● Paroksizmal nocturnal hemoglobinuriya, qırmızı qan hüceyrələrinin məhvinə
səbəb olan nadir bir qan xəstəliyi
● Viral infeksiyalar, məsələn:
● Mononükleoza səbəb olan Epstein-Barr virusu
● sitomeqalovirus
● HİV
● Hepatit
● Malyariya
● Sepsis (qan infeksiyası)
Pansitopeniyanın səbəbləri və risk faktorları
● Gaucher xəstəliyi kimi sümük iliyinə zərər verən xəstəliklər
● Xərçəng zamanı kimya terapiya və ya radiasiya müalicələrindən zərər
● Ətraf mühitdə radiasiya, arsen və ya benzol kimi kimyəvi maddələrə məruz qalma
● Ailələrdə baş verən sümük iliyi pozğunluqları
● Vitamin çatışmazlığı, məsələn, B-12 vitamini və ya fol turşusu çatışmazlığı
● Dalağın böyüməsi ( splenomeqaliya )
● Qaraciyər xəstəliyi
● Qaraciyərə zərər verən həddindən artıq spirt istifadəsi
● Sistemik lupus eritematosus kimi autoimmün xəstəliklər
Bəzi hallarda isə pansitopeniyanın səbəbi tapıla bilmir. Buna idiopatik pansitopeniya deyilir.
Pansitopeniyanın səbəb olduğu ağırlaşmalar
Pansitopeniyanın ağırlaşması qırmızı qan hüceyrələrinin, ağ qan hüceyrələrinin və trombositlərin çatışmazlığından qaynaqlanır. Bu problemlərə aşağıdakılar aiddi:
Trombositlər azaldıqda – qanaxma
Ağ qan hüceyrələri azaldıqda isə infeksiya riski artır
Şiddətli pansitopeniya həyatı üçün təhlükə yarada bilər…
Müalicə variantları
Pansitopeniyanın müalicəsinə aşağıdakılar daxildir:
● Sümük iliyində qan hüceyrələrinin istehsalını stimullaşdırmaq üçün–dərmanlar
● Qırmızı qan hüceyrələrini, ağ qan hüceyrələrini və trombositləri əvəz etmək üçün—qan köçürmələri
● İnfeksiyanı müalicə etmək üçün– antibiotiklər
● Sümük iliyi transplantasiyası
Pansitopeniyanın qarşısının alınması
Xərçəng və ya irsi sümük iliyi xəstəlikləri kimi pansitopeniyanın da bəzi səbəblərinin qarşısını almaq mümkün deyil. Lakin şəxsi gigiyena qaydalarına riayət etməklə və xəstə insanlarla təmasdan qaçmaqla müəyyən infeksiya növlərinin qarşısını ala bilərsiniz.
