Va axborot texnologiyalari 10-sinf toshkent – 2021

 
To‘plamlar bilan ishlash
Lug‘atdan nusxa olish, lug‘atni tozalash, kalitini aniqlash uchun metodlardan foydalaniladi.
Metodlar 
Tavsifi
A.copy()
To‘plam nusxasini oladi.
A.add(item)
To‘plamga element qo‘shadi.
A.remove(item)
To‘plamdan elementni o‘chiradi.
A.discard(item)
To‘plamdan elementni o‘chiradi.
A.pop()
To‘plamdan elementni kalit orqali o‘chiradi.
A.clear()
To‘plamni tozalaydi.
A.isdisjoint(B)
A to‘plami bilan B to‘plami umumiy elementga ega 
bo‘lmasa, True qiymatini qaytaradi
A==B
A to‘plamining barcha elementlarini B to‘plam oladi, 
B to‘plamining barcha elementlarini esa A to‘plamni 
oladi.
len(A)
To‘plam uzunligi, ya’ni elementlar sonini qaytaradi.
item in A
item elementi A to‘plamga tegishli yoki tegishli 
emasligini aniqlaydi.
To‘plamga yangi element qo‘shish:
>>> vil={'Toshkent', 'Namangan', 'Jizzax'}
>>> vil.add('Navoiy')
>>> print(vil)
To‘plamga 'Navoiy' elementini qo‘shadi.
{'Namangan', 'Toshkent', 'Navoiy', 'Jizzax'}
To‘plamdagi elementni o‘chirish
uchun element kaliti bilan ko‘rsatiladi:
>>> vil.remove('Jizzax')
>>> print(vil)
'Jizzax' qiymatli element to‘plamdan 
o‘chirildi.
{'Namangan', 'Toshkent', 'Navoiy'}
To‘plam ustida amallar 

---

130
130
130
130
V BOB. 
WWW-TEXNOLOGIYA VA HTML TILI
A | B
A.union(B)
A va B to‘plamini birlashtirib, yangi to‘plam 
hosil qiladi.
A |= B
A.update(B)
B to‘plamdagi elementlarni A to‘plamga 
qo‘shadi
A & B
A.intersection(B)
A va B to‘plamlari kesishmasi, ya’ni ikkala 
to‘plam uchun umumiy bo‘lgan elementlarni 
oladi.
A &= B
A.intersection_update(B)
A to‘plamda B to‘plamda mavjud elementlarni 
qoldiradi.
A - B
A.difference(B)
A va B to‘plamlarning ayirmasi, ya’ni A 
to‘plamda mavjud va B to‘plamida mavjud 
bo‘lmagan elementlarini qaytaradi.
A - B
A.difference_update(B)
A to‘plamdan B to‘plamda mavjud elementlarni 
o‘chiradi.
A<=B
A.issubset(B)
A to‘plami B to‘plamining qism to‘plami 
ekanligini tekshiradi.
A>=B
A.issuperset(B)
B to‘plami A to‘plamining qism to‘plami 
ekanligini tekshiradi.
AA<=B and A!=B
A to‘plam B to‘plamdan kichik.
A>B
A>=B and A!=B
A to‘plam B to‘plamdan katta.
>>> viloyat={'Toshkent', 'Namangan', 'Jizzax'}
>>> voha={'Jizzax', 'Qashqadaryo','Surxondaryo'}
>>> a=viloyat & voha
>>> print(a)
'viloyat' nomli to‘plam yaratildi.
'voha' nomli to‘plam yaratildi.
'viloyat' va 'voha' nomli to‘plamlar 
kesishmasini, ya’ni ikkala to‘plamda 
mavjud elementni chiqaradi.
{'Jizzax'}
AMALIY MASHG‘ULOT 
Masala.
Foydalanuvchi tomonidan kiritilgan matnda qancha so‘z ishtirok etganligini 
aniqlovchi dastur tuzing. 
Ko‘rsatma:
foydalanuvchi tomonidan satrlar soni kiritiladi, so‘ngra satrlarning o‘zi kiritiladi.