Urganch ranch texnologiya universiteti

2.2. Bolalar ruhiyatini o’rganish; nazariyasi va amaliyoti
Psixologiya fani nazariyasi va amaliyoti ajralmas birlikni tashkil etadi.
Albatta, ular o‘rtasida muayyan farqlar mavjud. 0 ‘rtadagi farq ulaming maqsadlari, konseptual apparati, metodologiyasi va ular doirasida amalga oshiriladigan chora-tadbirlarda yaqqol namoyon bo ladi.
Fundamental—nazariy tadqiqotlarning asosiy maqsadi amaliyot
uchun bo‘lgan ahamiyatidan qa’ti nazar, psixik hodisalar haqidagi
bilimlarni kengaytirib borishdan iborat. Amaliy psixologiya esa
kundalik hayot bilan bog‘liq konkret muammolami hal etishga
qaratilgan tadqiqotlarni o‘tkazadi. Fundamental tadqiqotlarda
tadqiqotchi shaxsining ta sirisiz ham ilmiy metod o‘z vazifalarini
bajaradi. Ammo amaliy psixologiyada psixolog shaxsi metodning
ajralmas qismi boiib hisoblanadi. Nazariy izlanishlarda
qo‘llanayotgan metodlarning ishonchliligi, validligi,
reprezentativligi muhim ahamiyat kasb etsa, amaliy psixologiyada
bular asosiy rolni o‘ynamaydi. Shunga qaramay, bola psixik
taraqqiyotiga xos qonuniyatlar va nazariy bilimlami egallabgina
haqiqiy professional mutaxassis-psixolog, tarbiyachi bo‘lib yetishish
mumkin. L.F.Obuxova o‘rinli ta’kidlaganidek, bolalar psixologiyasi
sohasidagi nazariy vazifalar hal etilgandan keyin ilmiy bilimlami
amaliyotga tatbiq etish imkoniyatlari ham kengayadi.
XULOSA

Ta’lim tizimi rivojlanishining zamonaviy davrida maktabgacha ta’lim bosqichida quyidagicha o‘zgarishlar yuz bermoqda: maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatining huquqiy-me’yoriy asosi takomillashib bormoqda; tashkilotlar moliyaviy-xo‘jalik faoliyatining yangi shakllariga o‘tmoqda; nodavlat tashkilotlar tarmoqlari kengaymoqda; ta’limning ilg‘or tehnologiyalari tatbiq etilmoqda; kadrlar malakasini oshirish tizimi takomillashmoqda; maktabgacha ta’lim tashkilotlarining muqobil shakllari tatbiq etilmoqda. Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki, maktabgacha talim tizimida ushbu dasturni qo’llash umumiy miqyosdagi amaliy tajriba hisoblanadi va ushbu tizimni qo’llashda mamlakatimizdagi boshqa talim tizimlari va ijtimoiy institutlarning integratsion faoliyati zarurdir. Zero bir bolaga yeti mahalla ota-ona degan naql bejizga xalqimiz orasida mashhur emas. Shu nuqtai nazardan “Ilk qadam” davlat dasturining har bir maktabgacha talim muassasasida amaliyotga tadbiq etilishi bugungi kundagi sohada amalga oshirilayotgan islohotlarni malum tizimga soluvchi omil sifatida faoliyat olib boradi.Xulosa qilib aytganda, maktabgacha ta’lim tizimida amalga oshiriladigon barcha metodik ishlar barkamol avlod tarbiyasida muhim ahamiyat kasb etadi. Shunday qilib, bola shaxsining rivojlanishida tarbiya ham yetakchi o'ringa ega bo'lib, tarbiya tufayli nasl-nasabi, ijtimoiy muhit ta’sirida har tomonlama rivojlanishga qodir, degan xulosani chiqarish mumkin. Xulosa o’rnida shuni aytish mumkinki, oliy ta’lim muassasasi talabalari va o’qituvchilari uchun kreativ kompetentligini rivojlantirishga yo’naltirilgan yondashuvning joriy etilishi ta’lim mazmuniga, o’qitish shakliga, usullariga, pedagogik texnologiyalari, nazorat usullariga hamda ta’lim va tarbiya jarayonida talabalar va o’qituvchilar orasidagi munosabatlarida yangiliklar va o’zgarishlar kiritishni talab etadi. Shunga binoan, oliy ta’lim muassasalarida bo’lajak mutaxassislarni o’qitishda ta’limni tashkil etishning mavjud shakllari bo’lgan ma’ruza, amaliy, seminar va laboratoriya mashg’ulotlarini mazmunan yangilash, qo’shimchalar kiritilishi nazarda tutiladi. Ma’ruza darslarini ijodiy va erkin fikrlovchi muammoli ta’lim shaklida, seminar darslarni kreativ sifatlarni shakllantirishga va amaliy mashg’ulotlarda kreativ kompetentlikni integrativ yondashuv asosida rivojlantirishga qaratilgan bo’lishligi kutilayotgan natijaga samarali erishishda maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz.

Tavsiyalar

Xulosalar asosida quyidagi tavsiyalarni ishlab chiqdik:

1.Bo‘lajak tarbiyachilar mutaxassislik fanlarini chuqur o‘rganishlari uchun turli tanlovlarni o‘tkazish;

2.Har bir tarbiyachi maktabgacha pedagogika fanining turli usul va vositalarini bilishiga doir krassvordlar tuzish;
3.Tarbiyachi hujjatlari mutaxassislik fanlarida amaliy mashg‘ulotlarda to‘liq
o‘rgatilishi kerak.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI.

1. Mirziyoyev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – T.:”O’zbekiston”, 2017 yil. -488b. 2. Mirziyoyev SH. M. “ Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda davom etamiz” T.O’zbekiston nashriyoti 2016 yil 3. TA’LIM TO‘G‘RISIDA. O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh. MIRZIYOYEV Toshkent sh.,2020-yil 23-sentabr,O‘RQ-637-sonli qarori. 4. Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishida qo'yiladigan davlat talablari. - T./2018. 5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 8-maydagi PQ-4312-sonli qaroriga asosan ishlab chiqilgan “O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi”. 6. Maktabgacha ta’lim va tarbiyaning davlat standarti. Vazirlar Mahkamasining 802-son qarori. 2020-yil 22 dekabr. 7. Maktabgacha pedagogika. F.R.Qodirova, SH.Q.Toshpo’latova, N.M.Kayumova,M.N.A’zamova . Toshkent-2019 8. Maktabgacha pedagogika. SH.Sodiqova. Toshkent- 2013 9. Valixo‘jayeva F.B. Talabalarni maktabgacha ta’lam muassasalarida bolalarga estetik ’narbiya berishga tayyorlash. Ped.fan.nom.... dis. avt. 2005. — 7-b.
10. “Maktabgacha ta’lim” jurnali. 2016 yil 1,3,5.
11. www.tdpu.uz 12. www.pedagog.uz 13. www.Zi

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------