Узбекистон Республикаси Бюджет тизими асосан 2000-йил 14-декабрдаги Узбекистон Республикаси Қонуни

Xulosa va takliflar
Gaznachilikda buxgalteriya xisobi va xisobotini tashkil etish buyicha xarakat kildim. O’zbekiston Respublikasida mustaqillikka erishilganidan so’ng bozor talabalariga javob bera oladigan milliy byudjet tizimi shakllana boshladi. Avvalambor, byudjet tizimining huquqiy asosi bo’lgan Konstitutsiya qabul qilindi, davlat hokimiyati idoralarining huquqiy maqomi, moliya-byudjet siyosati sohasidagi vakolatlari va vazifalari belgilab berildi.
Konstitutsiyada mustahkamlangan mahalliy hokimiyatlarining mustaqilligi, moliya sohasida qat’iy o’zgartirishlarni va davlat byudjeti ijrosining g’aznachilik tizimini bosqichma-bosqich joriy etish yo’nalishlarini tadqiq etishni talab qiladi.
Xulosa qiladigan bo’lsak, byudjet tashkilotlarini moliyalashtirib kuyilgan mablaglar vaktda talablar bulmasdan kolib yoki ayrim byudjet tashkilotlariga tulovlarni uz vaktida amalga oshirish imkoniyatlari bulmas edi. G’aznachilikda Yagona G’aznachilik xisob raqamiga o’tilganda davlat byudjetining kunlik barcha daromadlari va xarajatlari ushbu xisob raqami orkali amalga oshirildi. Bunda davlat ishlatilmay turgan mablag’lar ya’ni byudjet tashkilotlarining bo’sh turgan mablag’larini, shuningdek barcha tushgan daromadlardan to’lik foydalanish imkoniyatiga ega bo’ladi. Bundan tashqari xisobotlarni tezkor tarzda amalga oshirish, shuning bilan birga debitor va kreditor qarzdorlikka chek qo’yish, xisobotlarni soddalashtirish, byudjet tashkilotlari xarajatlar smetasida tasdiqlangan xarajatlarini byudjet tasnifi buyicha xarajat kilinishi nazorat kilish, byudjet tashkilotlari uchun olinadigan yoki ko’rsatiladigan xizmatlar uchun tuziladigan shartnomalarni qonuniy tuzilishi, tovarlar yoki xizmatlar sifatli bo’lishi uchun tenderlar va tanlovlar orqali shartnomalar tuzish, byudjet mablag’ini anik maksadlar uchun sarflanishini nazorat kilish imkoniyatiga ega bo’linadi. Byudjet tashkilotlarida xam buxgalteriya xisobini yuritish uchun zamonoviy kompyuter texnika, programma urnatish lozim, kunlik amalga oshiriladigan tulovlar va boshka ma’lumotlarni olish imkoniyati. Oylik va choraklik xisobotlar xar oyni 15-20 sanasigacha xakikiy kilingan xarajatlarni olish imkoniyati bulmaydi yukori kursatib utilgan masalalarni amalga oshirilsa xisobotlarni tezkor tarzda amalga oshirish, shuning bilan birga debitor va kreditor qarzdorlikka chek qo’yish, xisobotlarni soddalashtirish imkoni bular edi.
Yukoridagilardan kelib chikib, byudjet mablag’laridan foydalanish samaradorligini keskin ortirish, byudjet ijrosi to’g’risidagi hisobotlarni tayyorlash muddatlarini tezlatish va hisobotlarning sifatini yaxshilash imkonini beradi.