Va axborot texnologiyalari 10-sinf toshkent – 2021

Portativ qattiq disk 
[ing. External (portable) 
hard drives] – kompyuter korpusidan tashqarida 
ishlovchi qurilma. Uni USB ulagichlar orqali turli xil 
kompyuterlarga ulash va katta hajmdagi ma’lumotlarni 
uzatish mumkin.
USB flash xotira 
(ing. Flash drives) – ma’lumotlarni 
SSD usuliga o‘xshash usulda saqlovchi o‘ta kichik, 
ko‘chma saqlash qurilmasi. Ushbu USB portiga ulanadi, 
bunday holat ma’lumotni qurilmalar o‘rtasida tez 
uzatishni ta’minlaydi.
SD/Xotira kartalari
(ing. SD/MEMORY CARDS –
especially MicroSD cards) – mitti elektron saqlash 
qurilmalari. O‘lchamlari kichik bo‘lgani uchun, SD-
kartalar ko‘pincha smartfon, planshet, kamera kabi 
ko‘chma qurilmalarda qo‘shimcha xotira sifatida 
ishlatiladi.
CD disk 
(ing. Compact disk – kompakt disk) portativ 
xotira bo‘lib, uni maxsus CD disk yurituvchi yordamida 
o‘qish mumkin. Disk ma’lumotni optik tarzda saqlaydi, 
ya’ni axborotni elektromagnit to‘lqinlar yordamida 
yozadi.

---

14
I BOB. 
AXBOROTLARNING KOMPYUTERDA TASVIRLANISHI
DVD disk 
(ing. Digital Versatile Disc – raqamli universal 
disk) tomon va qatlamlari soniga qarab nomlanadi. 
Disk nomidagi 5, 9, 10, 14, 18 sonlari diskda qancha 
Gb ma’lumot saqlanishini ko‘rsatadi. DVDga ma’lumot 
sektorlar bo‘ylab yoziladi, bunda bitta sektorga 2048 
bayt ma’lumot yoziladi.
HD DVD disk
(ing. High Definition Digital Versatile 
Disc– yuqori aniqlikdagi raqamli universal disk) o‘zida 
DVD disklarga qaraganda 5 marta ko‘p axborot 
saqlaydi. HD DVD diskdagi axborot bir qatlamli diskda 
15 Gb ni, ikki qatlamli diskda esa 30 Gb ni tashkil qiladi.
Blu-ray Disc 
(BD) (ing. blue ray disc – havorang 
nurli disk) optik ma’lumot tashuvchi bo‘lib, 
raqamli axborotlarni hamda yuqori aniqlikdagi 
videomateriallarni katta zichlikda yozish imkonini 
beradi. BDdagi axborotlarni o‘qishda qisqa to‘lqinli lazer 
(405 nm) dan foydalaniladi.