Vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

Ovoz, video va ma’lumotlarni uzatish uchun xizmat ko‘rsatish sifati

Ovoz xabarlarini uzatish uchun QoS talabi video xabarlarni uzatish talabiga nisbatan osonroq.

XEAI va IETF (XEAI G.711, G.726, G.728, G.729, G.114, H.264, H.261;
RFC 3261 The Internet Assigned Number Authority Header Field Parameter Registry for the Session Initiation Protocol) tavsiyanomalarini taxlil qilish ovoz xabarlarini uzatishni amalga oshirishda QoS tavsiflariga talablarni umumlashtirishga yordam beradi.

1. 
   Ovoz trafigi RFC 3246 tavsiyanomasiga muvofiq DSCP EF ko‗rinishida belgilanishi kerak.
   
2. 
   Signalizatsiya CS 3 ko‗rinishida belgilanishi (rivojlantirish vaqtida AF31 ni ishilatishi mumkin)
   
3. 
   Yuqori sifatli VoIP xizmatini taqdim etish uchun magistrallarda paketlarni yo‗qolishi 0.25 % dan oshmasligi kerak.
   
4. 
   Bir tomonlama kechikish XEAIning G.114 tavsiyanomasiga muvofiq 150 ms dan oshmasligi kerak.
   
5. 
   Kechikishni o‗zgarishi (djitter) 10 ms dan ko‗p bo‗lmasligi kerak. Maksimal djitter belgilangan kechikishdan kam bo‗lishi kerak. Bu kechikishning tebranish qiymati minimal tarmoq kechikishini ayirmasiga teng. VoIP uchun bu qiymat 10 ms deb qabul qilingan. Bu G.114 tavsiyanomasida ko‗rsatilgan 150 ms ga nisbatan yetarli hisoblanadi. Bu qiymatdan biz magistral bo‗yicha tarqalish vaqti (30 ms) va kodekning kechikishi (35 ms) bizga 35 ms li djitter uchun beradi. Bu 35 ms dan 30 ms kirish (15 ms) uchun va 5 ms magistral uchun sarflanadi,
   

ya‘ni moslashgan djitter – buferlar uchun kechikishni tebranishi 10 ms dan kam bo‗lishi kerak.

6. 
   Har bir so‗zlashuv uchun ikkinchi pog‗onaning sarlovhasi va kodekning (kvantlash chastotasiga bog‗liq) 20 – 106 Kbit/s kafolatli imtiyozli o‗tkazish yo‗lagini talab qiladi.
   
7. 
   Signalizatsiya trafigi uchun 150 bit/s (ikkinchi pog‗onaning sarlovhasini qo‗shganda) kafolatli o‗tkazish yo‗lagini talab qiladi.
   

Kanalning o‗tkazish yo‗lagini samarali ishlatishning muhim faktorlaridan biri ovoz xabarlarini optimal kodlash/dekodlash – kodekini tanlash hisoblanadi.

8. 
   Impuls kodli modulyatsiya (IKM) va adaptiv differensial impuls kodli modulyatsiya (ADIKM) kodeklari bugungi kunda an‘anaviy telefon tizimlarida qo‗llanilmoqda. Aksariyat hollarda raqamli analog o‗zgartirgich (RAO‗) / analog raqamli o‗zgartirgich (ARO‗)ni o‗zida mujassamlashtirgan.
   
9. 
   Radio traktni o‗tkazish yo‗lagiga talabni so‗ndirish ovoz signallarini vokoderli o‗zgartirish kodeklari uchun mobil aloqa tizimlarida vujudga keldi. Bu guruhdagi kodeklar axborot asosida signalning garmonik sintezini ishlatadi. Uning vokal tashkil etuvchisi fonemlar hisoblanadi. Bu kodeklar ko‗pincha analog qurilmalarda qo‗llaniladi.
   
10. 
    Kombinatsiyalashgan (gibridli) kodeklar vokoderli o‗zgartirishlar ovozni sintez qilish texnologiyasini o‗zida qamrab olgan, lekin maxsus DCP vositalar yordamida raqamli qurilmalarda qo‗llanilmoqda. Bunday turdagi kodeklar IKM yoki ADIKM kodekini o‗zida mujassamlashtirgan.
    

5.1 – jadvalda turli kodeklarni ishlatishda ovoz sifatini baholash to‗g‗risida ma‘lumot keltirilgan.

1. 
   – jadval.
   

Har xil kodeklarni qo‗llash orqali ovoz sifatini baholash