladi.
Yechilishi: 69-27=42
Javob: kompyuterlar noutbuklardan 42 ta ko‘p.
2-masala: 1-bob, 12-dars, 25-bet

Yechish: 1 ta g’oz+1 kg = 2kg+5kg
1 ta g’oz+2kg+2kg = 1 ta tovuq + 2kg +5 kg
1 ta g’oz= 7 kg – 1 kg= 6 kg
Endi 6 kg ni ikkinchi tarozi pallasida g’oz o’rniga keltirib qo’yib tovuqning massasini topib olamiz:
6 kg+ 4 kg = 1 ta tovuq +7 kg
10 kg = 1 ta tovuq + 7 kg
1 ta tovuq = 10 kg- 7kg=3 kg javob : 1ta tovuq 3 kg, 1 ta g’oz 6 kg
3 – masala : 1- bob, 18 – dars, 31 – bet

Qisqa yozuv:
1 – sinfdagi o‘quvchilar soni 27 nafar
2 – sinfdagi o‘quvchilar soni ? nafar, 8 nafar ko‘p
Jami o’quvchilar soni ? nafar
O‘quvchilarga ma’lumki, ta ortiq, ta ko‘p, nafar ortiq kabi so‘zlar masala shartida bo‘lsa, demak qo‘shish amalini qo‘llash kerak;
27 + 8 = 35 2 – sinfdagi o‘quvchilar soni;
27 + 35 = 62 jami o‘quvchilar soni
Javob: jami 62 nafar o‘quvchi bor
4 – masala : 2 – bob, 3 – dars, 35 – bet

Bu masalada qisqa yozuv berilgan, o‘quvchilar qisqa, ta kam so‘zlari ishlatilganda ayirish amalidan foydalanish kerakligini eslatamiz:
Yashil ipning uzunligi : 98 m – 19 m = 78 m;
Ko‘k ipning uzunligi:78 m – 19 m = 58 m
Javob : eng qisqa g‘altak ko‘k ip 58
5 – masala: 3 – bob, 11 – dars,64 – bet
Qisqa yozuv:
Sinf xonasidan sport zalgacha masofa 35 m;
Sinf xonasidan oshxonagacha masofa 20 m;
Oshxonadan sport zalgacha masofa ? m
Yechish: 35 – 20 = 15 m
Javob: oshxonadan sportzalgacha masofa 15 m
6 – masala : 4 – bob, 16 – dars, 85 - bet

O‘quvchilar masala yechish jarayonida 3 ta ko‘p bilan 3 marta ko‘pni farqini bilishi va shularga mos holatda amallardan mosini qo‘yib yechishi kerak:
3 marta ko‘p deyilganda o‘quvchi ko’paytirish amalini qo’llanilishi kerakligi bilishi kerak;
Yechish: 2- mashinadagi somon o’ramlari soni 3 * 3 = 9 ta;
Traktorlardagi jami somon o’ramlari soni 9 ta+ 3 ta = 12 ta
Javob: jami 12 ta somon o’rami bor