Global iqtisodiyot fanining maqsadi, tarkibi, talablari, baholash mezonlari, mavzular tarkibi
Global iqtisodiyot fanining maqsadi, dunyoda iqtisodiyotning turli sohalarida yuqori darajada mutaxassislik bilan ta'lim berish orqali insonlarni tayyorlashdir. Bu fan, global iqtisodiyotning asosiy mazmunini o'z ichiga oladi va barcha mamlakatlarda iqtisodiyot sohasidagi yangiliklarga va o'zgarishlarga ta'sir ko'rsatishga tayyorlaydi.
Global iqtisodiyot fanining tarkibi shunday bo'lishi mumkin:
1. Mikro va makro iqtisodiyot: Bu bo'lim, iqtisodiyotning mikro va makro tizimlarini o'z ichiga oladi. Mikro iqtisodiyot, bitta tashkilot yoki sohasiga qarashli iqtisodiyot tizimini, makro iqtisodiyot esa barcha mamlakatdagi iqtisodiyot tizimini o'z ichiga oladi.
2. Moliyaviy hisob-kitob: Bu bo'lim, moliyaviy hisob-kitobning asosiy prinsiplarini, moliyaviy hisob-kitobda ishlatiladigan hisob-kitob turlarini va moliyaviy hisob-kitobdagi muammolarni o'z ichiga oladi.
3. Moliyaviy tizimlar: Bu bo'lim, mamlakatlar o'rtasidagi moliyaviy munosabatlarning tizimlarini o'z ichiga oladi. Bu bo'limda, valyuta, moliya bozori, moliyaviy institutlar va boshqa moliyaviy tizimlar haqida o'rganish mumkin.
4. Iqtisodiyotda rivojlanish: Bu bo'lim, iqtisodiyotdagi rivojlanishning sabablari, rivojlanishni ta'minlash uchun qo'llaniladigan iqtisodiyotni rivojlantirish usullari va rivojlanishni baholashning ko'rsatkichlari haqida o'rganish mumkin.
Global iqtisodiyot fanining talablari, iqtisodiyotning asosiy prinsiplarini, moliyaviy hisob-kitobning asosiy prinsiplarini, moliyaviy tizimlar va iqtisodiyotdagi rivojlanishning sabablari va usullarini tushunishni talab qiladi. Bu fan asosan matematik va statistika bilan bog'liqdir, shuning uchun, bu sohada yaxshi tushuncha va ko'nikmalar kerak.
O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan institutsional islohotlarning mohiyati va maqsadlari
O'zbekistonda amalga oshirilayotgan institutsional islohotlar, yani tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirishga yo‘naltirilgan qonunlar va qarorlardir. Bu islohotlar O'zbekistonda iqtisodiyotni yanada rivojlantirish, tashqi iqtisodiy munosabatlar va investitsiyalar sohasidagi muammolarni bartaraf qilish, iqtisodiyotni innovatsion yondashuvda yanada ilg‘orlashtirish va boshqa ko‘plab maqsadlarga erishishga yordam berishni maqsad qilgan holda amalga oshirilmoqda.Shu jumladan bu islohotlar orqali, davlat tashkilotlari va moliyaviy tizim muassasalarining faoliyatida transparensiya, maslahatli boshqaruv, innovatsiyalar va yuqori natijalar olish imkoniyatlari yaratiladi. Shu bilan birga, iqtisodiyotning rivojlanishi va moliyaviy tizimning yanada sodiqlanishi ham kafolatlangan.
Institutsional islohotlar orqali, moliyaviy tizimning yanada sodiqlanishi uchun, davlat tashkilotlarida innovatsion texnologiyalar va yangi tartiblar joriy etiladi. Shu bilan birga, o‘zaro integratsiya va xalqaro aloqalar kengaytiriladi.
Institutsional islohotlarning maqsadi, moliyaviy tizimning yangilanishi va iqtisodiyotning rivojlanishiga ta'sir qilishdir. Shu bilan birga, davlat tashkilotlarida transparensiya va maslahatli boshqaruvni joriy etish va sodiqlashish imkoniyatlari yaratiladi.
Bu islohotlar quyidagi maqsadlarni o‘z ichiga oladi:
1. Iqtisodiy islohotlar - iqtisodiyotni rivojlantirish va innovatsion yondashuvni yanada ilg‘orlashtirish, tashqi iqtisodiy munosabatlar va investitsiyalar sohasidagi muammolarni bartaraf qilish, iqtisodiyotni yanada boshqarishning yanada yaxshi tizimini yaratish
2. Siyosiy islohotlar - demokratik tizimni mustahkamlash, huquqiy davlatning rivojlanishi, ijtimoiy va siyosiy barqarorlikni ta’minlash.
3. Moliyaviy islohotlar - moliyaviy tizimni yanada boshqarish, soliq tizimini yanada samarali qilish va moliyaviy xavfsizlikni ta’minlash.
4. Boshqa sohalar - tibbiyot, ta'lim, turizm va boshqa sohalarda yangiliklar yaratish.
Bu islohotlar O'zbekiston iqtisodiyotida yanada rivojlantirish va innovatsion yondashuvni yanada ilg‘orlashtirish, tashqi iqtisodiy munosabatlar va investitsiyalar sohasidagi muammolarni bartaraf qilish, iqtisodiyotni yanada boshqarishning yanada yaxshi tizimini yaratish maqsadida amalga oshirilmoqda.